Kwaliteit eicel is slechter bij obese vrouwen

nieuws De kwaliteit van de eicellen is slechter bij vrouwen die kampen met overgewicht. Dat zeggen onderzoekers van de Universiteit Antwerpen. Verzadigde vetzuren zouden een van de schuldigen zijn.

Dierstudies
Uit dierstudies blijkt dat een vetrijk dieet of een afwijkende gezondheid van het moederdier het meest intieme milieu van de rijpende eicel kan beïnvloeden. Volgens prof. Jo Leroy van het laboratorium van de Fysiologie en Biochemie van de Huisdieren (Universiteit Antwerpen) treden er veranderingen op in het eiblaasjes- of follikelvocht. "Zo ontdekten we in het laboratorium dat bijvoorbeeld te veel verzadigde vetzuren tijdens de allerlaatste rijpingsfase van de eicel de ontwikkeling ernstig kan verstoren en na bevruchting de kwaliteit van het gevormde embryo negatief beïnvloedt, met alle gevolgen van dien.”

Ook bij de mens
Sara Valckx bestudeerde in haar doctoraatsonderzoek of er ook bij de mens een verband is tussen het lichaamsgewicht, de samenstelling van het eiblaasjesvocht en de eicelkwaliteit. Hiervoor werd samengewerkt met enkele centra voor reproductieve geneeskunde waar onder meer IVF-behandelingen worden toegepast.
“Ook bij vrouwen blijkt dat de samenstelling van het follikelvocht weerspiegelt wat er zich afspeelt in het bloed”, legt Valckx uit. “Onze resultaten wijzen daarenboven op een minder goede eicelkwaliteit bij obese vrouwen. Om dit nog verder te onderzoeken hebben we zelfs rundereicellen in de proefbuis blootgesteld aan het follikelvocht van deze obese vrouwen. Wat opviel was dat deze eicellen het duidelijk minder goed deden dan deze die werden blootgesteld aan follikelvocht van vrouwen met een normaal lichaamsgewicht.”

Dit onderzoek bevestigt dat een eicel heel gevoelig is voor veranderingen binnen haar directe omgeving. “Een gedaalde eicelkwaliteit kan rechtstreeks gelinkt worden aan een verlaagde embryokwaliteit en dus aan een embryo met een lagere kans op succesvolle implantatie en verdere zwangerschap,” benadrukt Sara Valckx. Het onderzoek gebeurde bij vrouwen die zich hebben aangeboden in een vruchtbaarheidskliniek omdat we alleen daar het follikelvocht kunnen verkrijgen.

Verzadigde vetzuren
Omdat het onderzoek aantoonde dat onder meer de concentraties verzadigde vetzuren in het follikelvocht van obese vrouwen toenamen, werd dit verder in detail onderzocht. Verhoogde vrijevetzuurconcentraties zijn een typisch kenmerk van een verstoorde stofwisseling, zoals die voorkomt bij obesitas, door een verhoogde vetafbraak en een gewijzigde stofwisseling.

“Met het cultiveren van eiblaasjes van muizen in de proefbuis gedurende een tweetal weken, hebben we geprobeerd de ontwikkeling en de rijping van een eicel en de eisprong bij de mens na te bootsen. Tijdens die cultuur voegden we verhoogde concentraties vetzuren toe om zo precies te simuleren wat we bij de obese vrouwen hadden ontdekt.”

“De follikeltjes ontwikkelden gewoon verder, maar wat opviel was dat de kwaliteit van de eicel die in dat eiblaasje was gerijpt, ondermaats was. Minder eicellen groeiden uit tot een embryo en diegenen die wel een embryo vormden, vertoonden een afwijkende stofwisseling. Het valt op dat deze effecten vooral door verzadigde vetzuren worden veroorzaakt”.