Darmonderzoek: alles over een coloscopie

Coloscopie is een onderzoek waarbij een endoscoop (een kabel met een camera) wordt gebruikt om de wanden van de endeldarm en dikke darm te onderzoeken. Hiermee kunnen afwijkingen worden opgespoord: poliepen, ontstekingen of weefselschade. Hoe verloopt een coloscopie? Wat moet je eten vóór een coloscopie? Voorbereiding, verdoving, duur, herstel... Alles info op een rij.

Een coloscopie (of colonoscopie) wordt uitgevoerd om de oorzaak van bepaalde symptomen te begrijpen, zoals aanhoudende en onverklaarbare buikpijn, chronische diarree, frequente constipatie, de aanwezigheid van bloed in de ontlasting, enz. Dit onderzoek wordt ook uitgevoerd om te screenen op darmkanker tussen de 50 en 74 jaar, meer over het bevolkingsonderzoek lees je hieronder. Als je een familiegeschiedenis van darmkanker hebt, zal je arts je sneller een colonoscopie voorschrijven. Mensen met een chronische inflammatoire darmziekte (Crohn's, colitis ulcerosa) worden ook beter goed opgevolgd. 

Het vroegtijdig opsporen van dikkedarmkanker doet men via een bevolkingsonderzoek. Dikkedarmkanker ontwikkelt zich namelijk langzaam. Het duurt gemiddeld tien jaar alvorens een poliep - een uitstulping in de wand van de dikke darm - een kwaadaardig gezwel wordt. Hierdoor kan dikkedarmkanker in veel gevallen vroegtijdig worden opgespoord, vaak zelfs nog vóór er echt sprake is van kanker.

Het onderzoek richt zich tot mensen tussen 50 en 74 jaar. Je krijgt dan met de post een stoelgangtest opgestuurd. Het stoelgangstaal dat je bij jezelf afneemt stuur je op naar het labo dat vervolgens jouw staal onderzoekt op de aanwezigheid van (onzichtbaar) bloed. 

Binnen de veertien dagen ontvang je het resultaat. Is dat resultaat afwijkend, dan zal je huisarts je verwijzen naar een specialist voor een kijkonderzoek van de darm (coloscopie).

De gastro-enteroloog voert het onderzoek uit met een endoscoop: een flexibele buis aan het uiteinde waaraan een kleine camera met een lamp is bevestigd. De lamp geeft een uitstekend zicht op de ingewanden. De camera is verbonden met een scherm waarop de arts het pad van de camera volgt. Hierdoor kan de arts de binnenbekleding van de endeldarm, dikke darm en het laatste deel van de dunne darm bekijken. Hij kan direct ingrijpen, bijvoorbeeld om een poliep te verwijderen, een stukje weefsel af te nemen voor analyse (biopsie) of een bloeding te stoppen.

Een coloscopie wordt meestal onder algehele narcose uitgevoerd. De patiënt ligt op zijn of haar zij. Soms wordt er lucht door de anus geblazen om de arts een beter zicht te geven op de wanden van de dikke darm. De procedure duurt tussen de 20 en 30 minuten. Soms langer als er poliepen moeten worden verwijderd. 

De darm moet schoon zijn (zonder ontlasting) om de colonoscopie te laten slagen. Voor de procedure is een grondige voorbereiding nodig.

Sommige centra raden een residuvrij dieet aan gedurende 3 dagen voor het onderzoek. Dit betekent dat je in deze periode fruit, groenten, vezelrijk voedsel en vet vlees moet vermijden.

De avond voor de colonoscopie en de ochtend van de ingreep moet je een laxeermiddel nemen. Dit versnelt de stoelgang en veroorzaakt diarree. Het onderzoek kan plaatsvinden zodra de vloeistof die uit je darmen komt (bijna) doorzichtig is.

Je moet minstens 6 uur vasten voor het onderzoek.

Je moet ook stoppen met bepaalde medicijnen die het risico op complicaties verhogen: ijzer (zeven dagen voor het onderzoek), bepaalde pijnstillers zoals ibuprofen en soms antistollingsmiddelen. Je arts kan je vertellen wanneer je moet stoppen met het innemen van antistollingsmiddelen. Volg zijn aanbevelingen strikt op. 

Over het algemeen kun je een paar uur na de operatie naar huis. Na het onderzoek moet je echter worden begeleid door een familielid. Als er poliepen zijn verwijderd, blijf je waarschijnlijk een nacht in het ziekenhuis onder toezicht.