Alternatieve geneeswijzen en pijn

nieuws Pijn vormt een belangrijk motief, zo niet het belangrijkste, om andere therapeutische benaderingswijzen te proberen dan de traditionele geneeskunde die gebruik maakt van pijnstillers. Van alle benaderingswijzen zijn kinesitherapie (9%), homeopathie (6%), phytotherapie (4%) en osteopathie (4%) de vaakst genoemde. Maar pijnstillers blijven veruit de eerste toevlucht van de Belgen om pijn te verlichten. Dat bleek uit een onderzoek van de Pain Advisory Board dat werd gevoerd ter gelegenheid van de Europese Week tegen Pijn.

Aanvulling of vervanging ?

60% van de Belgen ziet dit type benaderingswijze als een aanvulling van de geneeskunde die gebruik maakt van pijnstillers. 38% beschouwt ze als een vervanging van de traditionele geneeskunde. Vooral acupunctuur (51%), homeopathie (48%) en osteopathie (46%) worden gezien als vervangmiddel van de « traditionele » geneeskunde. Kinesitherapie en psychologie worden hoofdzakelijk als complementair (71%) beschouwd voor de geneeskunde en de pijnstillers. Het onderzoek toonde bovendien aan dat van al degenen die een behandeling tegen pijn gevolgd hebben, 72% alleen pijnstillers gebruiken, 6% pure alternatievelingen zijn en 22% verschillende benaderingswijzen volgen.
In 75% van de gevallen werd een fysiotherapeut geraadpleegd op initiatief van de behandelende geneesheer. Bij homeopathie, osteopathie en acupunctuur lijkt de patiënt meestal zelf het initiatief te nemen of volgt hij/zij de raad van de omgeving op.
Gelet op deze gegevens onderstreept de Pain Advisory Board, samen met de vertegenwoordigers van de kinesitherapeuten, osteopaten, homeopaten en acupuncturisten, het belang van een medische diagnose om pijn aan te pakken. Vertrekkende van een duidelijke diagnose en onder medische begeleiding kan een complementariteit tussen de verschillende therapeutische benaderingswijzen ontstaan, wat in het voordeel van de patiënt is...

Welke aanpak voor welke pijn ?

Voor 68% van de Belgen lijken pijnstillers onvermijdelijk bij de behandeling van hoofdpijn. Voor de aanpak van rugpijn en spier- of gewrichtspijnen staan de alternatieve of complementaire benaderingswijzen aan kop. Wat betreft hoofdpijn, noemen de Belgen die zich wenden tot andere benaderingswijzen vooral homeopathie, acupunctuur en phytotherapie. Voor lichamelijke pijnen, halen kinesitherapie en osteopathie telkens een goede score, ook al worden andere benaderingswijzen eveneens gebruikt.
Niet minder dan 78% van de ondervraagden die gekozen hebben voor een andere benaderingswijze dan pijnstillers verklaart met dit type benaderingswijze te willen doorgaan. Een derde van de resterende 22% zijn ermee gestopt omdat het probleem opgelost is. 88% van de ondervraagden verklaarde eerder tevreden tot zeer tevreden te zijn.
De redenen die aangehaald werden om een alternatieve of complementaire benaderingswijze te proberen ? Allereerst de zoektocht naar grotere efficiëntie, vooral voor osteopathie en kinesitherapie (70%). De voorkeur voor een minder schadelijke behandeling komt op de tweede plaats en scoort het beste voor acupunctuur en homeopathie (55%) en ook hoofdpijn. Een luisterend oor, een betere opvolging en meer advies komen op de derde plaats
De belangrijkste reden van ontevredenheid is de ondoeltreffendheid en betreft vooral hoofdpijn. Hoofdpijn ontpopt zich zo als moeilijk te behandelen.

Door patiënten hun mening te vragen wat betreft de positie van de behandelende geneesheer, bleek dat 15% van de geneesheren niet op de hoogte zijn dat andere benaderingswijzen gebruikt worden. 5% van de ondervraagde patiënten kreeg een ongunstig advies van hun geneesheer, maar in 49% van de gevallen is de reactie of neutraal of gunstig.

BESLUITEN VAN HET ONDERZOEK

Remedies gebruikt om de pijn te verlichten

• 64% van de ondervraagde personen heeft in de loop van de twaalf laatste maanden een pijnstiller gebruikt.
• 9% heeft een beroep gedaan op kinesitherapie, 6% op homeopathie, 4% op phytotherapie en 4% op osteopathie.
• 1% heeft een beroep gedaan op een van de volgende benaderingswijzen : acupunctuur, psychologie, massotherapie, reflexologie, chiropraxis, natuurtherapie…

49% van de ondervraagde personen neemt enkel pijnstillers, 4% neemt geen enkele pijnstiller en 15% gebruikt twee methoden.

• Algemeen kan gesteld worden dat het eerder vrouwen (22% van de vrouwen tegenover 15% van de mannen) zijn die kiezen voor een alternatieve of complementaire benaderingswijze (met inbegrip van kinesitherapie), en dat het ook eerder de personen zijn die behoren tot een meer begunstigde sociale klasse (22% tegenover 16% in de minder begunstigde sociale klassen) en die eerder in een stedelijke omgeving wonen (21% tegenover 17% op het platteland). Ze zijn overwegend Franstalig (27% tegenover 13% Nederlandstaligen).
• Tussen het profiel van de gebruikers van pijnstillers en het profiel van de representatieve steekproef van de Belgische bevolking is er geen wezenlijk verschil.

Verschillen in profiel tussen kinesitherapie en de andere benaderingswijzen

• Vrouwen zullen eerder een beroep doen op alternatieve en complementaire geneeskunde.
• Het percentage mannen en vrouwen dat kiest voor kinesitherapie is hetzelfde.
• Wie alternatieve en complementaire geneeskunde gebruikt is jonger en actiever dan wie kinesitherapie gebruikt.
• De gebruikers van alternatieve of complementaire geneeskunde komen het meest voor in de meer begunstigde sociale klassen. De sociale klasse heeft geen uitgesproken invloed op het gebruik van kinesitherapie.

De verschillende types pijn

• Bij hoofdpijn zegt 68% van de ondervraagden pijnstillers te nemen en 19%grijpt naar alternatieve of complementaire behandelingswijzen (meer bepaald phytotherapie, homeopathie of acupunctuur).
• Bij rugpijn neemt 25% pijnstillers en doet 36% een beroep op andere benaderingswijzen (meer bepaald osteopathie, kinesitherapie en acupunctuur).
• Bij pijn aan de bovenste of onderste ledematen neemt 27% pijnstillers en doet 39% een beroep op andere benaderingswijzen (meer bepaald osteopathie, kinesitherapie en homeopathie).

Intentie om door te gaan

• 78% van de personen die gekozen hebben voor een andere benaderingswijze dan pijnstillers verklaart met dit type benaderingswijze te willen doorgaan. Een derde van de resterende 22% zegt dat het probleem opgelost is.

Voldoening
• 88% van de ondervraagde personen is tevreden met dit type benaderingswijze (zeer tevreden of eerder tevreden), 6% zegt eerder niet tevreden te zijn en 3% is helemaal niet tevreden. Osteopathie en kinesitherapie hebben zeer goede tevredenheidsindicatoren, vooral als het gaat om de behandeling van rugklachten, spier- en gewrichtspijn.
• De voornaamste redenen die voor de tevredenheid worden aangehaald zijn efficiëntie (69%) en veiligheid (8%). Langs de andere kant is de voornaamste reden die voor de ontevredenheid wordt aangehaald een gebrek aan efficiëntie. Hoofdpijn blijkt een ontevredenheidsfactor te vormen met betrekking tot de gebruikte benaderingswijze.

Aanvulling of vervanging ?
• 60% van de ondervraagde personen ziet dit type benaderingswijze als een aanvulling van de geneeskunde die gebruik maakt van pijnstillers (71% voor kinesitherapie en psychologie). Deze complementariteit heeft meer bepaald betrekking op rugklachten, spier- en gewrichtspijn.
• 38% van de ondervraagde personen ziet dit type benaderingswijze als een vervanging van de traditionele geneeskunde. Deze opvatting vindt het vaakst opgang bij de niet-conventionele geneeskunde : acupunctuur (51%), homeopathie (48%) en osteopathie (46%).

Van de personen die bij hun keuze niet door hun dokter werden voorgelicht, zegt 19% door zijn dokter aangemoedigd te zijn, vindt 30% zijn dokter neutraal en 5% afwijzend. In 15% van de gevallen is de geneesheer niet op de hoogte. 31% spreekt zich niet uit of geeft geen antwoord.

Door wie wordt men beïnvloed ?

• 50% van de personen die deze benaderingswijzen gebruiken werd voorgelicht door de behandelend geneesheer (75% van de personen die een beroep doen op kinesitherapie). Volgens de patiënt is de voornaamste beweegreden van de geneesheer het verlangen om de oorzaak grondig te laten behandelen (27%).
• 24% van de ondervraagde personen zegt door hun omgeving te zijn voorgelicht en 24% heeft zelf het initiatief genomen.
• Een minderheid (4%) werd beïnvloed door de apotheker.

Bij phytotherapie, homeopathie, acupunctuur en osteopathie, heeft men het meestal zelf het initiatief genomen of de raadgevingen van de omgeving opgevolgd.

Persoonlijke redenen

• Als voornaamste reden om gebruik te maken van een andere benaderingswijze dan pijnstillers wordt aangehaald dat men op zoek is naar een grotere efficiëntie (64%). Deze houding vindt men meer bepaald terug bij osteopathie en kinesitherapie (70%).
• In 34% van de gevallen wordt aangehaald dat deze benaderingswijzen minder schadelijk zijn, en dat geldt meer bepaald voor acupunctuur en homeopathie.
• 15% van de ondervraagde personen zei ook op zoek te zijn naar een betere opvolging, een grotere luisterbereidheid en meer advies.

zie ook rubriek pijn