Bruine vlekken: moet je je zorgen maken over ouderdomswratten?

In dit artikel

Bruine vlekken op de huid: op welke leeftijd?
Hoe zien ouderdomswratten eruit?
Ouderdomswratten: waarom verschijnen bruine vlekken?
Wat doen tegen ouderdomswratten?

dossier

Soms worden seborroïsche keratosen (ook wel seborroïsche wratten of ouderdomswratten genoemd) verward met moedervlekken, maar het zijn goedaardige, oppervlakkige huidgezwellen. Ze komen vaak voor, vooral bij mensen ouder dan 50 jaar. Het zijn eigenlijk oppervlakkige epitheliale laesies, die meestal onder de vingers voelbaar zijn, maar die ook gladder kunnen zijn.

Lees ook: Pityriasis versicolor: wat zijn die bruine vlekken op de huid?

Bruine vlekken op de huid: op welke leeftijd?

De eerste wratten verschijnen meestal rond de leeftijd van 30 jaar. Vanaf de leeftijd van 60 jaar heeft bijna iedereen wel één of meer keratosen. Hoe ouder je wordt, hoe meer ze verschijnen. Sommigen hebben er maar een paar, anderen honderden. Ze komen veel minder vaak voor bij mensen met een gepigmenteerde huid.

Lees ook: Witte vlekken op de huid: welke soorten zijn er?

Hoe zien ouderdomswratten eruit?

Ouderdomswratten kunnen verschillende vormen en kleuren hebben. In het begin is het vaak een huidkleurig, geelbruin, grijsbruin plekje met een ruw, fluwelig oppervlak. Later worden ze dikker en groter, met een wratachtig (bloemkoolachtig, hobbelig, brokkelig) oppervlak. Soms zijn ze bruin of zwart gekleurd.

Ze zien eruit alsof ze bovenop de huid liggen en makkelijk los te krabben zijn, maar ze zitten toch stevig vast op de huid. De gemiddelde grootte is 0,5 tot 1 cm, maar ze kunnen centimeters groot worden.

Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen, uitgezonderd de handpalmen en voetzolen en de lippen. Ze komen het meest voor op de borst, de rug, het gelaat (vooral bij de slapen) en de nek.

Ouderdomswratten mogen niet verward worden met zonnevlekken of levervlekken (lentigo senilis). Dat zijn platte, egaal bruine vlekken op het gelaat, de handen, de schouders en het decolleté, gebieden die het meest zijn blootgesteld aan de zon.

Lees ook: Ouderdomsvlekken of levervlekken (Lentigo)

Ouderdomswratten: waarom verschijnen bruine vlekken?

In tegenstelling tot gewone wratten, die veroorzaakt worden door een virus (het humaan papillomavirus of HPV) en die zeer besmettelijk zijn, worden ouderdomswratten niet door een virus veroorzaakt en zijn ze ook niet besmettelijk.

Het is niet bekend wat de oorzaak is van ouderdomswratten. Op dit moment neemt men aan dat er in de loop der jaren in sommige huidcellen van het lichaam een 'weeffoutje' (mutatie) ontstaat waardoor ze opeens sneller gaan delen en een wratje vormen.

Mogelijk speelt er een erfelijke factor mee, wat verklaart waarom ze in sommige families meer voorkomen. Ze kunnen overal voorkomen, zowel op huid die aan het zonlicht als op huid die zelden aan zonlicht werd blootgesteld. Toch bestaat een vermoeden dat mensen die in het verleden relatief veel aan de zon zijn blootgesteld, een grotere kans hebben op het ontwikkelen van (veel) ouderdomswratten dan anderen.

Lees ook: Huidkanker voorkomen: 6 misvattingen over zonnebescherming

Wat doen tegen ouderdomswratten?

Ouderdomswratten zijn zoals gezegd onschuldig en moeten niet behandeld of verwijderd worden. Maar ze gaan niet vanzelf weg en ze worden meestal langzaam groter. Eventueel kan je ze om cosmetische redenen laten verwijderen, omdat ze zo groot worden dat ze hinderlijk worden of omdat ze irriteren.

De dermatoloog kan ze wegschrapen met een scherpe lepel (curette), bevriezen, wegbranden of wegsnijden.
Het wordt afgeraden om de wratten zelf af te krabben. Er kunnen zo namelijk wondjes ontstaan die gaan infecteren.
Behandeling met zalf of andere antiwrattenmiddelen zoals aanstipvloeistof, wartner of wrattenpleisters helpen niet.

Ouderdomswratten zijn niet kwaadaardig en kunnen ook niet kwaadaardig worden. Indien je twijfelt of het wel degelijk om ouderdomswratten gaat en niet om een kwaadaardige huidkanker, raadpleeg je het best je huisarts of een dermatoloog.