Gerelateerde artikels
Kunnen zoetstoffen suiker vervangen?
In dit artikel
Kunnen zoetstoffen suiker vervangen?
dossier
Overmatige consumptie van suiker brengt veel nadelen met zich mee voor voor onze gezondheid, vandaag dat meer mensen kiezen voor suikervervangers of zoetstoffen. Maar zijn die eigenlijk wel zoveel beter?
Die additieven geven voedingsproducten zoals frisdrank of yoghurt in elk geval een zoete smaak zonder evenveel calorieën te leveren als suiker. Daarnaast hebben ze geen impact op de bloeddrukspiegel, wat voor iedereen interessant is, maar zeker voor mensen met overgewicht en diabetes. Je krijgt er bovendien geen gaatjes van in je tanden.
Twee types
Er zijn twee hoofdcategorieën van zoetstoffen. Een eerste type is dat van de intensieve zoetstoffen, die een veel sterkere zoetkracht (50 tot 3000 keer) bezitten dan suiker, waardoor je er maar weinig van nodig hebt. Deze additieven leveren weinig tot geen calorieën. Denk bijvoorbeeld aan stevia, aspartaam, acesulfaam-K, sacharine en sucralose.
Extensieve zoetstoffen of bulkzoetstoffen hebben een lagere zoetkracht dan suiker, maar leveren ook ongeveer de helft minder calorieën aan. Ze worden vaak gebruikt voor het bereiden van suikervrije kauwgom, gebak en koekjes. Voorbeelden zijn maltitol, lactitol, sorbitol, xylitol en erythritol.
Combinatie van zoetstoffen
Zoetstoffen verschillen onderling niet alleen in zoetkracht, maar ook in smaak en chemische eigenschappen. Sommige zoetstoffen zijn bijvoorbeeld niet bestand tegen hoge temperaturen en dus niet geschikt om mee te koken of te bakken. Daarom gebruikt men bij bereidingen vaak combinaties van zoetstoffen. Ook combineert men dikwijls gewone suiker en zoetstof in één product, bijvoorbeeld in frisdrank of melkdranken, om het caloriegehalte te verlagen maar zoveel mogelijk de smaak van suiker te bewaren.
Met mate consumeren
Alle zoetstoffen in de voedingswaren die je hier in de winkel vindt, hebben een E-nummer, wat betekent dat de Europese instantie voor voedselveiligheid (EFSA) ze als veilig bestempelt. Over aspartaam doen wel verhalen over mogelijke negatieve effecten de omloop, maar die zijn gebaseerd op studies die ondertussen zijn weerlegd en houden geen steek.
Zoetstoffen zijn dan wel best gezond, maar consumeer ze wel met mate. Het is beter om te ontwennen van een teveel aan zoetigheid dan om suiker te vervangen door allerlei additieven.
Maximale dagelijkse inname
Voor intensieve zoetstoffen, zoals stevia, heeft de EFSA een aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) vastgelegd, de maximale dagelijkse hoeveelheid van een stof (meestal uitgedrukt per kilogram lichaamsgewicht) die je je leven lang kan innemen zonder schadelijke gevolgen.
Producten met extensieve zoetstoffen bevatten verplicht de vermelding ‘overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben’. Voedingswaren met specifiek aspartaam zijn niet geschikt voor mensen met de zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte fenylketonurie (PKU), omdat zij het bestanddeel fenylalanine niet kunnen afbreken en daarom bij het consumeren van aspartaam het gevaar lopen op negatieve effecten in de hersenen.
Bronnen:
https://www.gezondleven.be
https://www.zoetstoffen.eu
https://www.voedingscentrum.nl
auteur:
Andy Furniere,
gezondheidsjournalist
