Doorkleuteren of overgaan? Soms is eerste optie beter

Laatst bijgewerkt: juni 2022

nieuws Zittenblijven in de derde kleuterklas kan beter uitdraaien voor het kind dan het eerste leerjaar overdoen. ‘Laat je ze toch overgaan dan is het vaak uitstel van executie’, zegt onderzoekster Machteld Vandecandelaere (KU Leuven) vandaag in De Standaard.

Iets minder dan een op de twintig kinderen doet de derde kleuterklas over. Machteld Vandecandelaere, onderzoekster van de KU Leuven, bekeek in haar doctoraat ‘Ready or not?’ de voortgang van 6.000 kinderen door de hele basisschool. Zij vergeleek meer in het bijzonder kinderen die bleven zitten in de derde kleuterklas met leeftijdsgenoten met hetzelfde profiel die wel overgingen.

Wiskunde
De zittenblijvers lopen achterstand op voor wiskunde op hun leeftijdsgenoten die toch overgaan, wat niet zo verrassend is. Maar ze hebben geen voorsprong op hun klasgenoten die jonger zijn. Het voordeel van het extra jaartje is hier dus onbestaande.

Toch houdt de overstap wagen volgens de onderzoekster risico’s in. Kinderen die overgaan blijven aan het staartje van de klas bengelen. Dit geeft een deuk in hun zelfvertrouwen en leidt op termijn tot probleemgedrag. Zittenblijvers daarentegen hebben een psychosociaal voordeel. Ze zijn ouder dan hun klasgenoten en hebben meer schoolse ervaring. Zittenblijven in de derde kleuterklas leidt hierdoor tot een hoger welbevinden en voorkomt dat kinderen gedrag gaan vertonen zoals hyperactiviteit of agressie.

Uitstel van executie
Overgaan houdt bovendien een tweede belangrijk risico in. ‘Als je de zittenblijvers toch zou laten overgaan dan hebben ze een grotere kans om daarna hun eerste leerjaar te moeten dubbelen’, stelde Vandecandelaere vast. ‘Het zou voor deze kinderen om uitstel van executie gaan.’ Van wie de overstap toch waagt, maakt slechts 37 procent de lagere school af zonder vertraging, waarbij de meesten het eerste leerjaar dubbelen.

‘Als ze het eerste leerjaar overdoen, scoren ze op het einde van de lagere school nóg lager dan wanneer ze de derde kleuterklas hadden gedubbeld. Zowel voor wiskunde als voor psychosociaal functioneren.’

Zittenbliiven rendeert dus voor kinderen bij wie men sterke twijfels heeft of ze het eerste leerjaar aankunnen, besluit Vandecandelaere.