Je kinderen goed opvoeden, hoe doe je dat?

dossier Je kinderen een degelijke opvoeding geven: het lijkt iets vanzelfsprekends, maar vaak is het een hele uitdaging ...
Hoe zorg je ervoor dat die kleine ‘temperamentjes’ uitgroeien tot verstandige volwassenen, tot evenwichtige mensen die de wereld aankunnen en positief in het leven staan? Hoe schaaf je de ruwe kantjes weg zodat je kind weet wat mag en niet mag, zodat het zelfverzekerd de wereld tegemoet kan gaan zonder arrogant te zijn? Hoe leer je je kind om zorgzaam te zijn en een goed mens te worden op wie je trots kunt zijn?
Dr. Erin Clabough, een Amerikaanse neurobiologe die zich vooral focust op alternatieve methoden om de creativiteit en de empathie bij kinderen te stimuleren, heeft er een duidelijke visie over.
Opvoeden is een extra large takenpakket. Een kind is een godsgeschenk, maar meteen ook een enorme verantwoordelijkheid. Je legt de lat maar beter hoog van meet af aan. Je zal er later blij om zijn dat je je kinderen zo goed hebt opgevoed. En je 'volwassen kinderen' zullen dat evenzeer zijn!

Los het niet op in zijn/haar plaats

Geef zelf het goede voorbeeld

Als je wilt dat je kind respect heeft voor zijn medemens, de dieren en het milieu, dan zal je dat in de eerste plaats zelf ook moeten hebben. Zoals bijvoorbeeld de wachtrij in de supermarkt respecteren of hoffelijk zijn in het verkeer. Afval altijd in een vuilnisbak gooien en niet achterlaten in het bos of op het strand ... Je kind observeert je gedrag, altijd. Wat jij belangrijk vindt, zullen je kinderen ook belangrijk vinden. Waaraan jij waarde hecht, daaraan hechten ook je kinderen waarde: een goed rapport, een vriendje helpen dat het moeilijk heeft ... Met andere woorden: het is belangrijk om meteen de juiste accenten te leggen.

Laat je kind niet altijd winnen

Ga een conflictsituatie niet uit de weg

Leer je kind wachten

Leer je kind dat het niet altijd mag praten wanneer het daar zin in heeft. Het mag een conversatie niet onderbreken. Als er iemand aan het spreken is, moet het wachten om te reageren tot de zin af is en er ruimte komt voor een reactie.
Zo leert je kind dat zijn/haar eigen mening zeker belangrijk is, maar ook die van de ander. Het zorgt ervoor dat je kind zichzelf niet gaat overschatten en toch een gezonde dosis zelfvertrouwen heeft.

Je kind mag zich vervelen

Laat verschillende denkpistes zien

Verwende kinderen kennen maar één goede manier om iets te doen, en dat is HUN manier! Leer je kinderen om open te staan voor andere denkpistes, om andere manieren van handelen te overwegen. Toon ze dat er verschillende waardevolle pistes zijn om iets te doen, bijvoorbeeld door een probleem op een creatieve manier op te lossen of door ze vertrouwd te maken met andere culturele tradities.

Leer je kind om anderen te waarderen

Leg de nadruk op de gelijkenissen tussen mensen in plaats van je te focussen op de in het oog springende tekortkomingen. Of probeer een vervelend gedrag van iemand uit te leggen zodat je kinderen gaan nadenken over de redenen waarom die persoon zo handelt. Bijvoorbeeld: de kassierster is tergend traag, maar misschien is dat omdat ze onvoldoende geslapen heeft ... Op die manier zal je kind meer empathie aan de dag leggen, beter in staat zijn om conflicten op te lossen en vriendelijk reageren in een moeilijke situatie.

Leer je kind om taken en verantwoordelijkheid te delen

Leer je kind delen en ‘dienstgericht’ zijn

Kinderen die delen met anderen of iets doen voor een ander, leren dat geven ‘loont’, zeker als hun gift of inbreng een verschil maakt. Dat is essentieel voor de persoonlijkheidsontwikkeling van een kind. Leer je kind dat iedereen op zijn manier een verschil kan maken: door oud speelgoed en kleren te helpen inzamelen, door de speelplaats te helpen opruimen ...

Zorg voor voldoende quality time

De Amerikaans arts Dr. Leonard Sax wijst erop dat het zeer belangrijk is dat een kind ‘het gezin’ als een ‘prioriteit’ ervaart. (Thuis)werkende ouders worden vaak geconfronteerd met het probleem dat ze weinig tijd hebben voor hun kinderen, maar eigenlijk hechten kinderen daar ook niet altijd veel belang aan omdat ze liever met hun vriendjes spelen. Tijdens deze pandemie laten de omstandigheden dat helaas niet toe.
Als - in normale omstandigheden - het hele gezin al eens samen thuis zit, is iedereen vaak geïsoleerd met zijn eigen ding bezig: de televisie, de iphone, de ipad ... Toch is het belangrijk om als gezin voldoende tijd ‘fysiek’ samen door te brengen in dezelfde ruimte. In gezinnen waar het gezinsgevoel of het samen zijn een prioriteit is, zijn kinderen gemiddeld minder angstig en staan ze blijer in het leven. Ruimte maken voor echte family time, het is een grote uitdaging, zeker in dit social media-tijdperk.

Deze huisregels helpen je alvast op weg:
- Laat je kind zijn huiswerk maken aan de eettafel (of ergens anders in de omgeving van de andere gezinsleden) in plaats van in zijn kamer. Het zorgt voor meer afleiding maar de positieve gevolgen van deze beslissing overwegen ruimschoots.
- Geen ‘schermen’ (ipad, iphone…) aan de eettafel. Daar moet er ruimte zijn om met elkaar te praten.
- Geen oordoppen in de auto. Spreek met elkaar, luister naar elkaar terwijl je aan het rijden bent.