Gerelateerde artikels
Mogelijke oorzaken van anale jeuk (pruritus ani)
In dit artikel
Mogelijke oorzaken van anale jeuk (pruritus ani)
dossier
Jeuk rond de anus is een veel voorkomend probleem. Iedereen heeft er wel eens last van. Als de klachten langdurig aanblijven, de hele dag door, dan spreekt men van pruritus ani. De jeuk kan vooral ’s nachts erg hinderlijk zijn.
Is anale jeuk gevaarlijK?
Anale jeuk is doorgaans niet gevaarlijk, maar kan wel heel vervelend zijn. De huid rond de anus is meestal rood en geïrriteerd, met soms kleine blaasjes of puistjes. De huid kan er ook ruw aanvoelen, met kloofjes en schilfering. Krabben maakt de huidirritatie nog erger, waardoor een (chronische) irritatie, beschadiging en ontsteking van de huid rond de anus kan ontstaan.
Lees ook: Slijm bij de ontlasting kan wijzen op gezondheidsprobleem
Anale jeuk door ontlasting
© Getty Images
Wanneer na de stoelgang een restje ontlasting op de huid achterblijft, kan dit irritatie en jeuk geven. Dit kan gebeuren wanneer de huid rond de anus sterk behaard is, als de werking van de kringspier onvoldoende is, bij afwijkingen van de anus, herhaalde stoelgang, of ingedroogde aambeien (huidflapjes of marisken).
Overmatige slijmafscheiding kan eveneens jeuk geven, door aambeien, een ontsteking van de anus, vaginale afscheiding of een soa.
Lees ook: 11 oorzaken van vaginale jeuk
Andere mogelijke oorzaken
Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Transpiratievocht in de plooien van het lichaam kunnen leiden tot eczeemplekken. De huid wordt door het vocht week en kan door tegen elkaar schuren kapot gaan. Vooral mensen met overgewicht hebben hierop een verhoogd risico.
- Irriterende producten zoals ontsmettingsmiddelen of zeep. Die kunnen de huid uitdrogen en direct irriteren.
- Worminfecties: Wormpjes kunnen anale jeuk veroorzaken. Vooral kinderen zijn gevoelig voor worminfecties, maar het kan ook bij ouderen optreden. Wanneer de jeuk vooral ‘s nachts of na stoelgang optreedt, kan dit wijzen op een worminfectie
- Contactallergie (Allergisch contacteczeem): In vochtige toiletdoekjes en in sommige zalven kunnen stoffen zitten die een allergische reactie kunnen uitlokken. Wanneer een contactallergie wordt vermoed kan de dermatoloog allergietesten uitvoeren.
- Chronische huidaandoeningen zoals seborrhoisch eczeem, atopisch eczeem en psoriasis kunnen jeukklachten en huidafwijkingen geven aan de anus. Meestal zijn er dan ook elders op het lichaam huidafwijkingen te zien.
- Sommige bacteriële infecties (bv. streptokokken) of schimmelinfecties (bv. candidiasis) kunnen anale jeuk veroorzaken. Genitale wratten en herpes aan de anus kunnen ook jeuk geven.
- Proctologische aandoeningen zoals aambeien, fistels, anale kloofjes enz. kunnen anale jeuk veroorzaken.
- Langdurig gebruik van geneesmiddelen zoals antibiotica en van corticosteroïden (zowel pillen als zalf) zou bij sommige mensen anale jeuk kunnen uitlokken. Indien een dergelijk verband vermoed wordt, is het aangewezen om de behandeling tijdelijk te staken, en te kijken wat er gebeurt. Indien de jeuk verdwijnt, kan dit wijzen op een oorzakelijk verband en is verder onderzoek nodig.
Anale jeuk door voeding?
Soms wordt voeding (bv. erg gekruid eten, citrusvruchten, koffie, noten, chocolade…) als schuldige aangewezen, maar dit is meestal niet terecht. Indien je een verband met een specifiek voedingsmiddel vermoedt, kan je dit wel proberen te vermijden en kijken of het effect heeft.
Wat kan je doen?
- Was na elke ontlasting en ook ‘s morgens en ‘s avonds het gebied rond de anus met een washandje met lauw water en zonder zeep.
- Houd het gebied rond de anus zoveel mogelijk droog door de huid na het wassen te deppen met een handdoek, niet wrijven.
- Gebruik geen vochtige toiletdoekjes, en zeker geen doekjes die alcohol of parfum bevatten.
- Draag luchtig katoenen ondergoed, vermijd strak zittende kleding.
- Probeer zo weinig mogelijk te krabben.
- Gebruik zo min mogelijk crèmes en zalven, tenzij je behandelende arts deze heeft voorgeschreven.
Lees ook: Wat zijn de zeven gouden regels voor de intieme hygiëne?
Behandeling anale jeuk
De behandeling is uiteraard afhankelijk van de precieze oorzaak. Een worminfectie zal bv. aangepakt worden met een antiwormmiddel, bij een schimmelinfectie zal een schimmelwerend product helpen, bij een infectie zullen eventueel antibiotica worden voorgeschreven.
Soms moet een proctologisch onderzoek worden verricht, waarbij een proctoscoop in de anus wordt gebracht, waardoor het slijmvlies van de anus en het laatste stuk van de darm kan worden bekeken. Eventueel is verder onderzoek nodig om bv. een allergie op te sporen.
Bij hardnekkige en langdurige klachten waarvan de oorzaak niet gevonden wordt, kan de arts eventueel een beschermend en jeukwerend middel voorschrijven.
Lees ook: Jeuk: wat veroorzaakt het en wat kan je er tegen doen?
