Waarom (niet) online zoeken naar medische informatie?

Begin 2017 voerde de Nederlandse Consumentenbond onder 5774 panelleden een onderzoek uit naar het zoeken van medische informatie op internet.

79 procent van de deelnemers uit de enquête geeft aan internet te gebruiken als bron van medische informatie. De redenen hiervoor lopen uiteen:

• 57% van hen doet dit om te weten te komen wat zij zelf aan bepaalde klachten kunnen doen.

• 44% wil meer weten over bepaalde behandelingen, en 34% over het gebruik van geneesmiddelen.

• 30% geeft aan op internet te zoeken om ervaringen van lotgenoten te lezen.

Deelnemers die niet op internet zoeken, geven als redenen:

• dat ze liever naar de huisarts gaan

• de grote hoeveelheid aan medische informatie

• dat het lastig is om te beoordelen of informatie betrouwbaar is

Van de mensen die zoeken naar medische informatie op internet, besluit ruim een kwart het probleem zelf op te lossen. Bijvoorbeeld door vrij verkrijgbare geneesmiddelen te kopen, of door de leefstijl aan te passen. 1 op de 3 gaat op basis van de gevonden informatie naar de huisarts. Van hen licht vervolgens tweederde de huisarts ook in over de online zoektocht. Opvallend is het feit dat de huisarts hier in 80 procent van de gevallen een positieve reactie op geeft.

Waarschuwingen van huisartsen zijn er echter ook: ‘Kom bij echt advies liever langs’, ‘Je vindt altijd waar je naar zoekt, terwijl dat helemaal niet op jou van toepassing hoeft te zijn’ en ‘Ga niet zelf voor dokter spelen’.

Van de 4590 deelnemers die in de enquête hadden aangegeven het internet inderdaad als bron van medische informatie te gebruiken, selecteerden we 155 deelnemers voor een praktijkproef. Zij kregen ieder een afbeelding of beschrijving van een aandoening voorgeschoteld. Vervolgens moesten ze via Google achterhalen om welke aandoening het ging. Dat bleek niet zo eenvoudig: Eén op de vijf deelnemers komt met hun zoekopdracht op een verkeerde aandoening uit.

Sommige van de panelleden komen bij het Carpale tunnelsyndroom (geeft tintelingen in vingers, krachtverlies en soms pijn) onterecht uit bij artrose, een tennisarm en zelfs de ziekte van Parkinson of de eerste verschijnselen van multiple sclerose. Ook bij een onschuldige draaiduizeligheid, veroorzaakt door een soort gruis in het evenwichtsorgaan (BPPD) komen de proefpersonen op allerlei foutieve diagnoses uit zoals lage bloeddruk, zuurstoftekort en een alcoholprobleem.

Wie medische informatie niet goed interpreteert of verkeerde adviezen aantreft op internet, kan de ernst van de situatie onderschatten. Patiënten kunnen zelf op een verkeerde manier aan het dokteren slaan in plaats van een arts te bezoeken. 

Het kan lastig zijn om in te schatten hoe betrouwbaar de gevonden informatie op internet is. 

• Raadpleeg websites zonder reclame over geneesmiddelen en/of behandelingen.

• Ga na of er een betrouwbare organisatie achter de website zit. Vaak is deze informatie te vinden achter het tabblad ‘over ons’.

• Bezoek websites van patiëntenorganisaties. Zij stemmen veel informatie af met medici. 

• Bezoek websites van beroepsverenigingen van (tand)artsen en apothekers. Deze bieden vaak ook informatie voor patiënten.

• Bekijk ook de websites van ziekenhuizen. Zij geven soms informatie over aandoeningen en behandelingen.