Eierstokkanker: bevacizumab vooral werkzaam bij uitgezaaide kanker

nieuws

Bevacizumab (merknaam Avastin®) wordt bij eierstokkanker in combinatie met chemotherapie voorgeschreven. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) ging zijn veiligheid, werkzaamheid en kosteneffectiviteit na. Bevacizumab houdt de tumor langer onder controle, maar doet de globale levenskwaliteit van de patiënte minstens tijdelijk verslechteren. Er is geen bewijs dat het geneesmiddel een significant effect heeft op de totale overleving, behalve dan bij patiëntes bij wie de eierstokkanker is uitgezaaid tot buiten de buikholte.

Eierstokkanker

In België is eierstokkanker de achtste meest voorkomende kanker bij vrouwen: jaarlijks wordt hij bij ongeveer 850 vrouwen vastgesteld. Als oorzaak van kankersterfte bij de vrouw staat de aandoening op de vijfde plaats. Doordat eierstokkanker vrij laat klachten veroorzaakt, wordt hij bij meer dan 70 procent van de gevallen pas in een gevorderd stadium ontdekt. De tumor heeft zich dan vaak al uitgezaaid (stadium IV).

De kanker wordt zo veel mogelijk operatief verwijderd en dikwijls ook behandeld met chemotherapie. Naast chemotherapie wordt in bepaalde gevallen ook bevacizumab voorgeschreven, gekend onder de merknaam Avastin®. Het geneesmiddel wordt via een infuus toegediend en beperkt de groei van de bloedvaten in en naar de tumor.

(Tijdelijke) verslechtering levenskwaliteit
Bij een eerste behandeling met bevacizumab blijkt de globale levenskwaliteit van de patiënte op korte termijn (18 weken) te verslechteren. Na ongeveer 60 weken zou dit negatieve effect verdwijnen, maar de klinische studies spreken elkaar hierover tegen.

Bij een behandeling van een terugkerende of niet-reagerende tumor stelde geen enkele klinische studie een verbetering van de globale levenskwaliteit vast. Er was wel één klinische studie die een vermindering van de buikklachten (bijv. pijn) vaststelde.

Ernstige bijwerkingen eerder beperkt
De typische bijwerkingen van bevacizumab zijn o.a. hoge bloeddruk, bloedingen, bloedklonters en darmperforatie. Gelukkig is de kans op de meer ernstige bijwerkingen eerder beperkt, waardoor het risico bij deze aandoening als aanvaardbaar kan worden beschouwd.

Uitgezaaide eierstokkanker (stadium IV)
Uit het onderzoek blijkt dat bevacizumab als eerste- en tweedelijnsbehandeling een positief effect heeft op de zogenaamde progressievrije overleving van de patiënte, maar dit ging niet gepaard met een verbetering van de globale levenskwaliteit. De onderzoekers stelden vast dat het geneesmiddel ook geen significant effect heeft op de totale overleving, behalve dan bij patiëntes bij wie de eierstokkanker is uitgezaaid tot buiten de buikholte (verbetering van overleving van bijna 8 maanden).

Uit patiëntbevragingen blijkt dat de meeste vrouwen met eierstokkanker een geneesmiddel pas nuttig vinden als het niet alleen de progressievrije overleving, maar ook de totale overleving met minstens 5 maanden verlengt. Er is echter vaak geen sterk verband tussen beide. Bovendien blijkt dat patiënten voor minder nevenwerkingen een kortere progressievrije overleving aanvaarden.

De term progressievrije overleving (PFS - Progression Free Survival) wordt vooral in oncologie gebruikt om de werkzaamheid van een geneesmiddel aan te duiden. Het heeft betrekking op de periode tussen de eerste dag van de behandeling en het moment dat de ziekte opnieuw verergert.

Daarnaast wordt de term totale overleving (OS-Overall Survival) gebruikt: de periode tussen de opstart van de behandeling en het overlijden van de patiënt, aan de aandoening of door een andere oorzaak.

Terugbetaling

Bevacizumab wordt in ons land in sommige gevallen terugbetaald voor de behandeling van eierstokkanker. Rekening houdend met de werkzaamheid van het geneesmiddel en zijn impact op de levenskwaliteit, berekende het KCE dat vanuit gezondheidseconomisch standpunt de kostprijs meer dan €150.000 (eerstelijnsbehandeling) en meer dan €170.000 (tweedelijnsbehandeling) per gewonnen kwaliteitsvol levensjaar bedraagt.

Voor de stadium IV patiëntes, bij wie het geneesmiddel wel een positief effect heeft op de totale overleving, bedraagt de meerprijs ongeveer €52.000 per gewonnen kwaliteitsvol levensjaar. Voor deze groep van ongeveer 150 patiëntes per jaar, moet er worden nagegaan of deze overleving ook op lange termijn behouden blijft.