Moedervlekken even belangrijk als zon bij huidkanker

nieuws Algemeen neemt men aan dat men huidkanker kan voorkomen door een beschermde of beperkte blootstelling aan de zon. Maar dat is maar een deel van het verhaal. In Nature Genetics verschenen recent twee studies waaruit blijkt dat zowel bij basaalcelcarcinoom als bij melanoom bepaalde genetische variaties op chromosoomlocus 9p21 belangrijk zijn voor het risico dat iemand loopt voor het krijgen van een van beide kankers. Een derde studie laat zien dat bepaalde genvarianten direct in verband staan met de aanwezigheid van veel moedervlekken. Volgens de onderzoekers is het kijken naar het aantal moedervlekken en naar veranderingen in die moedervlekken minstens even zo niet belangrijker dan bescherming tegen de zon. Mensen met meer dan 100 moedervlekken, naevi in medisch jargon, zouden zich geregeld moeten laten controleren om te zien of er geen verandering is in vorm, omvang of kleur.'
Moedervlekken zijn licht tot donker gekleurde vlekjes of verhevenheden van de huid. Bij moedervlekken is er sprake van een concentratie van cellen die pigment kunnen vormen, de zgn. melanocyten. De concentratie van de melanocyten en de mate waarin deze cellen pigment produceren bepalen de kleur van de moedervlek.
Sommige moedervlekken bestaan al bij de geboorte. Dit zijn de zogenoemde congenitale moedervlekken. De meeste moedervlekken ontstaan tussen het 3e en 40de levensjaar. Erfelijke aanleg lijkt een belangrijke rol te spelen, evenals zonverbrandingen op de kinderleeftijd.
Moedervlekken hebben een klein risico om te ontaarden in melanoom. Melanoom is een zeer agressieve vorm van huidkanker die al in een vroeg stadium kan uitzaaien (metastaseren). Wanneer het melanoom in een vroeg stadium ontdekt en verwijderd wordt is de kans dat het melanoom al uitgezaaid is klein en de de overlevingskans uitstekend.
Moedervlekken die geleidelijk of plotseling gaan veranderen zijn verdacht en moeten gecontroleerd worden. Dit geldt ook voor moedervlekken die nieuw ontstaan en er heel anders uitzien dan de andere moedervlekken op uw huid.

De veranderingen waar u op moet letten zijn:
• Groter worden
• Geheel of gedeeltelijk van kleur veranderen
• Steken, jeuken en/of pijn
• Bloeden

Neemt u een van deze veranderingen waar, dan is het belangrijk uw huisarts of dermatoloog te raadplegen
Als een moedervlek snel verandert, kan je best even langsgaan bij een arts. Die verandering kan zich op verschillende vlakken situeren. Er zijn vijf dingen waar je moet op letten: Kleurverandering, Asymmetrie, Doorsnee, Evolutie, Randen.
Kleurverandering: Tweekleurige vlekken zijn normaal, maar als je moedervlek verandert van kleur is dat meestal geen goed teken.

Asymmetrie: Als de vlek vooral één kant op groeit, kan je beter bij de arts langsgaan.

Doorsnee: Wordt de vlek meer dan 5 mm groot en groeit ze ook nog eens asymmetrisch? Ga langs bij je arts.

Evolutie: Let op als je moedervlek plotseling begint te groeien.
Randen: Ook als de vlek over de rand gaat, of een grillig verloop kent, kan dat ook de voorbode zijn van een melanoom.