Lees ook in De Standaard....
Meer gezonde voeding in de les, maar minder in de eetzaal
nieuws In bijna alle Vlaamse basisscholen zijn gesuikerde frisdranken verboden, maar in het middelbaar mogen ze in de meeste scholen wel. Afspraken over bewegen zijn er wel in het secundair, maar veel minder in het lager. Dat blijkt uit de vierjaarlijkse bevraging naar het gezondheidsbeleid in de Vlaamse scholen.
Hoe krijg je een klas vol gezonde en gelukkige leerlingen? Door in te zetten op gezonde voeding, beweging, mentaal welzijn en alcohol- en drugspreventie. Uit de cijfers van 2019 blijkt dat er verbeteringen zijn in vergelijking met 2015, maar ook aandachtspunten.
Volwaardige voeding
Gezonde voeding is een belangrijk thema geworden. Het komt in alle Vlaamse basisscholen aan bod, zelfs in 92 procent van de bevraagde kleuterscholen (+14%). In het middelbaar is dat 98 procent. In de praktijk zijn er ook heel wat regels over gezond eten en drinken. Kraantjeswater kunnen bijna alle leerlingen in alle scholen gratis krijgen. Sommige scholen voorzien ook in gezonde alternatieven zoals zuivel of soep.
Ondanks de gestegen aandacht voor gezonde voeding in de klas, gaat het in de eetzaal lichtjes achteruit. In de lagere scholen staat maar in 51 procent van de scholen een volwaardige portie groente op het menu (-3%). In het middelbaar bieden zes op de tien scholen een volwaardige portie groente aan.
Bewegen
Hoewel de aandacht voor sport en beweging toeneemt, is er nog meer zorg voor nodig, ook buiten de turnles. Scholen kunnen leerlingen stimuleren om met de fiets naar school te rijden. Het is ook aangewezen om veel vaker even recht te gaan staan en les te geven buiten de klaslokalen. Dat zou ook veel vaker expliciet in de schoolreglementen mogen staan.
Mentaal welbevinden
Gezonde kinderen voelen zich ook goed. De grote meerderheid van de leerkrachten (59% in het lager en 70% in het middelbaar) volgt een extra opleiding om positieve feedback te geven, de emotionele intelligentie te verbeteren en conflicten in de klas te vermijden. Ze worden ook opgeleid om negatieve signalen op te vangen en er adequaat op te reageren.
Pesten is zowat het belangrijkste onderwerp waarover basisscholen werken: 94 procent (+ 4%). De leerlingen krijgen er ook steeds vaker inspraak bij het schoolgebeuren, bijvoorbeeld om toetsen vast te leggen: 56 procent, haast een verdubbeling in vergelijking met 2015 (24%).
Alle bevraagde middelbare scholen voorzien in begeleiding van leerlingen die met een mentaal probleem of te weinig veerkracht kampen. 89 procent voorziet in interne en externe begeleiding (+ 13%).
Alcohol en drugs
Iets meer dan zeven op de tien basisscholen geeft aan dat illegale drugs als thema aan bod komt in de derde graad. Dat is een toename in vergelijking met 2015. 43 procent van de scholen heeft afspraken over alcohol en drugs op school, een stijging in vergelijking met 2015 (32%). Nog belangrijker dan regels voor leerlingen, zijn regels en afspraken voor de ruimere school, bijvoorbeeld over alcohol op het schoolfeest of de voorbeeldfunctie van leerkrachten op uitstap. 47 procent van de scholen gaf aan dat het nooit toegelaten is voor leerlingen van de derde graad om alcohol te drinken, ook niet op uitstap of tijdens activiteiten.
Drugs komen aan bod in de lessen van 73 procent van de basisscholen en in 81 procent van de middelbare scholen. Dat is opmerkelijk genoeg niet altijd een goede zaak. Te vroeg of te veel aandacht vestigen op illegale middelen, kan de leerlingen triggeren om ze te gebruiken.
Roken
De aandacht voor roken in het secundair onderwijs neemt af. In 2015 kwam het nog in 92 procent van de scholen aan bod, nu is dat 74 procent. De meeste middelbare scholen geven het voorbeeld door geen asbakken te plaatsen op school of in de buurt (61%). Toch is in 10 procent van de scholen nog een asbak aan de schoolpoort binnen het schooldomein, bij 27 procent net buiten het schooldomein en 2 procent heeft een asbak op het schooldomein, buiten het zicht van de leerlingen. Leerlingen mogen in 79 procent van de bevraagde scholen nooit roken, ook niet op uitstap. In 2015 was dat nog 52 procent.
Hoewel roken verboden is op het schooldomein, geven toch 10 basisscholen aan dat er asbakken aanwezig zijn op het schooldomein, aan de ingang van de school of elders uit het zicht van de leerlingen. 48 scholen geven ook aan een asbak te hebben aan de schoolpoort, wat erop wijst dat leerkrachten mogen roken aan de schoolpoort.
