Waarom sterven meer vrouwen na hartaanval?

Vrouwen overlijden na een hartaanval vaker dan mannen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in Zweden gepubliceerd in het Journal of the American Heart Association.

De onderzoekers analyseerden gegevens van ruim 180.000 personen die tussen 2003 en 2013 in 73 Zweedse ziekenhuizen werden opgenomen omwille van een hartaanval. Ze keken naar de relatieve overleving na 1 en na 5 jaar. Bij de relatieve overleving wordt rekening gehouden met de langere levensverwachting van vrouwen. 

• De vrouwen waren meestal ouder als ze een hartaanval kregen dan de mannen. Vaak hadden ze dan ook een andere aandoening zoals een hoge bloeddruk, hartfalen of diabetes.

• Hoe ouder de patiënten op het ogenblik van de hartaanval, hoe hoger de kans op overlijden. De overlijdenskans van 85-plussers lag zowel bij mannen als vrouwen ongeveer twee keer zo hoog als bij mensen jonger dan 55 jaar.

• Er overleden meer vrouwen (46 %) dan mannen (35 %), en de tijd tussen de hartaanval en het overlijden was ook korter (1,7 jaar bij vrouwen en 1,9 jaar bij mannen). 

• De overlevingskans na een ‘klassieke’ hartaanval (de zogenaamde STEMI, met de klassieke afwijkingen op een hartfilm), lag lager bij de vrouwen dan bij de mannen. 83 procent van de vrouwen overleefde 1 jaar en 75 procent overleefde 5 jaar, terwijl van de mannen 87 procent 1 jaar overleefde en 82 procent 5 jaar. Dat betekent dat de kans op overlijden van vrouwen binnen één jaar bijna drie keer hoger lag en na vijf jaar twee keer zo hoog.

• Bij een hartaanval zonder de klassieke afwijkingen (non-STEMI) was er slechts een licht verschil tussen mannen en vrouwen na vijf jaar. 

Wanneer de onderzoekers bij hun berekeningen rekening hielden met de behandeling die de patiënten hadden gekregen, dan verdwenen de verschillen tussen man en vrouw als de vrouwen behandeld werden zoals de richtlijnen voorschrijven. Dat gaat dan onder meer over het plaatsen van een stent of bypass, en het voorschrijven van cholesterolverlagers en bloedstollingsremmers. 

De onderzoekers geven twee mogelijke oorzaken van het hogere risico voor vrouwen na een hartaanval:

1. Mogelijk wordt een ‘klassieke’ hartaanval bij vrouwen minder snel herkend en dus ook minder snel en minder accuraat behandeld dan mannen.

2. Indien de aanbevolen behandelingen ook systematisch bij vrouwen zouden toegepast worden, zou er nauwelijks verschil in overleving tussen mannen en vrouwen zijn.