Wanneer keel- of neusamandelen verwijderen?

dossier

Amandelen maken deel uit van het lymfkliersysteem en houden binnendringende ziektekiemen tegen. Zij bestrijden als een soort poortwachters de ziektekiemen die door de neus en de mond willen binnendringen. Keelamandelen (tonsillen) zijn twee knobbels die achter in de keel zitten. De huig, het aanhangsel van het zachte gehemelte, hangt er midden tussenin. De neusamandel (adenoïd of poliepen) bevindt zich achter de neus.

Ontstoken amandelen in de keel

Getty_amandelen_keel_dokter_kind_2024.jpg

© Getty Images

Als de keelamandelen een aankomende infectie bestrijden, worden zij groter en zijn zij goed te zien achter in de keel. Soms raken ze zelf ontstoken. Keelamandelen krijgen vaak de schuld van heel wat kinderkwaaltjes. Dat is niet terecht, want ze werken juist als ziektebestrijders.

De klachten bij ontstoken keelamandelen zijn: herhaalde perioden van keelpijn met slikklachten en koorts.
Als de keelamandelen chronisch ontstoken zijn, treden klachten op als vermoeidheid, hangerigheid, afgenomen eetlust en slechte adem. De lymfeklieren in de hals zwellen ook op. Sterk opgezwollen keelamandelen kunnen zelfs de ademhaling belemmeren of het slikken bemoeilijken.
Bij uitzondering breidt de ontsteking van de keelamandel zich uit tot in het omliggende weefsel waarin zich dan etter ophoopt (peritonsillair abces).

Lees ook: Van keelpijn tot keelontsteking: Wat kan je zelf doen?

Lees ook: Wat is het best bij keelpijn: koude of warme dranken?

Ontstoken amandelen in de neus

Een ontstoken neusamandel kan leiden tot een voortdurende of telkens terugkerende verkoudheid. Andere klachten zijn: slecht slapen, snurken, veel door de mond ademen en/of herhaalde oorontstekingen. Wanneer je op volwassen leeftijd nog een neusamandel hebt, dan kunnen er klachten optreden zoals een verstopte neus, door de neus praten, herhaalde perioden met verkoudheden, open mondademhaling en snurken.

Lees ook: Waarom is ademen door je neus gezonder?

Als de keelamandelen en de neusamandel gelijktijdig ontstoken zijn, kan een combinatie van klachten optreden.

Operatie: verwijderen van amandelen

Vroeger werden amandelen bij een kind al snel ‘getrokken’ (verwijderd) met speciale tangen. Vandaag de dag is men voorzichtiger. Men snijdt de amandelen nauwkeurig uit, enkel als het echt nodig is. Amandelen hebben immers een functie in het afweersysteem. Afhankelijk van de aard, ernst en frequentie van de klachten zal je arts met jou overleggen of het nodig is om de neus- of keelamandelen van je kind te verwijderen.

Voor een tonsillectomie zijn er grofweg twee indicaties:

1. Vaak weerkerende amandelontsteking: als een kind een ernstige keel- en amandelontsteking had:
  • zeven keer of meer in het voorbije jaar of
  • vijf keer of meer per jaar gedurende de voorbije twee jaar of
  • drie keer of meer per jaar gedurende de voorbije drie jaar.

Een ernstige ontstking houdt in dat het kind naast een pijnlijke keel ook last heeft van koorts hoger dan 38.3°C OF pijnlijke gezwollen lymfeklieren in de hals groter dan 2 cm OF wit beslag op de amandelen OF een positieve labotest (groep A ß-hemolytische streptococcus).

2. Een tweede indicatie zijn zeer grote amandelen die de ademhaling belemmeren.
Dit kan gepaard gaan met symptomen zoals slaapproblemen (snurken, adempauzes of andere slaaponderbrekingen).
Een eventuele verwijdering zal men pas overwegen als de amandelen meer dan 50 procent vullen van de dwarse keelruimte tussen de voorste amandelpijlers.

Bij een operatie worden zowel de keel- als neusamandelen verwijderd. Bij ontstoken keelamandelen, raken de neusamandelen ook weer ontstoken. Om deze reden verwijdert men beide. Dit is niet zo als het andersom is. Bij een ontstoken neusamandel, hoeven de keelamandelen niet altijd weggehaald te worden.

Lees ook: Verwijderen van keel- en/of neusamandelen (tonsillectomie en/of adenotomie )

auteur: Sara Claessens, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: januari 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram