Hemospermie: moet je je zorgen maken over bloed in het sperma?

dossier Merk je op dat je sperma lichtrood of -bruin gekleurd is, of dat er rode of bruine sliertjes in het sperma zitten? Dan heb je mogelijks te maken met hemospermie. Bloed in het sperma kan onrustwekkend lijken, maar het is meestal niet ernstig en gaat meestal ook vanzelf over. Bij welke klachten kan je wel beter naar de dokter?

Lees ook: Is het inslikken van sperma gevaarlijk?

Indien je bloed opmerkt in je sperma na het vrijen, check je dat het best nog eens na masturbatie. Het zou namelijk ook kunnen dat de roodverkleuring afkomstig is van (menstruatie)bloed van je partner. Ook moet je bloed in het sperma niet verwarren met bloed in de urine.  In iets meer dan de helft van de gevallen gaat bloed in het sperma gepaard met andere klachten, zoals een branderig gevoel bij het plassen, problemen met plassen (weinig, vaak...), bloed in de urine en/of pijn bij het vrijen of het orgasme. Wanneer het na enkele dagen niet vanzelf overgaat, of gepaard gaat met andere klachten, raadpleeg je best een arts.  Lees ook: Moet je je zorgen maken over bloed in de urine (hematurie)?

Oorzaken bloed in sperma

De zaadcellen komen uit de testikelsballen en worden via de zaadleiders naar de prostaat vervoerd. In de prostaat komt er vocht bij de zaadcellen, dat is het sperma. Ergens in dit traject kan er bloed bij het sperma komen. Zeker bij jongere mannen (-40 jaar) wordt er meestal geen duidelijke oorzaak gevonden. Voor alle duidelijkheid: seks of masturbatie is geen oorzaak van bloed in het sperma. 

Mogelijke oorzaken:

• Spontaan bloedende fijne bloedvaatjes in de zaadblaasjes.
• Seksuele onthouding (bij een eerste keer seks na een langere periode zonder seks) of heftige seks.
• Ontsteking van zaadblaasjes (vesiculitis), bijvoorbeeld door een seksueel overdraagbare infectie (SOA) zoals chlamydia of gonorroe.
• Ontsteking van de prostaat (prostatitis) al of niet met verkalkingen (prostaatcalcificaties). Acute prostatitis gaat gepaard met koorts en algemeen ziek zijn in tegenstelling met chronische prostatitis waar meestal geen of weinig urinaire klachten zijn. Samen met vesiculitis is dit de meest voorkomende oorzaak van hemospermie.
• Infectie van de plasbuis (urethritis) of aandoeningen van de plasbuis (poliepen, vergroeiingen, enz.): dan is er meestal naast bloed in het sperma ook bloed in de urine.
• Prostaathypertrofie: vergroting van de prostaat met ouder worden.
• Inwendige kneuzing van de teelballen of de plasbuis, bijvoorbeeld door een trap in de balzak, vallen op de fietsstang...
• Operatie of onderzoek, bv. het nemen van een prostaatbiopsie, sterilisatie.
• Bloedstollingstoornissen of gebruik van antistollingsmiddelen. 
  
  

Zeldzame oorzaken:

• Prostaatkanker (vooral bij mannen boven de 50)
• Tuberculose
• Teelbalkanker of kanker in de zaadblaasjes
• Bilharzia of Schistosomiasis, een (tropische) infectie met parasitaire wormen 
  
  

Is bloed in het sperma gevaarlijk?

Bloed in het sperma is helemaal niet zeldzaam. Het komt voor op alle leeftijden, maar waarschijnlijk iets meer bij jonge mannen (- 40 jaar). Soms is het eenmalig, maar meestal treedt het herhaaldelijk op. Bij jonge mannen is het vaak een gevolg van een verwonding of een infectie, terwijl het bij oudere mannen eerder kan wijzen op een (kwaadaardig) gezwel. 

Lees ook: Prostaatklachten: aandoeningen van de prostaat

Wanneer een arts raadplegen?

In de volgende gevallen is het raadzaam om een huisarts te raadplegen:

• als het bloed in het sperma na een aantal zaadlozingen niet is verdwenen; 
• als het vaak gebeurt
• als je bijkomende klachten heeft, zoals pijn of een branderig gevoel bij het plassen of klaarkomen, moeilijkheden bij het plassen (vaak moeten plassen, weinig plassen...), afscheiding uit de urinebuis, bloed in de urine.

De arts zal aan de hand van gerichte vragen proberen na te gaan wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn.

• Is het de eerste keer of komt het vaker voor?
• Is er iets gebeurd (een ongeval, een operatie...)?
• Zijn er ook andere klachten: pijn bij het plassen of klaarkomen, plasproblemen, bloed in de urine, afscheiding uit de plasbuis...?
• Heb je onbeschermde seks of heb je reeds soa gehad? 
  
  

Daarnaast kunnen deze onderzoeken gebeuren:

• Inspectie van de penis.
• Transrectale echo van de prostaat.
  
• Afname van een urinestaal en eventueel een spermastaal.
• Bij herhaald terugkerende klachten en als het bloed in het sperma gepaard gaat met andere klachten zal, zeker bij mannen boven 40-50 jaar, een uitgebreid urologisch onderzoek gebeuren om er zeker van te zijn dat het niet om een kwaadaardig gezwel gaat. Dat kan bestaan uit een PSA-bepaling (Prostaat Specifiek Antigeen), een echografie van de prostaat, en eventueel een cystoscopie, waarbij men met een cameraatje via de plasbuis de blaas gaat onderzoeken. 
  
  

Lees ook: PSA-test voor opsporing van prostaatkanker

Behandeling

Als er geen oorzaak wordt gevonden, zal men meestal enkele maanden afwachten om te zien of de klachten spontaan verdwijnen. Vaak wordt aangeraden een 14-daagse rustkuur (zonder zaadlozing) in te lassen. Bij vermoeden van een infectie (prostaat, zaadblaasjes...) zal de arts een antibioticakuur voorschrijven. Ook wanneer de klachten niet vanzelf overgaan of steeds terugkomen, kan de arts bij jongere mannen een antibioticakuur voorschrijven wanneer het onderzoek geen duidelijke oorzaak oplevert. Andere behandelingen hangen af van de oorzaak.

Bronnen:
www.henw.org
https://www.allesoverurologie.nl