Hoe borstkanker voorkomen?

nieuws Oktober is wereldwijd Borstkankermaand. Tijdens deze maand worden in diverse landen campagnes gevoerd om borstkanker te voorkomen.
Naar schatting krijgt ongeveer 1 vrouw op 10 vroeg of laat borstkanker. Borstkanker is de belangrijkste doodoorzaak bij vrouwen tussen de 40 en 55 jaar. Borstkanker kan ook voorkomen bij mannen, maar veel minder.
Naast factoren die je zelf niet in de hand hebt (leeftijd, erfelijkheid, tijdstip van puberteit en menopauze), zijn er enkele factoren die het risico vergroten en die zijn die wel in de hand hebben: zwaarlijvigheid, weinig beweging, alcoholmisbruik, laat kinderen krijgen, geen borstvoeding geven, langdurige hormonenbehandeling na de menopauze. Het is dus voor iedereen aangeraden die laatste risicofactoren zoveel mogelijk te vermijden, zeker wanneer u om andere redenen (bv. familiaal) een verhoogd risico hebt.
• Mager blijven en gezond, vetarm eten, met veel fruit en groenten en minder vlees.
• Beperk uw alcoholgebruik: max. 2 glazen per dag.
• Doe veel aan sport en beweeg veel. Het is belangrijk om actief te blijven in de menopauze. Intensiteit speelt daarbij weliswaar een rol, maar het gaat toch vooral om hoeveelheid en regelmaat (wandelen in stevig tempo, fietsen, de trap nemen,…).
• Postmenopauzale hormonenbehandeling: maximaal 5 jaar, en niet wanneer u reeds borstkanker hebt gehad of familiaal belast bent.
• Wacht niet te lang met kinderen en probeer borstvoeding te geven en liefst zo lang mogelijk (minstens 6 maanden).

Als je één van deze factoren bij jezelf herkent betekent niet dat je borstkanker zal krijgen, of dat je geen borstkanker zal krijgen als je geen enkele factor bij jezelf herkent. Bespreek je persoonlijke risicofactoren met je arts en laat je medisch goed opvolgen om een eventueel beginnende borstkanker zo vroeg mogelijk op te sporen.
Om zelf veranderingen of signalen te kunnen opmerken, is het belangrijk dat u uw borsten goed kent. Daarom wordt aan alle vrouwen, ongeacht de leeftijd, aangeraden regelmatig de borsten te controleren, bv. door ze aandachtig te bekijken.
Aandachtspunten:
• Liggen de tepels ongeveer op dezelfde hoogte?
• Zijn de tepels in dezelfde richting georiënteerd?
• Verschijnt er uitslag, eczeem of korstvorming rond de tepels?
• Is één van de tepels onlangs meer ingetrokken?
• Is er een kleine wonde, vochtverlies uit de tepel of een verzwering?
• Zijn er recente veranderingen in vorm of grootte van de borst?
• Liggen de onderranden ongeveer op dezelfde hoogte?
• Is er een afvlakking of welving die er voordien niet was?
• Is er een kuiltje of intrekking, een knobbeltje, een kleurverandering of duidelijke vergroting van de poriën (zoals de ‘poriën’ van een sinaasappelschil)?
• Is er een zwelling of verharding in de borst of okselholte?
• Voelt een borst pijnlijk of zwaarder aan?
Wanneer je zo’n verandering opmerkt, raadpleeg je best je arts. De arts kan je adviseren om je borsten te laten onderzoeken.
Borstkanker kan in een vroeg stadium worden opgespoord via een opsporingsmammografie. Als borstkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt, is er meestal een minder ingrijpende operatie en behandeling nodig en verhogen de genezingskansen aanzienlijk.

In Vlaanderen krijgen alle vrouwen van 50 tot en met 69 jaar de mogelijkheid om de twee jaar gratis een opsporingsmammografie te laten uitvoeren.
Vrouwen jonger dan 50 of ouder dan 69 jaar die geen klachten hebben en een mammografie willen laten nemen, bespreken dit met hun arts.
Hoewel ook bij vrouwen jonger dan 50 jaar borstkanker kan worden vastgesteld, worden zij niet systematisch voor het onderzoek uitgenodigd omdat radiografische foto’s vaak minder duidelijk zijn bij jongere vrouwen. Zij hebben nog meer klierweefsel in de borsten waardoor de röntgenfoto’s minder goed te beoordelen zijn. Bij sterk verhoogd risico zijn controles vanaf jongere leeftijd aangewezen.