Belgen met overgewicht voor het eerst in de meerderheid

Voor het eerst zijn er meer Belgen met overgewicht dan met een gezond gewicht. Dat toont de vijfjaarlijkse Gezondheidsenquête van Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, waarvoor ongeveer 10.000 Belgen werden bevraagd.

De Gezondheidsenquête 2018 geeft aan dat bijna de helft van de bevolking, 49,3%, een Body Mass Index (BMI) van 25 of hoger heeft en dus kampt met overgewicht. Daarvan is 15,9% zwaarlijvig of obees, met een BMI van 30 of hoger. 47,9% heeft een gezond gewicht, de overige 2,8% lijdt aan ondergewicht.

Het gewicht van de gemiddelde Belg is de afgelopen 20 jaar duidelijk gestegen. In 1997 had 41,3%  overgewicht en was 10,8% obees. Dat is allesbehalve een onschuldige evolutie. 

“Het is belangrijk dat mensen beseffen dat overgewicht ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid,” zegt Sabine Drieskens, onderzoekster bij Sciensano. Overgewicht verhoogt o.a. het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziektes en bepaalde kankers.

Complexe biologische factoren – zoals een genetische aanleg – spelen een rol maar andere essentiële oorzaken van overgewicht liggen voor de hand: slechte voedingsgewoontes en een gebrek aan beweging. Zo blijkt dat slechts 1 op de 3 Belgen de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van 2 stukken fruit per dag eet. 1 op 5 drinkt elke dag gesuikerde frisdranken en 38% eet dagelijks zoete of zoute snacks. Mensen zitten gemiddeld 6 uur per dag en slechts 3 op de 10 doet minstens  2,5 uur per week een sportieve inspanning van matige intensiteit, zoals zwemmen of fietsen.

“Maar we kunnen slechte gewoontes afleren als we worden geholpen door de omgeving waarin we leven,” legt Drieskens uit. Als voorbeelden van stimulerende maatregelen vermeldt Sciensano o.a. de aanleg van goede fietspaden, wandelvergaderingen op het werk en hogere prijzen voor ongezonde voeding.

Het Vlaams Instituut Gezond Leven vraagt het beleid al langer om taksen op ongezonde voeding in te voeren en voedingsmarketing gericht op kinderen strenger te reguleren. Volgens het instituut moet de overheid dringend meer investeren in preventie – momenteel is maar 3% van het gezondheidszorgbudget bestemd voor preventieve gezondheid. Er moet ook extra aandacht  gaan naar maatschappelijk kwetsbare groepen.

De Hoge Gezondheidsraad publiceerde ondertussen de Food Based Dietary Guidelines (FBDG), praktisch advies voor gezondere voedingskeuzes. Volgens de FBDG eet men best dagelijks 125 g volle graanproducten, 2 stukken fruit, 300 g groenten en 15 tot 25 g noten of zaden zonder zoute of zoete omhulsels. Het wordt ook sterk aangeraden iedere week peulvruchten te eten en de zoutinname te beperken.