Laatste levensmaanden in België nog te vaak in ziekenhuis

nieuws In vergelijking met andere landen is de zorg voor kankerpatiënten tijdens de laatste levensmaanden in België sterk ziekenhuis-georiënteerd. Dat blijkt uit onderzoek van de VUB en UGent in samenwerking met een internationaal consortium van onderzoekers die is verschenen in het zeer gerenommeerde vaktijdschrift Journal of the American Medical Association (JAMA).

• In België sterft 52% van de mensen met kanker in een ziekenhuis (de palliatieve eenheid werd hier niet bijgeteld). Enkel in Canada is dit nog hoger. In Nederland (29%) en de Verenigde Staten van Amerika (22%) is dit percentage beduidend lager.
• Het aantal dagen dat men verblijft in een ziekenhuis tijdens de laatste levensmaand is het hoogst in België: gemiddeld 11 dagen, wat beduidend meer is dan in de andere landen waar dat aantal tussen 5 en 7 ligt. Enkel in de Verenigde Staten van Amerika werden mensen in de laatste levensmaand vaker opgenomen op een dienst intensieve zorgen dan in België.
• België neemt ook de koppositie in het aandeel dat in de laatste levensmaand nog chemotherapie krijgt: 16%, vergeleken met bijvoorbeeld 15% in Nederland, 13% in Duitsland, en maar 6% in Noorwegen.
• De kosten gerelateerd aan de zorg in het ziekenhuis zijn in België anderzijds eerder gemiddeld. De kosten liggen beduidend lager dan in Canada, Noorwegen of de Verenigde Staten.

Culturele en beleidsmatige oorzaken
De verklaring van de verschillen tussen de landen is minder duidelijk en heeft wellicht ook culturele oorzaken, maar heeft ook te maken met keuzes die in het verleden in het gezondheidszorgbeleid zijn gemaakt over de organisatie van de levenseindezorg. In de Verenigde Staten zijn bijvoorbeeld heel duidelijke keuzes gemaakt om de levenseindezorg meer thuis te verstrekken met als gevolg dat er een duidelijk lager gebruik is van het ziekenhuis in de laatste levensmaanden en –dagen.
Daarnaast speelt de kostprijs wellicht ook een rol. De relatief lage kostprijs voor een dag zorg in het ziekenhuis is mogelijk een van de redenen waarom het ziekenhuis vaker als optie voor levenseindezorg wordt overwogen.

Ruimte voor verbetering
De studie toont aan dat de zorg in de laatste levensmaanden in België nog vatbaar is voor veel verbetering.
Veel mensen wensen thuis verzorgd te worden aan het levenseinde en het relatief hoge gebruik van het ziekenhuis in die zorg staat niet in verhouding tot die wens. Het aantal opnames op de intensieve zorg en het gebruik van chemotherapie in de laatste levensmaand zou ook omlaag moeten.