Is lang op de computer werken ongezond voor je ogen ?

nieuws

Om die vraag onmiddellijk te beantwoorden: ongezond is veel gezegd. Maar wie lang onafgebroken naar een beeldscherm staart (een PC, laptop, tablet enzovoorts) kan last krijgen van vermoeide, branderige of tranende ogen en een (tijdelijk) verminderd of wazig zicht, en van hoofd- en/of nekpijn. Dit wordt met een duur woord ook wel eens Computer Vision Syndrome (CVS) genoemd, of in het Nederlands ‘computerogen’, maar die termen zijn eigenlijk wat overdreven. Er zijn namelijk geen aanwijzingen dat beeldschermwerk blijvende oogafwijkingen veroorzaakt. Mogelijk zou het op den duur wel bijziendheid kunnen verergeren.

Oorzaken

Er zijn meerdere factoren die kunnen verklaren waarom onze ogen vermoeid raken van langdurig en intensief beeldschermwerk.

• Omdat we bij het werken aan een beeldscherm weinig met de ogen knipperen, krijgen we na verloop van tijd droge ogen. Normaal bewegen onze oogleden om de 15 seconden, achter een computer neemt de knipperfrequentie af tot ca 45 seconden. Gebruik van contactlenzen kan dit nog in de hand werken.
• Op een beeldscherm lezen is anders dan een boek lezen: de letters zijn niet altijd even scherp, het contrast tussen de letters en de achtergrond is minder, spiegelingen op het scherm door lichtinval, een te groot contrast (licht/donker) tussen beeldscherm en omgeving... Dat alles maakt dat onze ogen zich sterker moeten inspannen en sneller vermoeid raken.
• Door het verschil in afstand en kijkhoek tussen beeldscherm, toetsenbord en documenten, moeten onze ogen voortdurend scherp stellen. Bovendien moeten onze ogen alle zones van het scherm, die zich niet altijd even ver van het oog bevinden en even helder zijn, voortdurend aftasten en scherp stellen. Dit vormt een extra belasting voor de spiertjes die de ogen bewegen en de ooglens scherp stellen (door het boller of minder bol maken van de lens). 
• Bestaande oogproblemen zoals verziendheid (waardoor men niet goed dichtbij kan zien), bijziendheid (waardoor men niet goed ver kan zien) of astigmatisme (een vervorming van hoornvlies waardoor het beeld wordt vervormd en men wazig ziet), kunnen oogvermoeidheid bij computerwerk in de hand werken, vooral indien deze afwijkingen onvoldoende gecorrigeerd worden (bv. een onaangepaste bril).
• Veel mensen zitten te dicht bij het beeldscherm. De ideale afstand is ca. 60 cm. Dat vermindert de kans op wazig zicht. 
• Ook de leeftijd speelt mee. Vanaf ca. 45 jaar worden de oogspiertjes minder soepel en minder krachtig, waardoor de scherpstelling minder vlot verloopt. Dat verklaart ook waarom veel mensen vanaf die leeftijd een leesbril nodig hebben.
• Hoofdpijn kan ontstaan door spanning van de nekspieren. Dit kan te maken hebben met de werkhouding, bijvoorbeeld als het hoofd gedurende langere tijd gedraaid gehouden wordt om een tekst te lezen, of als de nek voortdurend gestrekt wordt om goed op het beeldscherm te kunnen kijken.

Lees ook: Staand werken is het nieuwe zitten

Hoe kan je problemen voorkomen?

Oplossingen voor je ogen

Gun je ogen regelmatig wat rust en zorg voor de juiste bril of lenzen.

• Doe af en toe je ogen dicht en weer open en doe een bewuste inspanning om te knipperen.
• Las om de twee uur minstens een kwartiertje rust in.
• Laat je ogen en de sterkte van je brilglazen of lenzen geregeld controleren. Laat je gezichtssterkte jaarlijks testen als je een bril draagt of ouder bent dan 40.
• Het kan zijn dat je gewone bril voor verziendheid of bijziendheid niet aangepast is voor computerwerk. Een leesbril is geschikt voor het lezen op 30 tot 50 cm afstand, een bril voor veraf is voor het zien op een afstand verder dan 70 cm. In dat geval kan een speciale computerbril nuttig zijn. Dit is een bril waarbij de leesafstand is afgestemd op de plaats van het beeldscherm.
• Soms kan speciale oogtraining helpen om je visuele prestaties te verbeteren (scherpstellen, afstemming tussen beide ogen…). Bespreek dat met je oogarts.

Oplossingen voor je beeldscherm

Plaats het beeldscherm op 50 tot 70 cm van je ogen.

• De bovenrand van het scherm komt het best net onder ooghoogte.
• Indien je een laptop gebruikt, gebruik dan een extra beeldscherm en een los toetsenbord indien je veel op de laptop werkt.
  
• Plaats het scherm recht voor je (zodat je niet met een gedraaide rug hoeft te werken).
  
• Een scherm met donkere letters tegen een lichte achtergrond (vergelijkbaar met het lezen vanaf papier) leest meestal het gemakkelijkst.
• Vermijd spiegeling in het beeldscherm: zorg dat het daglicht of een andere lichtbron niet direct op het scherm valt.
• Vermijd sterke lichtcontrasten (felle verlichting, invallend zonlicht…). Kies zijdelings licht. Vermijd in ieder geval sterk tegenlicht door lampen of lichtbronnen achter het scherm.
  

Bronnen: 
www.debelgischeoptiekgids.be
www.aoa.org