Gerelateerde artikels
Mindfulness maakt sommigen egocentrischer
nieuws
De laatste jaren is er veel te doen over alle mogelijke positieve effecten van mindfulness, maar af en toe wijzen wetenschappers ook op potentiële valkuilen. Zo suggereert een Amerikaanse studie nu dat de aandachttraining bepaalde mensen, personen met een eerder individualistische instelling, egocentrischer kan maken. De onderzoekers geloven wel dat mindfulness-sessies op een relatief eenvoudige manier aangepast kunnen worden om dit risico te verkleinen.
Bij studies over de effecten van mindfulness, focussen wetenschappers gewoonlijk op de invloed van de training op het innerlijke welzijn van mensen. Zo stellen studies onder meer dat mindfulness stress en angst vermindert en in het algemeen het emotioneel welzijn versterkt. Maar een team van de Amerikaanse Universiteit van Buffalo besloot om zich te richten op de sociale gevolgen van mindfulness. De wetenschappers gingen na in hoeverre mindfulness individualistisch gedrag en solidariteitsgevoelens kon bevorderen.
Vraag rond vrijwilligerswerk
De onderzoekers zetten een experiment op met 325 deelnemers, waarvan ze allereerst de persoonlijkheid analyseerden. Een test wees uit welke proefpersonen een individualistische attitude hadden en welke mensen meer groepsgericht dachten. Vervolgens kregen ze allemaal een mindfulnesstraining. Na die sessie werd de deelnemers gevraagd of ze zich wilden aanmelden als vrijwilliger om online te chatten met potentiële donateurs om zo geld in te helpen zamelen voor een liefdadigheidsorganisatie.
Lees ook: Mindfulness: hype of wetenschap?
Meer gepersonaliseerde aanpak vereist
Een positief resultaat was dat er bij de groepsgerichte mensen na de mindfulnesstraining 40% meer bereidheid was om zich als vrijwilliger op te geven – hun solidariteitsgevoelens waren dus nog aangewakkerd. Maar bij de individualistisch ingestelde personen daalde die bereidheid net met 33%, wat erop wijst dat ze na de sessie een stuk egocentrischer dachten. Dat tweede resultaat staat haaks op het rooskleurige beeld dat vaak wordt opgehangen van mindfulness, maar wil ook niet zeggen dat we de aandachttraining dan maar gewoon links moeten laten liggen.
“Dat zou veel te kort door de bocht zijn, want onderzoek toont aan dat mindfulness werkt”, stelde de leidende onderzoeker Michael Poulin. “Maar onze studie laat zien dat het een hulpmiddel is, en geen kant-en-klare oplossing, die een meer gepersonaliseerde aanpak vereist als je mogelijke valkuilen voor beoefenaars wilt vermijden.”
De onderzoekers stellen daarom voor om bij mindfulnesstraining bijkomende aanwijzingen te geven om mensen ook te laten nadenken over hun relaties met anderen en over henzelf als deel van een gemeenschap. Zo kan mindfulness hen niet alleen helpen om aan hun innerlijk welzijn te werken, maar ook aan hun sociaal gedrag.
Cultureel verschil
Ten slotte wijzen de onderzoekers er ook op dat mindfulness ontstaan is in Oost-Azië, waar mensen vaker dan hier collectivistisch denken. Daardoor was en is toegenomen egocentrisme door mindfulness in deze cultuur waarschijnlijk een minder voorkomend probleem, zodat dit negatief gevolg lang onder de radar is gebleven. Maar aangezien we in het westen in het algemeen individualistischer ingesteld zijn, zouden we er hier meer aandacht aan moeten besteden.
Lees ook: Werkt mindfulness even goed als antidepressiva bij een depressie?
Lees ook: Mediteren kan je ook al wandelend doen
auteur:
Andy Furniere,
gezondheidsjournalist
