Hoge Gezondheidsraad vraagt verbod rodegistrijst

nieuws Voedingssupplementen op basis van rodegistrijst kunnen gevaarlijk zijn, zegt de Hoge Gezondheidsraad in een nieuw advies.
Rodegistrijst is afkomstig van een microscopische gist gecultiveerd op gekookte rijst ; het wordt traditioneel in China gebruikt om culinaire redenen, als kleurstof in de voeding of als behandeling om de vertering en de bloedcirculatie te verbeteren.

Extracten van gefermenteerde rode rijst, soms ook RYR genoemd, naar de Engelse benaming red yeast rice, of Hong Qy of Angkak, worden vaak voorgesteld als een natuurlijk en onschadelijk alternatief voor cholesterolverlagende geneesmiddelen. Ze worden als voedingssupplement verkocht in biowinkels, drogisten en op internet onder merknamen zoals Arkocaps, Pharma-Nord en Purasana, maar ook in apotheken (merknamen zoals Arterin, Staticoncept, Controcol, Cholesfitol, Armolipid, Artechol...).

Cholesterolverlagend effect
De producten die in België op de markt zijn, bevatten een erg wisselende hoeveelheid monocolines, waaronder monacoline K. Monacoline K is een natuurlijk statine met eigenschappen die vergelijkbaar zijn met die van statines die als cholesterolverlagende geneesmiddelen worden gebruikt. Monacoline K is als geneesmiddel gecommercialiseerd onder de naam lovastatine in meerdere Europese en Noord-Amerikaanse landen, maar niet in België.

Voedingssupplementen met Monocoline K zijn in de Europese Unie toegelaten en mogen op het etiket vermelden dat ze bijdragen "tot de instandhouding van een normaal cholesterolgehalte in het bloed". Deze bewering kan slechts worden gebruikt voor een voedingsmiddel dat een dagelijkse inname van 10 mg monacoline K uit rodegistrijst verzekert. De bewering mag ook enkel gebruikt worden voor zover de verbruiker geïnformeerd is dat een gunstig effect bekomen wordt door een dagelijkse inname van 10 mg monacoline K afkomstig van gefermenteerde rodegistrijst.
In Noord-Amerika verbiedt de FDA voedingssupplementen op basis van rodegistrijst met een cholesterolverlagende werking. Het monacoline K in rodegistrijst wordt er aanzien als een niet toegelaten geneesmiddel. Ook in Zwitserland zijn deze supplementen om dezelfde reden verboden.

Mogelijke bijwerkingen
Aangezien rodegistrijst monacolines bevat, kunnen bij gebruik dezelfde bijwerkingen optreden als bij statines. Het gaat onder andere om spierpijn, spierafbraak (rhabdomyelose), leverproblemen en nierbeschadiging.
Deze bijwerkingen zijn eerder zeldzaam en komen vooral voor bij hoge dosissen statines en in combinatie met bepaalde andere geneesmiddelen, zoals bepaalde antibiotica van de klasse van de macroliden, met pompelmoessap en alcohol.

In de bevolking zijn er verschillende groepen die ernstige bijwerkingen kunnen ondervinden ten gevolge van het gebruik van producten op basis van rodegistrijst:
• zwangere vrouwen,
• personen met aandoeningen van de lever, nieren of spieren,
• personen ouder dan 70 jaar, kinderen en adolescenten,
• personen die geneesmiddelen nemen die kunnen interageren met statines,
• personen die intolerant zijn voor statines.

Daarenboven zijn bepaalde producten op basis van rodegistrijst die citrinine bevatten (een gifstof die in verschillende plantaardige soorten kan voorkomen) in verband gebracht met een soms ernstige lever- en niergiftigheid.

Geen voedingssupplement maar geneesmiddel
Omdat deze producten meerdere kenmerken vertonen die gelijk te stellen zijn aan die van geneesmiddelen, maar niet dezelfde kwaliteitscontrole hebben ondergaan als echte geneesmiddelen, en omdat ze bovendien gevaarlijk kunnen zijn voor de gezondheid, vraagt de Hoge Gezondheidsraad om de verkoop ervan als voedingssupplement te verbieden.
• Aangezien deze producten meerdere kenmerken vertonen die gelijk te stellen zijn aan die van een geneesmiddel, stelt de Hoge Gezondheidsraad voor om ze statuut van ‘geneesmiddel’ te geven en ze te onderwerpen aan dezelfde controles als elk geneesmiddel.
• In afwachting van dergelijke maatregelen, of indien dit om bepaalde redenen (economische, wettelijke of andere) niet, beveelt de HGR aan :
- dat meer aandacht wordt besteed aan de samenstelling van deze producten teneinde diegene uit te sluiten die niet voldoen aan kwalitatieve en kwantitatieve normen;
- dat dergelijke producten slechts gebruikt worden op medisch advies;
- dat de vrije aflevering ervan (via winkels voor dieet- of natuurproducten, via internet, enz.) verboden zou worden. De aflevering zou voorbehouden moeten worden aan apotheken, waar gepaste adviezen kunnen worden verstrekt en een opvolging kan worden voorzien.
- dat gebruikers van deze producten worden gewaarschuwd voor mogelijke gevaren.

Lees ook: Gefermenteerde rode rijst: een natuurlijk middel tegen cholesterol?

U kunt het volledige advies van de Hoge Gezondheidsraad hier downloaden.