Geschikt fietszadel kan zadelpijn en huidirritatie voorkomen
In dit artikel
Geschikt fietszadel kan zadelpijn en huidirritatie voorkomen
dossier
Wie geregeld fietst, weet hoe belangrijk een goed fietszadel is om zadelpijn en een pijnlijk achterwerk te voorkomen. Hoe jouw ideale zadel eruit ziet, hangt af van verschillende factoren.
Lees ook: Fiets beste vervoermiddel om gewicht te verliezen
De vorm van het zadel
Zadels bestaan in verschillende maten en vormen. We zetten enkele belangrijke verschillen op een rij.
Ondersteuning
Een zadel moet het lichaam op de juiste plaats (de zitbotjes) ondersteunen. Bij vrouwen staan die zitbotjes iets verder uit elkaar dan bij mannen. Bij mannen is er meestal sprake van een afstand tussen circa 9 tot 14 cm, terwijl vrouwen met een afstand tussen de 11 en 15 cm bredere bekkens hebben. Vrouwen zijn daarom meestal gebaat bij bredere zadels, met een korte en smalle neus, anders ontstaan er wrijvingsklachten bij de dijen en de schaamstreek. Een te smal zitoppervlak betekent extra druk en een verminderde doorbloeding. Tegenwoordig kan je in gespecialiseerde winkels je individuele zadelbreedte laten opmeten.
De fietshouding
Daarnaast speelt ook de fietshouding een belangrijke rol. Hoe verder voorovergebogen, hoe smaller het zadel moet zijn om te voorkomen dat de benen er tegenaan schuren. Op een mountainbike en een racefiets zit de fietser doorgaans voorovergebogen en liggen de drukpunten van het zitvlak vooraan op het zadel. Daarom zit op koersfietsen, mountainbikes en hybrides altijd een lang, smal model. Om het energieverlies zo klein mogelijk te houden, is de vering van het zadel minimaal. Op een mountainbike is een wat breder zadel prettiger, omdat veel fietsers in het terrein nog wel eens rechtop gaan zitten.
De vering
Toerfiets- en stadsfietszadels zijn doorgaans korter en breder, en meestal voorzien van veringen. Bij de vering is keus uit spiraalveren en - in toenemende mate - rubber/elastomeer blokken. Deze blokken zijn in verschillende hardheden te koop, zodat de vering naar behoefte is aan te passen. Daarnaast zijn er eenvoudige zadels met matrasvering (trekveren onder het dek). Zogenaamde zweefzadels hebben een zeer soepele vering en een breed zitvlak. Ze komen veel voor op snorfietsen. Het veercomfort is bijzonder groot, maar op een fiets zijn ze eigenlijk alleen geschikt voor korte ritten.
Gebruikscomfort
Een zadel loopt meestal in een punt uit, zodat het niet tegen de benen schuurt. Die punt zorgt er voor dat het lichaam de fiets in balans kan houden. Zadels zonder punt worden minder comfortabel gevonden omwille van de verminderde stabiliteit en stuurvaardigheid.
Het doel van uitgesneden of gespleten fietszadels is om de druk op de genitale zone te verminderen. Het materiaal is op die plaats uitgesneden. Het bekken kantelt ook lichtjes naar voor, wat de lage rugbelasting vermindert. Het kleinere steunvlak kan op den duur wel irritatie veroorzaken. Ook deze zadels worden door sommige mensen als minder comfortabel of minder stabiel ervaren.
Lees ook: Hoe kan je een dodehoekongeval vermijden?
Verschillende materialen
Een lederen zadel vormt zich na een inrijperiode naar het zitvlak, en wordt meestal als zeer comfortabel ervaren. Leer ademt en absorbeert vocht (transpiratie) ook zeer goed. Veel fietsliefhebbers zweren dan ook bij een klassiek (hard) lederen zadel. Nadeel is de lange inrijtijd (100 à 150 km), het onderhoud, en het feit dat het niet tegen water kan.
Een kunststof zadel is meestal goedkoper en minder gevoelig voor vocht, maar biedt een matig zitcomfort en scheurt snel. Bovendien absorbeert het weinig vocht waardoor het op lange ritten erg broeierig kan worden. Een kunststof frame met een leren overtrek is dan een betere keus. Meestal zijn deze zadels voorzien van een tussenlaag van schuimrubber of gel.
Gelzadels zijn de afgelopen jaren erg populair geworden. Ze voelen comfortabel zacht aan en de gel neemt tijdens het fietsen de vorm van het zitvlak aan waardoor een betere zitdrukverdeling ontstaat. Mogelijke nadelen zijn dat ze bij warm weerkunnen broeien en dat ze dikwijls te zacht zijn. Bij modernere uitvoeringen wordt de gel daarom alleen aangebracht op de strategische plaatsen: bij tourfietsen op de plaatsen waar de zitbeenderen rusten, sportievere zadels hebben alleen gel ter hoogte van de edele delen.
Lees ook: Hoe voorkom je een hongerklop?
Tips tegen zadelpijn
- Een zadel past pas goed als je precies op de zitbotjes zit. Je kunt voelen of je goed op de twee zitbotjes zit als je verschillende zadels uitprobeert. De afstand van de zitbotjes verschilt van persoon tot persoon, en is bij vrouwen groter dan bij mannen. Probeer daarom het zadel uit. Dat kan door het zadel los op een krukje te leggen en erop te gaan zitten. De zogenaamde krukjestest. Snel voel je welk zadel zeker niet past en welk zadel veel lekkerder zit. Dat wil niet zeggen dat het dan ook lekker fietst. Daarvoor is een proefrit nodig. Bij sommige fietsenwinkels mag je een zadel eerst een paar weken uitproberen voordat je hem koopt. Dat is het beste omdat je dan pas zeker weet of hij goed zit.
- ‘Zitvlees kweken’. Daarmee wordt bedoeld dat de huid ter hoogte van de zitbotjes gewend moet raken aan druk- en schuifbelasting. Vaak en kort fietsen helpt.
- Een zadel moet waterpas staan.
- Je huid vooraf insmeren met een dun laagje zinkzalf, gezichtscrème of zonnebrandcrème is meestal zeer gunstig.
- Neem geen te dunne stof of broeken waarbij je de naad voelt. Koop een goede fietsbroek met een ingelegde padding. Zo’n kussenlaagje zit niet alleen zacht, het dempt ook de schokken en het absorbeert het transpiratievocht. Zo blijft je huid droog en geraakt de huid niet geïrriteerd.
Lees ook: Hoe hoog moet een fietszadel staan?
Laatst bijgewerkt: juli 2024
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
