Is ongefilterde koffie ongezond?

nieuws In de nieuwe 'Richtlijnen Gezonde Voeding' raadt de Nederlandse Gezondheidsraad het gebruik van ongefilterde koffie af.

Koffie en cholesterol
Koffiebonen bevatten van nature koffieolie. Deze koffieolie bestaat uit de diterpenen cafestol en kahweol, die het cholesterolgehalte in het bloed, met name het 'slechte' LDL cholesterol, iets kunnen verhogen. De hoeveelheden cafestol en kahweol die al dan niet in het zetsel (de koffie) terechtkomen hangen af van de manier waarop de koffie wordt bereid.

• Bij filterkoffie en koffie van koffiepads blijven de cafestol en kahweol achter op het papieren filter waardoor deze stoffen nauwelijks in de koffie terecht komen (en het effect op het cholesterolgehalte in het bloed verwaarloosbaar is). Ook oploskoffie en (automaten)koffie op basis van vloeibaar koffieconcentraat bevatten bijna geen hoeveelheden cafestol en kaweol.

• Bij ongefilterde koffie zoals cafetièrekoffie (waarbij kokend water op de koffie wordt gegoten en via een metalen filter naar beneden wordt gedrukt), maar ook Griekse koffie en Turkse koffie of koffie gezet met een percolator (waarbij de koffie langdurig gekookt wordt), komen beperkte hoeveelheden cafestol en kahweol in het zetsel terecht. Indien dit type koffie dagelijks in ruimere mate gedronken wordt kan het cholesterolgehalte in het bloed (licht) verhogen: het gebruik van circa vijf tot zes koppen ongefilterde koffie verhoogt het LDL-cholesterol met 0,30 mmol/l.

• Espressokoffie zit tussen gefilterde en ongefilterde koffie in. Er komt weliswaar geen filter aan te pas maar doordat het water door de koffie wordt geperst en slechts korte tijd in aanraking komt met de koffie, wordt minder cafestol en kawheol meegenomen. Ook voor koffie in cups geldt over het algemeen dat het gehalte cafestol en kawheol vergelijkbaar is met espresso dus ook het eventuele effect op het cholesterolgehalte. Overigens hangt het bij espresso en fresh brew koffie uit automaten ook af van het mechanisme dat gebruikt wordt.
Twee tot drie kopjes espresso per dag zal het cholesterolgehalte echter nauwelijks beïnvloeden.

Koffie goed voor het hart?
Volgens de Nederlandse Gezondheidsraad is het anderzijds aangetoond dat dagelijkse consumptie van (gefilterde) koffie het risico op hart- en vaatziekten vermindert. Over het effect van koffie op (sommige) kankers, op dementie en depressie bestaat geen overeenstemming.

• Het gebruik van twee tot vier koppen koffie/dag hangt samen met een ongeveer 10% lager risico op coronaire hartziekten en beroerte.

• Het gebruik van vijf koppen koffie per dag hangt samen met een 30% lager risico op diabetes type 2, waarbij het verband vergelijkbaar is voor koffie met cafeïne en decaf.

• Een matig gebruik van koffie hangt ook samen met een iets lager risico op hartfalen.

• Over het effect van koffie (met of zonder cafeïne) op de bloeddruk bestaat geen eenduidigheid.

• Er bestaat waarschijnlijk geen positief of negatief verband tussen het gebruik van koffie en het risico op borstkanker en longkanker.

• Het verband tussen het gebruik van koffie en het risico op darmkanker, is niet eenduidig. Volgens sommige onderzoeken kan koffie het risico op darmkanker verhogen, volgens andere net verlagen.

• Ook de onderzoeken over het verband tussen koffie en dementie, cognitieve achteruitgang en depressie spreken elkaar tegen: sommige studies tonen aan dat koffie het risico beperkt, volgens andere studies zou koffie het risico kunnen verhogen.

Laatst bijgewerkt: december 2020

Delen Whatsapp Tweet Mail