Gerelateerde artikels
Gebroken hart syndroom: kan je hart breken door liefdesverdriet of angst?
In dit artikel
Gebroken hart syndroom: kan je hart breken door liefdesverdriet of angst?
- Gebroken hart syndroom: kan je hart breken door liefdesverdriet of angst?
- Wat is het gebroken hart syndroom?
- Wat zijn de oorzaken van het gebroken hart syndroom?
- Hoe ontstaat het gebroken hart syndroom?
- Waarom komt het syndroom meer voor bij vrouwen?
- Wat zijn de klachten van een gebroken hart syndroom?
- Wat is het verschil met een hartinfarct?
- Is het gebroken hart syndroom gevaarlijk?
- Welke onderzoeken gebeuren als je in het ziekenhuis wordt opgenomen?
- Hoe wordt het gebroken hart syndroom behandeld?
dossier
Het gebroken hart syndroom is een vorm van hartspierziekte of cardiomyopathie, die kan optreden bij heftige emoties, zoals bijvoorbeeld het weggaan of overlijden van een geliefd persoon, maar ook bij andere traumatische ervaringen zoals een ongeval of een natuurramp, bij hevige pijn, na een operatie... zelfs bij een woedeuitbarsting. Ook positieve gebeurtenissen kunnen een 'gebroken hart' uitlokken, bijvoorbeeld winst bij een sportwedstrijd of de lotto, een verrassingsfeestje...
De symptomen lijken op een hartaanval (pijn in de borst, kortademigheid...). De aandoening verdwijnt meestal na enkele dagen tot weken en is meestal goed te behandelen. In zeldzame gevallen kan het dodelijk zijn.
Het syndroom wordt meer gezien bij vrouwen dan bij mannen, en dan vooral na de menopauze.
Wat is het gebroken hart syndroom?
Het is een eerder zeldzame en meestal voorbijgaande vorm van hartspierziekte of cardiomyopathie waarbij de hartspier acuut verzwakt is.
De aandoening bestaat al heel lang, maar werd pas in de jaren negentig voor het eerst beschreven door Japanse cardiologen. Ze noemden het Tako-Tsubo cardiomyopathie (TTC), naar een Japanse keramieken pot die gebruikt wordt als inktvisval: een bolle pot met een smalle nek waardoor de inktvis die erin zwemt, er niet meer uit kan. Vandaar soms ook de naam 'viskruik-cardiomyopathie'. Tijdens het samentrekken neemt het hart namelijk de vorm van deze inktvisval aan omdat de punt van het hart, de apex, stilstaat ('akinesie') en opbolt als een ballon. Vandaar dat men soms ook spreekt van 'apical ballooning syndroom'. Een andere benaming is stresscardiomyopathie.
Wat zijn de oorzaken van het gebroken hart syndroom?
Andere mogelijke oorzaken:
• traumatische fysieke gebeurtenissen, zoals een epileptische aanval, een zware astma-aanval, hevige pijn, een chirurgische ingreep, een hersenvliesbloeding...;
• bepaalde geneesmiddelen, zoals een adrenalinespuit bij een allergische aanval en sommige antidepressiva
• illegale drugs (bijvoorbeeld cocaïne) of een ontwenningskuur.
De symptomen ontstaan plots en vrijwel onmiddellijk na de stresserende gebeurtenis. Of ook chronische stress het syndroom kan uitlokken, is niet bekend.
Soms zou het syndroom ook kunnen optreden zonder direct verband met een stressvolle gebeurtenis.
Hoe ontstaat het gebroken hart syndroom?
Het precieze mechanisme achter de aandoening is nog niet helemaal duidelijk.
Aangenomen wordt dat tijdens een heftige stressvolle of emotionele ervaring grote hoeveelheden stresshormonen of catecholaminen, zoals adrenaline, vrijkomen in het bloed. Hierdoor komt een ingewikkeld proces op gang, met als uiteindelijk gevolg dat de hartspiercellen tijdelijk 'verstijven' en de samentrekbaarheid van de linkerhartkamer verstoord wordt ('stunning'). De basis van het hart blijft pompen, maar de punt staat stil en bolt op. Hierdoor ontstaat de typische inktvispot-vorm met een smalle hals en een opgeblazen punt.
Mogelijk hebben mensen die de aandoening krijgen een genetische aanleg die hen gevoeliger maakt voor stresshormonen, maar dat wordt nog volop onderzocht. Ook zijn er steeds meer aanwijzingen dat mensen bij wie deze aandoening voorkomt, mogelijk een of andere neurologische stoornis hebben, die kan leiden tot abnormale samentrekkingen van bloedvaten onder invloed van stress.
Ook zijn er aanwijzingen dat het gebroken hart syndroom meer voorkomt bij mensen met een bestaande angststoornis of andere psychiatrische problemen.
Opvallend is verder dat de aandoening vooral in de ochtend optreedt en meer gezien wordt bij het begin van de zomer.
Waarom komt het syndroom meer voor bij vrouwen?
Negen op tien patiënten met het gebroken hart syndroom zijn vrouwen, meestal oudere vrouwen na de menopauze. Van de vrouwen die in een ziekenhuis worden opgenomen met klachten die een hartaanval doen vermoeden, zou zowat 10 % in feite lijden aan het gebroken hart syndroom.
Vermoed wordt dat de hartcellen van vrouwen na de menopauze gevoeliger zijn voor stresshormonen door de lagere oestrogeenwaarden. Ook zou het kunnen dat mannen meer adrenalinereceptoren op de cellen van hun hart hebben, waardoor ze beter bestand zijn tegen die stresshormonen.
Wat zijn de klachten van een gebroken hart syndroom?
De klachten lijken sterk op die van een hartinfarct. Ongeveer 2 tot 5 % van de patiënten die omwille van een acute hartaanval in het ziekenhuis worden opgenomen, blijken in feite te lijden aan het gebroken hartsyndroom.
• Een drukkend gevoel of pijn in de borst
• Kortademigheid
• Hartkloppingen.
Wat is het verschil met een hartinfarct?
Is het gebroken hart syndroom gevaarlijk?
Het gebroken hart syndroom is meestal een tijdelijk fenomeen dat na enkele dagen of weken volledig geneest, zonder blijvende letsels. De kans dat je later nog eens een keer Tako Tsubo krijgt, is zeer klein, maar kan niet uitgesloten worden.
In ongeveer 20 % van de gevallen treden complicaties op, zoals een sterk verlaagde bloeddruk gevolgd door een levensbedreigende cardiogene shock, vocht in de longen (longoedeem), een bloedklonter of ernstige hartritmestoornissen. Daarom word je tijdens de eerste dagen in het ziekenhuis intensief opgevolgd. Naar schatting zou ongeveer 1 % van de mensen die met een Tako Tsubo cardiomyopathie in het ziekenhuis worden opgenomen, uiteindelijk overlijden.
Mogelijk hebben mensen die het gebroken hart syndroom hebben doorgemaakt, een licht verhoogde kans om later een beroerte of CVA te krijgen.
Welke onderzoeken gebeuren als je in het ziekenhuis wordt opgenomen?
Omdat de klachten nagenoeg dezelfde zijn als die van een acuut hartinfarct, zullen bij opname in het ziekenhuis een aantal onderzoeken uitgevoerd worden.
• Een hartfoto (Electrocardiogram, ECG): het hartfilmpje registreert de elektrische activiteit van de hartspier. De resultaten van het ECG geven informatie over de hartfunctie, het hartritme, de grootte van de verschillende hartkamers en de zuurstofvoorziening. Hierop is meestal het verstoorde samentrekkingspatroon in de linkerhartkamer te zien.
• Een bloedonderzoek naar afwijkende bloedwaarden.
• Een röntgenfoto van de borstkas om te kijken of het hart is uitgezet, of de typische viskruik-achtige uitstulping in de linkerhartkamer
• Echocardiogram: dit is een pijnloos onderzoek waarbij met behulp van geluidsgolven beelden van het hart worden gemaakt. Hiermee kan onder meer de pompfunctie van het hart worden gemeten en kunnen afwijkingen, zoals de afwijkende vorm van de linkerhartkamer, in beeld worden gebracht.
• Hartkatherisatie (coronaire angiogram): dit is een onderzoek om vernauwingen in de kransslagaders van het hart op te sporen. Dat gebeurt met een katheter (dun buisje) dat vanuit de lies of pols in het hart wordt gebracht. Met deze katheters kunnen opnames gemaakt worden van de linkerhartkamer om de pompfunctie na te gaan en worden de kransslagaders vanuit verschillende hoeken in beeld gebracht. In tegenstelling tot bij een hartinfarct zijn bij het gebroken hart syndroom geen vernauwingen van de kransslagaders te zien.
• Eventueel zal ook een MRI-scan uitgevoerd worden om de hartfunctie te beoordelen. Op beelden van de bloedvaten is precies te zien waar zich vernauwingen, scheurtjes of andere afwijkingen zoals een uitstulping bevinden.
Hoe wordt het gebroken hart syndroom behandeld?
De behandeling is vergelijkbaar met de behandeling van een hartinfarct maar de duur van behandeling is veel korter, afhankelijk hoe snel de linkerhartkamer opnieuw normaal samentrekt. Normaal duurt dat enkele dagen, soms enkele weken.
Om de klachten van Tako Tsubo cardiomyopathie te verminderen, word je tijdelijk behandeld met geneesmiddelen, zoals betablokkers en/of ACE-inhibitoren, om het herstel van hartspierfunctie te ondersteunen. Mogelijk zal je ook tijdelijk een antistollingsmiddel moeten nemen.
In geval van complicaties, zoals een te lage bloeddruk of longoedeem, zullen tijdelijk aangepaste geneesmiddelen toegediend worden, bijvoorbeeld een plasmiddel (diureticum).
Meestal is verdere behandeling niet nodig. Als de linkerkamer minder goed blijft werken, zal je mogelijk een tijdlang verder bepaalde geneesmiddelen moeten nemen, bijvoorbeeld een betablokker.
Omdat een Tako Tsubo cardiomyopathie vaak uitgelokt wordt door stress, is het belangrijk dit zoveel mogelijk te vermijden. Mogelijk zal je ook een aangepast hartrevalidatieprogramma moeten volgen.
Bronnen:
circ.ahajournals.org/content/124/18/e460.full
