Hoe gezond is broccoli?

In dit artikel

Welke bestanddelen maken broccoli zo gezond?
Beschermt broccoli tegen kanker?
Beschermt broccoli tegen hart- en vaatziekten?
Vermindert broccoli het risico op een beroerte?
Beschermt broccoli tegen diabetes?
Beschermt broccoli tegen botontkalking (osteoporose)?
Beschermt broccoli tegen een maagzweer?
Verbetert broccoli de spijsvertering?
Is broccoli goed voor de ogen?
Beschermt broccoli tegen astma en hooikoorts?
Is broccoli goed voor het geheugen?

dossier

Broccoli zou bescherming bieden tegen verschillende kankers, een hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten, diabetes kunnen voorkomen, goed zijn voor de ogen en het geheugen enzovoort. Heel wat gezondheidsclaims dus. Wat zegt de wetenschap? Hoe gezond is broccoli nu echt?

Lees ook: Wat kan je doen met de stam van bloemkool of broccoli?

Welke bestanddelen maken broccoli zo gezond?

Broccoli (en de meeste andere koolsoorten) bevat relatief veel vitamine C, A, K, B2, B6 en foliumzuur, en mineralen zoals ijzer, kalium, calcium en magnesium. Broccoli is ook relatief rijk aan betacaroteen en luteïne en aan zwavelverbindingen (glucosinolaten). Die zwavelverbindingen worden in het lichaam omgezet in bioactieve stoffen zoals sulforafaan en indol-3-carbinol, die fungeren als antioxidantia die ontstekingsverschijnselen kunnen afremmen en beschadiging van lichaamscellen kunnen voorkomen. Daarnaast is broccoli caloriearm (100 g broccoli bevat ongeveer 30 kcal). Ten slotte is broccoli de meest vezelrijke groente: per portie van 150 gram bevat het ca. 4,5 gram vezels.

Bij het bereiden kunnen echter veel van die bestanddelen verloren gaan. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat koken tot de grootste verliezen leidt, terwijl stomen (tot ca. 20 minuten), wokken (5 min) en bereiding in de microgolf (5 min) tot de minste verliezen leidt. Rauw blijven alle voedingsbestanddelen bewaard, maar rauwe broccoli is moeilijk verteerbaar.

Lees ook: Zijn voorgesneden groenten even gezond als verse groenten?

Beschermt broccoli tegen kanker?

Van bepaalde bioactieve stoffen in broccoli (en andere koolsoorten), zoals foliumzuur, indol-3-carbinol en sulforafaan, is in laboratoriumstudies aangetoond dat ze de ontwikkeling en vermenigvuldiging van kankercellen zouden kunnen afremmen. Alhoewel hierover al veel onderzoek is uitgevoerd, is het effect hiervan bij mensen evenwel tot nu toe niet of nauwelijks aangetoond.

Longkanker
Er is heel wat onderzoek verricht naar de relatie tussen groenten en longkanker. De Nederlandse Gezondheidsraad besluit uit een analyse van de wetenschappelijke literatuur dat een hoog verbruik van groene bladgroenten (zoals spinazie, snijbiet, sla, andijvie, waterkers...) het risico op longkanker kan verminderen. Alhoewel enkele onderzoeken een mogelijk verband tussen een hoge consumptie van broccoli en verminderd risico op longkanker suggereren, is een beschermend effect van koolgroenten op longkanker volgens de Gezondheidsraad echter onwaarschijnlijk.
Borstkanker
Volgens enkele studies zou een hoog verbruik van kolen het risico op borstkanker verminderen. Maar de meeste studies hebben een dergelijk effect niet kunnen aantonen. Ook hier besluit de Nederlandse Gezondheidsraad dat een beschermend effect van groenten in het algemeen en van koolgroenten in het bijzonder op borstkanker onwaarschijnlijk is.
Darmkanker
Mogelijk verlaagt een hoge consumptie van groenten het risico op darmkanker. Maar ook hier hebben de meeste studies geen extra-beschermend effect van broccoli (en andere koolsoorten) kunnen aantonen.
Prostaatkanker
Enkele studies tonen een beschermend effect bij een hoge consumptie van koolsoorten, maar de meeste studies hebben geen beschermend effect kunnen aantonen.
Leverkanker
Enkele dierstudies suggereren dat dagelijkse consumptie van broccoli (en andere koolsoorten) het risico op leverkanker zou verminderen doordat het sulforafaan in broccoli de opname van vet in de lever tegengaat. Studies bij de mens ontbreken.
Huidkanker (melanoom)
De aanwezigheid van carotenoïden (zoals betacaroteen en luteïne) zouden de huid beschermen tegen beschadiging door vrije radicalen en daardoor de kans op huidkanker verminderen. Dit is echter bij de mens nog niet aangetoond.

Lees ook: Helpt broccoli het risico op het krijgen van kanker te verkleinen?

Beschermt broccoli tegen hart- en vaatziekten?

Het is aangetoond dat het regelmatig eten van groente (en fruit) het risico op hart- en vaatziekten vermindert. Of broccoli meer effect zou hebben dan andere groenten, is echter nooit aangetoond.

Het is aangetoond dat een hoge consumptie van groente (en fruit) de systolische bloeddruk lichtjes kan doen halen, maar niet de diastolische bloeddruk. Er bestaat echter geen bewijs dat broccoli méér effect op de bloeddruk heeft dan andere groenten.
Theoretisch zou broccoli door het hoge vezelgehalte en de aanwezigheid van sulforafaan, dat de productie van LDL-cholesterol in de lever afremt, het cholesterolgehalte in het bloed kunnen verlagen. Maar ook dit is tot nu toe niet aangetoond.

Lees ook: Spruitjes en broccoli verminderen risico op hartaanval

Vermindert broccoli het risico op een beroerte?

Een hoog verbruik van groente (en fruit) hangt samen met een lager risico op een beroerte. De Nederlandse Gezondheidsraad berekende dat 200 g groente per dag de kans op een beroerte met 10 % kan doen dalen. Vooral een hoog verbruik van groene bladgroenten hangt samen met een lager risico op een beroerte. Of ook koolsoorten zoals broccoli het risico op een beroerte verminderen, is volgens de Nederlandse Gezondheidsraad echter onduidelijk.

Beschermt broccoli tegen diabetes?

Een hoog gebruik van groenten vermindert het risico op diabetes type 2. Dat broccoli meer dan andere groenten zou beschermen tegen diabetes type 2 is echter nooit aangetoond. Volgens de Nederlandse Gezondheidsraad is er wel enig bewijs dat groene bladgroenten (zoals spinazie, andijvie, sla, waterkers) een extra beschermend effect zouden hebben: de kans op diabetes zou met 10 % verminderen vanaf ongeveer 60 g groene bladgroenten in vergelijking met minder dan 10 g per week.

Beschermt broccoli tegen botontkalking (osteoporose)?

Broccoli bevat, net zoals de andere koolsoorten en vele groene bladgroenten en peulvruchten, relatief veel calcium in een vorm die gemakkelijk opgenomen wordt door ons lichaam. Bovendien bevat broccoli (en andere koolsoorten en groene groenten) relatief veel vitamine K. Vitamine K verbetert de opname van calcium en gaat de uitscheiding via de urine van calcium tegen. In die zin kan broccoli, maar ook veel andere groenten, een gunstig effect op de botdichtheid hebben en dus mogelijks bescherming bieden tegen osteoporose.

Lees ook: Hypocalciëmie: wat zijn de symptomen van een calciumtekort?

Beschermt broccoli tegen een maagzweer?

Dierstudies hebben aangetoond dat hoge dosissen sulforafaan de ontwikkeling van Helicobacter pylori, de bacterie die verantwoordelijk is voor maagzweren, afremt. Maar dit effect is nooit aangetoond bij de mens.

Lees ook: Broccoli tegen maagzweer en darmkanker

Verbetert broccoli de spijsvertering?

Broccoli (en de meeste andere groenten en peulvruchten) bevatten veel voedingsvezels, wat de spijsvertering bevordert en kan helpen tegen verstopping (constipatie). Omgekeerd kunnen koolsoorten zoals broccoli leiden tot een opgeblazen gevoel en gasvorming.

Is broccoli goed voor de ogen?

Broccoli bevat relatief veel betacaroteen, zeaxanthin en luteïne, allemaal antioxidanten waarvan wordt aangenomen dat ze een gunstig effect hebben op de ogen, en bijvoorbeeld kunnen beschermen tegen oogaandoeningen zoals cataract en maculaire degeneratie. Een dergelijk effect van broccoli is echter nooit bij de mens aangetoond.

Beschermt broccoli tegen astma en hooikoorts?

Er zijn enkele studies gepubliceerd die aantonen dat het sulforafeen in broccoli (en andere koolsoorten zoals spruitjes) beschermt tegen ontstekingen van onze luchtwegen en daardoor astma en andere luchtwegaandoeningen zoals chronische rhinitis (‘hooikoorts’) en COPD (chronisch obstructief longlijden) zou kunnen voorkomen. Volgens de Nederlandse Gezondheidsraad is er tot nu echter te weinig onderzoek gedaan om een uitspraak te kunnen doen over het effect van groenten in het algemeen op chronisch (obstructieve) longziekten.

Lees ook: Broccoli zou beschermen tegen astma

Is broccoli goed voor het geheugen?

Laboratoriumstudies met dieren hebben aangetoond dat bepaalde stoffen in broccoli mogelijk de aftakeling van het geheugen en dementie zouden kunnen tegengaan. Maar dit is niet onderzocht bij de mens. Volgens de Nederlandse Gezondheidsraad is er alleszins te weinig onderzoek gedaan om een uitspraak te kunnen doen over het gebruik van groenten in het algemeen en het risico op cognitieve achteruitgang of dementie.