Gerelateerde artikels
Negatieve calorieën eten om te vermageren, kan dat?
In dit artikel
Negatieve calorieën eten om te vermageren, kan dat?
dossier
Het idee van negatieve calorieën stelt dat bepaalde voedingsmiddelen meer energie verbruiken tijdens de vertering en opname dan ze daadwerkelijk aan calorieën leveren. Dit zou betekenen dat je door het eten van deze voedingsmiddelen automatisch gewicht verliest. Maar kan dat eigenlijk? Wat zegt de wetenschap?
Niemand beter geschikt om een duidelijk antwoord te formuleren dan voedingsexpert en auteur van gezondheidsboeken dr. Ir. Eric De Maerteleire.
Lees ook: Het keto-dieet: snel gewichtsverlies, maar is het gezond?
Wat zijn ‘negatieve calorieën’?
© Getty Images / 'negatieve calorieën' in selder en appel?
“Het concept ontstond rond 1999 toen onderzoekers van de Universiteit van Genève ontdekten dat catechines, stoffen die in groene thee voorkomen, een enzym (catechol-O-methyltransferase) remmen dat norepinefrine afbreekt. Norepinefrine stimuleert vetverbranding en thermogenese (warmteproductie). Dit leidde tot de hypothese dat groene thee het lichaam zou kunnen aanzetten tot extra calorieverbruik. Hoewel later onderzoek aantoonde dat groene thee mogelijk gewichtsverlies ondersteunt, was dit niet vanwege een negatieve energiebalans. Toch was het idee van 'negatieve calorieën' geboren.
Volgens voorstanders van dit idee zouden bepaalde voedingsmiddelen zoals selderij, komkommers en pompelmoes zo weinig calorieën bevatten dat het lichaam meer energie verbruikt om ze te verteren dan ze opleveren. Dit wordt vaak gekoppeld aan het thermisch effect van voeding (TEF), wat de energie is die het lichaam nodig heeft voor de spijsvertering, absorptie en metabolisme van voedingsstoffen."
Lees ook: Het thermisch effect van voeding
Het thermisch effect van voeding
Voedingsmiddelen bevatten macronutriënten zoals koolhydraten, vetten en eiwitten, die energie leveren. Echter, de vertering van deze macronutriënten vergt zelf ook energie:
|
"Dit betekent dat eiwitrijke voeding meer energie kost om te verteren dan vetten en koolhydraten. Maar zelfs bij de meest efficiënte voedselverbranding leidt dit nooit tot een negatieve caloriebalans. Sommige mensen denken trouwens dat de energie die nodig is voor kauwen kan bijdragen aan negatieve calorieën. Onderzoek suggereert dat kauwen ongeveer 11 kcal per uur verbruikt, maar dit effect is te klein om een merkbare impact te hebben."
Lees ook: Eiwitrijke voeding, groente-ijsjes of -wraps: zijn de nieuwe trends ook gezonder?
Dus negatieve calorieën bestaan niet?
"Helaas. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat geen enkel voedingsmiddel daadwerkelijk negatieve calorieën bevat. Enkele onderzoeken:
- Selderij: Een studie gepubliceerd in Proceedings of the Nutrition Society vond dat selderij bijna volledig werd gecompenseerd door TEF, maar niet helemaal.
- Appels: The American Journal of Clinical Nutrition toonde aan dat appels, ondanks hun hoge water- en vezelgehalte, niet leiden tot een negatieve caloriebalans.
- Pompelmoes: Een studie in Journal of the American Dietetic Association toonde een verhoogde TEF na consumptie, maar niet genoeg om een negatieve balans te creëren.
Hoewel negatieve calorievoeding niet bestaat, zijn caloriearme voedingsmiddelen zoals groenten en fruit een gezonde keuze. Ze bevatten weinig calorieën, veel water en vezels en kunnen helpen bij gewichtsbeheersing zonder dat je onrealistische verwachtingen hebt over hun effect."
Lees ook: Gezond ouder worden: wat eten?
Conclusie
- De theorie achter negatieve calorie-voedingsmiddelen is dat sommige voedingsmiddelen een lagere calorie-inhoud (energie) hebben dan de hoeveelheid energie die nodig is om het voedsel te verteren en op te nemen in het lichaam. Dit klinkt aantrekkelijk, in theorie.
- Op basis van de beschikbare wetenschappelijke literatuur is er geen overtuigend bewijs dat voedingsmiddelen met negatieve calorieën daadwerkelijk bestaan. Hoewel sommige voedingsmiddelen zoals selder, appels en pompelmoes zeer laag in calorieën zijn en een thermisch effect hebben, compenseren ze niet volledig de energie die wordt verbruikt om te verteren, te absorberen en te metaboliseren.
- Toch kunnen voedingsmiddelen met een laagcalorisch gehalte, hoog water- en vezelgehalte nog steeds nuttig zijn voor gewichtsbeheer en een gezonde voeding. Ze kunnen bijdragen aan verzadiging en de totale calorische inname verminderen, wat op zichzelf waardevol is voor gewichtsverlies - maar ze zijn geen magische vetverbranders.
- Meer rigoureus onderzoek is nodig om de exacte energie-uitgaven van het verteren en metaboliseren van verschillende voedingsmiddelen volledig te begrijpen. Geavanceerde methoden zoals indirecte calorimetrie kunnen helpen om nauwkeuriger metingen te verkrijgen en een beter inzicht in het thermisch effect van voedsel te verkrijgen.
- Tot die tijd is het belangrijk om een evenwichtige en gevarieerde voeding te handhaven, gebaseerd op wetenschappelijk onderbouwde voedingsrichtlijnen, in plaats van te vertrouwen op het concept van negatieve calorievoedingsmiddelen.
Bronnen:
Dulloo Abdul G, Duret Claudette, Rohrer Dorothée, Girardier Lucien, Mensi Nouri, Fathi Marc, Chantre Philippe, Vandermander Jacques (1999). Efficacy of a green tea extract rich in catechin polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans. The American Journal of Clinical Nutrition. Volume 70, Issue 6, December, Pages 1040-1045
Dulloo Abdul G, Duret Claudette, Rohrer Dorothée, Girardier Lucien, Mensi Nouri, Fathi Marc, Chantre Philippe, Vandermander Jacques (1999). Efficacy of a green tea extract rich in catechin polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans. The American Journal of Clinical Nutrition. Volume 70, Issue 6, December, Pages 1040-1045
Sonja K Billes & Michael A Cowley (2008). Catecholamine Reuptake Inhibition Causes Weight Loss by Increasing Locomotor Activity and Thermogenesis. Neuropsychopharmacology. Volume 33, pages1287–1297
Crovetti, R., Porrini, M., Santangelo, A. & Testolin, G. (1998). The influence of thermic effect of food on satiety. European Journal of Clinical Nutrition, 52(7), 482-488.
Eleese Cunningham RD, Wendy Marcason RD (2001). Is it Possible to Burn Calories by Eating Grapefruit or Vinegar? Journal of the American Dietetic Association. Volume 101, Issue 10, October, Page 1198
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
