Gerelateerde artikels
Verlies je gewicht door kou?
In dit artikel
Verlies je gewicht door kou?
- Wat gebeurt er met ons lichaam als het koud is?
- Kun je door kou afvallen?
- Aan welke temperatuur moet je worden blootgesteld?
- Op welk moment van de dag moet je jezelf blootstellen aan kou?
- Verbrandt sporten bij koud weer meer vet?
- Helpt een ijsbad of koude douche voor gewichtsverlies?
- Pas op voor het boomerangeffect
dossier
Van kou wordt gezegd dat het veel deugden heeft. Het zou je huid een gezonde gloed geven, de bloedsomloop verbeteren en, volgens sommigen, je helpen afvallen. Maar heeft kou echt invloed op gewichtsverlies? Wat zegt de wetenschap?
Lees ook: 10 manieren om zelf je bloedsomloop te verbeteren
Wat gebeurt er met ons lichaam als het koud is?
Als we worden blootgesteld aan koude, begint ons lichaam onmiddellijk warmte te produceren om onze temperatuur op peil te houden. Dat gebeurt aan de hand van een reeks fysiologische processen, waaronder de activering van bruin vet.
Bruin vet is een speciaal type vetcel dat het unieke vermogen heeft om warmte te genereren door de lipiden (calorieën) die zijn opgeslagen in wit vet te verbranden. Dit proces wordt thermogenese genoemd.
Lees ook: Waarom hebben vrouwen meer last van koude handen en voeten?
Kun je door kou afvallen?
In theorie zou blootstelling aan kou dus kunnen helpen om meer calorieën te verbranden en mogelijk vetreserves te verminderen. Uit een onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd in het Journal of Clinical Investigation bleek dat mensen die zes weken lang twee uur per dag werden blootgesteld aan koude temperaturen, meer energie verbrandden en minder lichaamsvet hadden.
Lees ook: Met welke sporten kan je best buikvet verliezen?
Aan welke temperatuur moet je worden blootgesteld?
Verschillende onderzoeken bij mensen, uitgevoerd in het Joslin Diabetes Center en elders, hebben aangetoond dat blootstelling aan temperaturen van 10 à 13°C al voldoende is om bruin vetweefsel te activeren en de stofwisseling te verbeteren.
Lees ook: Wetenschappers ontdekken hoe ze onze vetverbranding kunnen ‘aanzetten’
Op welk moment van de dag moet je jezelf blootstellen aan kou?
Uit een onderzoek dat werd gepresenteerd op het European Congress on Obesity (ECO) in Dublin in 2023 bleek dat het tijdstip van de dag en je geslacht van invloed kunnen zijn op de manier waarop je lichaam reageert op kou. Voor mannen zou blootstelling aan kou in de ochtend effectiever kunnen zijn om de stofwisseling te stimuleren en vet te verbranden. Bij vrouwen was er geen significant verschil in energieverbruik en huidtemperatuur door koude tussen 's ochtends en 's avonds.
Dit is een belangrijke eerste stap in het onderzoek naar de effecten van het circadiane ritme op de effecten van blootstelling aan kou op de (vet)stofwisseling. “Op dit moment onderzoeken we of herhaalde blootstelling aan kou in de ochtend de cardiometabole gezondheid van mensen met obesitas kan verbeteren", vertelt co-auteur Mariëtte Boon, een expert in vetmetabolisme in Leiden.
Lees ook: Hoe gaat cryotherapie in zijn werk?
Verbrandt sporten bij koud weer meer vet?
© Getty Images
Sporten activeert, net als koud weer, bruin vet. Is het effect dan tien keer zo groot als je gaat joggen bij koud weer? Het antwoord is ja. Uit een onderzoek dat in 2021 werd gepubliceerd in het Journal of Applied Physiology bleek dat "intensieve training in de kou de lipide-oxidatie met 358% verhoogde tijdens de trainingssessie in vergelijking met intensieve training in een thermoneutrale omgeving".
Een ander onderzoek, gepubliceerd in Cell Reports Medicine in hetzelfde jaar, gaat nog verder. Door atleten die graag zwommen in koud weer te vergelijken met een andere groep atleten, ontdekten de onderzoekers dat beide groepen bij blootstelling aan koude temperaturen een verhoogde activering van hun bruine vetweefsel vertoonden, maar dat de regelmatige zwemmers in koud weer meer energie verbruikten.
Lees ook: Ijskoude duik: mag iedereen ijsberen en is het gezond?
Helpt een ijsbad of koude douche voor gewichtsverlies?
© Getty Images
Een analyse van 104 onderzoeken heeft aangetoond dat vrijwillige onderdompeling in koud water een reële invloed heeft op ons lichaamsvet. Deze koude of zelfs ijsbaden blijken het vetweefsel van het lichaam te verminderen en/of te transformeren, de insulineresistentie te verminderen en de insulinegevoeligheid te verbeteren. Dit zou een beschermend effect kunnen hebben tegen hart- en vaatziekten, obesitas en andere stofwisselingsziekten (diabetes) en zou infecties kunnen voorkomen.
Lees ook: Het verrassende nut van kippenvel
Pas op voor het boomerangeffect
Een onderzoek in 2023 toonde aan dat blootstelling aan kou ook een ander effect heeft: het stimuleert de eetlust. Neurowetenschappers van Scripps Research hebben een groep neuronen geïdentificeerd die de hersenen aanzetten tot meer eetlust wanneer het lichaam wordt blootgesteld aan lage temperaturen. Ze stelden vast dat de activiteit van deze neuronen, de xiphoid nucleus van de mediale thalamus, geactiveerd werd bij een door koude veroorzaakt energietekort. Een overlevingsmechanisme dat gewichtsverlies zou kunnen tegengaan. "Dit is een fundamenteel aanpassingsmechanisme bij zoogdieren, en als we er rekening mee houden bij toekomstige behandelingen, zou dit de gunstige effecten van kou op de stofwisseling of andere vormen van vetverbranding kunnen verbeteren", legt de hoofdauteur van het onderzoek uit, Li Ye, PhD, universitair hoofddocent en houder van de Abide-Vividion-leerstoel voor scheikunde en chemische biologie bij Scripps Research. Verder onderzoek is nodig om de potentiële voordelen en risico's van blootstelling aan kou voor vetverbranding en gewichtsverlies te begrijpen. Blootstelling aan kou kan namelijk bijwerkingen hebben, zoals onderkoeling, bevriezing, enz. |
Bronnen:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.scripps.edu
https://www.earth.com
https://www.tandfonline.com
https://scitechdaily.com
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
