Europese week hoofd-halskanker

nieuws Hoofd- en halskanker: wat zijn de klachten?

Het aantal patiënten met hoofd-halskanker is in de afgelopen tien jaar wereldwijd gestegen. Hoofd-halskanker is nu de op 5 na meest voorkomende kanker in Europa. In België worden jaarlijks ca. 2000 mensen getroffen door hoofd- en halskanker. De ziekte komt het meest voor bij mannen van 40 jaar en ouder. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 62 jaar voor mannen en 63 jaar voor vrouwen. Maar de laatste jaren is een aanzienlijke toename van het aantal gevallen onder jongere mensen waargenomen.

Wat zijn hoofd- en keelkankers?
De term omvat een vijftigtal verschillende soorten kanker, afhankelijk van de preciese plaats van de tumor en het soort cel dat is aangetast. Ze kunnen in twee grote groepen worden onderverdeeld.
• Tot de eerste groep behoren de kankers van de:
- mondholte (42%): de lippen, de tong, het tandvlees, het wangslijmvlies, de mondbodem of het gehemelte;
- keelholte (35%)
- slokdarmhoofd (de farynx, het bovenste gedeelte van het spijsverteringskanaal gelegen tussen mondholte en slokdarm) of strottenhoofd (larynx) met de stembanden (24%).
• De tweede groep bevat eerder zeldzame tumoren in de neusholte, sinussen en speekselklieren, goed voor ± 10% van de gevallen.
• Tumoren in de hersenen, de ogen en de schildklier worden niet als hoofd-halskankers beschouwd.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken?

• Rokers lopen een veel hoger risico op hoofd- en halskankers dan niet-rokers. Bij rokers die hun eerste sigaret aansteken net na het ontwaken, is het risico nog groter dan bij andere rokers. Stopt u met roken, dan duurt het nog 15 tot 20 jaar voor het verhoogde risico op hoofd-halskanker weer verdwenen is.

• Mannen die meer dan drie glazen alcohol per dag drinken en vrouwen die meer dan twee glazen per dag drinken, hebben meer kans. Alcohol versterkt het kankerverwekkende effect van roken.

• HPV-virus (humaan papilloma virus): de stijging van het aantal hoofd-halskankers bij jongeren de voorbije jaren wordt in belangrijke mate toegeschreven aan besmetting met het HPV-virus door orale seks. Het HPV-virus veroorzaakt ook baarmoederhalskanker.

Wat zijn de belangrijkste klachten?
Hoofd-halskankers kunnen meestal zeer goed worden behandeld als ze vroeg worden vastgesteld. Daarom is het belangrijk dat mensen weten wat de symptomen van deze ziekte zijn. Het niet tijdig herkennen van kanker in het hoofd-halsgebied kan grote gevolgen hebben op de overlevingskans.
De klachten kunnen sterk variëren en worden vooral bepaald door de localisatie en de grootte van de tumor. In het begin hebt u doorgaans weinig of geen symptomen.

De volgende klachten of symptomen kunnen wijzen op een tumor in de mond, de neus, de keelholte of het slokdarmhoofd:
• een niet-genezend zweertje, aft of wond op de lippen of in de mond,
• onverklaarbare witte of rode plekken in de mond of keel
• aanhoudende keelpijn,
• problemen bij het slikken,
• bloedingen in de mond of de neus,
• een slecht ruikende adem,
• het gevoel van een brok in de keel,
• een verminderde beweeglijkheid van de tong of de mondopening,
• een zwelling (knobbel) in de hals
• nek-, oor-, tand- of hoofdpijn.

Bij strottenhoofdkanker kunnen de volgende klachten voorkomen:
• aanhoudende heesheid,
• keelklachten (bijvoorbeeld pijn bij het slikken of droge keel),
• hoestklachten
• uitstralende pijn vanuit de keel naar het oor
• kortademigheid,
• veel slijm in de keel
• slikproblemen.
Deze symptomen zijn niet specifiek voor hoofd-halskankers: er zijn veel andere ziekten met gelijkende symptomen.

Wanneer een arts raadplegen?

Als u gedurende drie weken last hebt van één van de volgende drie klachten (de zogenoemde ‘One for Three’ definitie) moet u uw huisarts contacteren voor verder onderzoek:
• Pijnlijke/gevoelige tong, niet-genezend zweertje in de mond, en/of rode of witte slijmvliesafwijkingen in de mond;
• keelpijn, pijn en/of moeite met slikken, aanhoudende heesheid;
• zwelling of knobbel in de hals, éénzijdig verstopte neus en/of bloederige afscheiding uit de neus.

Hoe kunt hoofd- en halskanker voorkomen?
• Stop met roken en beperk uw alcoholgebruik zo veel mogelijk.
• Bescherm u tegen infectie met het humane papillomavirus (HPV) door elk onbeschermd orogenitaal contact te vermijden. U kunt zich ook laten inenten tegen HPV.
• Ga jaarlijks op controle bij uw huisarts als u ouder bent dan vijftig en regelmatig veel alcohol of tabak gebruikt.