Zwemmersjeuk: jeuk en huiduitslag na zwemmen in zoet water

dossier

Als je na een zwempartijtje in zoet water vol staat met fel jeukende rode vlekjes en bultjes, net alsof je mazelen hebt, dan gaat het waarschijnlijk om zwemmersjeuk. Die aandoening wordt veroorzaakt door de larven (cercariën) van een platworm (Trichobilharzia ocelata) die voorkomt in open water. Zwemmersjeuk is niet besmettelijk, maar wel heel vervelend.

Lees ook: Dermatitis herpetiformis (coeliakie van de huid): huiduitslag door glutenintolerantie

Lees ook: Schistosomiase of bilharziose: waarom testen na verre reis?

Symptomen zwemmersjeuk

Getty_uitslag_eczeem_mazelen_2024.jpg

© Getty Images / zwemmersjeuk

Zwemmersjeuk veroorzaakt jeuk en huiduitslag. Bij een tweede contact met de platwormpjes kan de jeuk veel heviger zijn, enige weken aanhouden en gepaard gaan met koorts en hoofdpijn. Na herhaald contact kan je daarnaast ook last krijgen van misselijkheid en braken.

  • Jeuk: Als de larven van de platworm je huid binnendringen, ontstaat binnen enkele minuten een soms hevige jeuk. De jeuk verdwijnt meestal na enkele uren.
  • Huiduitslag: Meestal ontstaan kleine rode puntjes op de huid op de plekken waar de larven zijn binnengedrongen. Die rode vlekjes kunnen uitbreiden en samenvloeien tot grotere vlekken van licht gezwollen, rode huid. Na enkele dagen kunnen ook kleine, jeukende pukkeltjes en blaasjes ontstaan. De uitslag zit vooral op de onderbenen, de armen en de rug en op plaatsen waar natte zwemkleding tegen de huid aan zit. Soms is de huiduitslag na enkele weken nog zichtbaar.

Lees ook: Varicella of windpokken: symptomen en behandeling

Oorzaak zwemmersjeuk

Zwemmersjeuk wordt veroorzaakt door een platworm die als parasiet leeft op watervogels, zoals eenden. Bevruchte eitjes van de platworm kunnen in het water terechtkomen. Uit de eitjes komen babylarfjes die binnendringen in waterslakken en zich daar ontwikkelen tot wormpjes (cercariën) die door de slak weer worden uitgescheiden. Ze hechten zich dan vast aan de poten van watervogels, en de hele cyclus begint opnieuw. Maar die wormpjes kunnen ook in de huid van zwemmers binnendringen en een ontstekingsreactie veroorzaken. Gelukkig gaan ze daar vrijwel meteen dood.

Lees ook: Chloorallergie: wat zijn de symptomen?

Waar loop je risico op zwemmersjeuk?

  • Het risico op zwemmersjeuk treedt vooral op in water waar zowel eenden als slakken zitten. Meestal niet zo diep, stilstaand of langzaam stromend water.
  • Hoge temperatuur en hoge luchtdruk verhogen het risico op zwemmersjeuk.
  • Cercariën worden meestal vrijgesteld uit de slak in de ochtend. Mensen die ’s morgens gaan zwemmen, hebben dan ook meer kans om geïnfecteerd te worden.

Zwemmersjeuk voorkomen

  • Ga niet zwemmen in water waar andere zwemmers al zwemmersjeuk hebben gehad. Wie vroeger al eens zwemmersjeuk heeft gehad, moet extra voorzichtig zijn met zwemmen in zoet water, omdat de reactie bij een nieuw contact veel heviger zal zijn.
  • De kans op zwemmersjeuk is klein als je niet langer dan 10 minuten in het water blijft.
  • Spoel je goed af onder de douche en droog je ook goed af na het zwemmen in zoet natuurwater.

Lees ook: Welke soorten eczeem zijn er?

Behandeling zwemmersjeuk

Zwemmersjeuk gaat meestal binnen ongeveer een week vanzelf over en hoeft niet behandeld te worden, tenzij er door het krabben huidontstekingen zijn ontstaan.

Heb je al een keer zwemmersjeuk gehad? Dan kan de reactie een tot drie weken aanhouden. De jeuk verdwijnt meestal wat eerder dan de uitslag. Soms zijn er na een paar maanden hier en daar nog plekjes op je huid zichtbaar.

  • Afkoeling (met een zakje ijsblokjes, een zak met diepvrieserwtjes of een coldpack) helpt tegen de jeuk.
  • Ook azijn op de aangetaste huid kan de jeuk verminderen.
  • Bij hevige klachten kan je huisarts antihistaminica voorschrijven: dat zijn geneesmiddelen (meestal pillen) tegen een allergie.

Lees ook: Waarom oppassen met zwemmen in open water?

Zwemmersjeuk melden

De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) bewaakt de waterkwaliteit van de badzones aan de kust en de zwem- en recreatievijvers. Je kan ten allen tijde de kwaliteit van het zwemwater op alle zwemlocaties in Vlaanderen checken op deze website. Je kan ook altijd zelf zwemmersjeuk melden op deze pagina.

Lees ook: Roodvonk (scarlatina): keelpijn met huiduitslag

Bronnen:
https://www.onswater.nl
https://www.vmm.be
https://www.rivm.nl



Laatst bijgewerkt: juni 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram