Voeding en kanker: tien aanbevelingen

Aangeraden wordt om door een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging om het gewicht op peil te houden. 

Voor een optimale gezondheid adviseren wetenschappers per dag minstens 30 en als het kan 60 minuten of meer lichaamsbeweging met matige inspanning (wandelen, zwemmen, dansen, fietsen, traplopen, huishoudelijke taken zoals stofzuigen, tuinieren) of minstens 30 minuten lichaamsbeweging met zware inspanning (joggen, stevig fietsen, aerobic, fitness, teamsporten zoals voetbal, basketbal,...).

• Body-Mass-Index (BMI: gewicht gedeeld door het kwadraat van uw lichaamslengte): best tussen 20 en 23.

• Middelomtrek: minder dan 80 cm voor vrouwen en minder dan 94 cm voor mannen. 

Er zijn tot nu toe geen sterke aanwijzingen voor een direct verband tussen vet of suiker en kanker. Het is wel bekend dat een voedingspatroon met veel vet en/of suiker kan leiden tot gewichtstoename, en overgewicht is wel een risicofactor voor kanker.

Met energierijk voedsel bedoelen we vooral bewerkt voedsel dat veel vet en/of suiker en relatief weinig voedingsstoffen en vezels bevat. Voorbeelden zijn hamburgers, frieten, pizza, chocolade, koekjes...

Ook frisdranken met toegevoegde suiker en vruchtsappen moeten in de mate van het mogelijke worden vermeden.

Sommige energierijke voedingsproducten zoals noten, zaden en sommige plantaardige oliën bevatten wel nuttige voedingsstoffen en dragen niet bij tot een verhoogd kankerrisico. 

Energierijk voedsel bevat volgens de aanbeveling 225-275 kcal per 100 g. Men moet streven naar een maximum van 125 kcal per 100 g. 

Laat u niet misleiden door uitingen zoals ‘light’, ‘minder vet’ of ‘minder suiker’. Bedenk dat deze producten toch calorierijk kunnen zijn.

Beperk de consumptie van rood vlees (rund, kalf, maar ook varken) tot maximum 500 g bereid vlees per week (of 700-750 g rauw vlees) en vermijd voorbewerkte vleeswaren waar zout of andere conserveringsmiddelen aan toegevoegd zijn (salami, worst, paté,…).

Gevogelte zoals kip en kalkoen valt niet onder rood vlees.

Over de effecten van vleesbereiding weten we nog te weinig om hierover definitieve uitspraken te doen. Uit voorzorg is het wel aan te bevelen niet te vaak te barbecueën, vlees niet te donker te bakken en verbrande stukken niet te eten.

Volgens een recent Nederlands onderzoek zou het aantal nieuwe kankergevallen jaarlijks met 7 tot 21 procent kunnen worden teruggedrongen wanneer de gemiddelde dagelijkse consumptie van groenten en fruit met 120 g zou stijgen. Voor sommige kankers zou dat percentage zelfs tot 50% kunnen oplopen.

Eet ten minste 5 porties (500 à 600 g) groente en fruit per dag: ze zijn aan rijk aan vitaminen en mineralen, bevatten over het algemeen weinig calorieën en het zijn uitstekende vezelbronnen. Ook diepvriesgroente telt mee, evenals groente en fruit uit blik en gedroogd fruit.

Groenten en fruit beschermen tegen verschillende soorten kanker. Waarschijnlijk wordt het gunstige effect bereikt door een wisselwerking tussen verschillende stoffen die in groente en fruit zitten. Belangrijk is om voor een grote afwisseling te zorgen omdat elke soort groenten en fruit wel een of ander nuttig ingrediënt bevat. Een gemakkelijke manier om voldoende te variëren, is eten volgens de seizoenen.

1 keer fruit komt overeen met bijvoorbeeld: 

• een middelgrote appel

• twee mandarijntjes

• een dessertschaaltje druiven, appelmoes of aardbeien

• een glas citrussap

Om ongeveer 200 gram (3 tot 4 opscheplepels) groente over te houden na schoonmaken en koken, gebruikt u van verse groente het volgende:

• bladgroenten, zoals spinazie en andijvie, ± 350 gram

• niet-slinkende groenten, zoals bloemkool en sperziebonen, ± 250 gram

Onbewerkt(e) graan of graanproducten en/of peulvruchten zijn een groede bron van voedingsvezels. Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten. 

Veel mensen denken ten onrechte dat zogenaamde ‘superfoods’, zoals broccoli, chia zaad, goji bessen, groene thee, kurkuma, omega 3, tomaat/lycopeen, … het kankerrisico kunnen verlagen. 

Wanneer er wordt gesproken over ‘superfoods’, gaat het meestal om groenten en fruit of andere plantaardige, vaak exotische, voedingsmiddelen. In groenten en fruit werden tot nu toe al 10 000 stoffen met mogelijk kankerbeschermende werking geïdentificeerd. En inderdaad, ook superfoods bevatten deze stoffen. Maar ook andere groenten en fruit bevatten ze, en zijn het onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. En dat onderzoek lijkt net te tonen dat het de combinatie van deze stoffen is die een zogenaamde ‘synergetische’ werking heeft, wat zoveel is als een ‘1 + 1  = 3 –effect’. Variatie biedt dus een ruimere kankerbescherming, dan het zich beperken tot enkele superfoods.

Drink bij voorkeur geen alcohol. Beperk in ieder geval uw consumptie tot 1 per dag voor vrouwen, en 2 voor mannen.

Wat kanker betreft, is wijn niet minder schadelijk dan bier of andere dranken. De hoeveelheid alcohol is bepalend. Iedere serveereenheid bevat evenveel alcohol: een wijnglas met wijn (12 cl) bevat evenveel als een bierglas met bier (25 cl) of een borrelglaasje met sterke drank (2 cl).

Beperkt de consumptie van zout en met zout bewerkt voedsel. De hoeveelheid zout die we dagelijks binnenkrijgen zou minder dan 6 gram moeten zijn (2,4 gram natrium).

Om het risico op kanker te verlagen, kunt u beter kiezen voor een evenwichtig en gevarieerd voedingspatroon dan voor voedingssupplementen.Voor geen enkele vitamine, antioxidant of mineraal is tot nu toe wetenschappelijk bewezen dat het de kans op het ontstaan van kanker verkleint.

Let er bij gebruik van supplementen daarom goed op dat u de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van deze stoffen niet overschrijdt

Borstvoeding geven kan het risico op kanker verlagen door een aantal redenen:

Het verlaagt het gehalte van bepaalde hormonen die het risico op kanker kunnen verhogen

• Na afloop van borstvoeding stoot het lichaam cellen uit de borsten af waarvan het DNA mogelijk beschadigd is. Beschadigd DNA kan later tot kanker leiden

• Borstvoeding kan helpen van overtollig gewicht na de zwangerschap af te komen

• Kinderen die borstvoeding hebben gehad, zijn mogelijk beter beschermd tegen overgewicht en vetzucht. Dat is belangrijk, aangezien te dikke kinderen vaak hun hele leven last houden van overgewicht.

http://www.cancerresearchuk.org/ ;