Gerelateerde artikels
Autismespectrumstoornis: wat is autisme?
In dit artikel
Autismespectrumstoornis: wat is autisme?
dossier
Autisme is een complexe, levenslange ontwikkelingsstoornis die zich meestal in de vroege kinderjaren manifesteert. Iemand met autisme kan moeite hebben met sociale vaardigheden, communicatie, relaties en zelfregulering. Het is een spectrumaandoening, wat betekent dat ze op verschillende manieren en in verschillende mate tot uiting komt. Hoewel autisme vooralsnog geen eenduidige oorzaak heeft, kan een vroegtijdige diagnose nuttig zijn om iemand de juiste ondersteuning te geven en zijn leven zo kwaliteitsvol mogelijk te maken.
Lees ook: Hoe herken je autisme bij baby’s en kleuters?
Kenmerken van autisme
© Getty Images
Iemand met autisme verwerkt informatie op een andere manier. Daardoor ervaart hij of zij de wereld anders. Deze personen selecteren te veel, te weinig of de verkeerde prikkels, waardoor ze andere informatie overhouden. Daardoor zijn ze soms over- of ondergevoelig voor bepaalde prikkels, zoals geluid, geur of aanraking. Bovendien is denken in concepten en abstracte begrippen moeilijker voor hen. Ze zien gemakkelijk details, maar kunnen daar niet automatisch een samenhangend geheel van maken. Dit verschil in informatieverwerking heeft gevolgen voor bepaalde ontwikkelingsdomeinen. Op basis daarvan wordt autisme in de DSM 5 gekenmerkt door:
- Aanhoudende verschillen in communicatie, interpersoonlijke relaties, en sociale interactie in verschillende omgevingen
Dat kan zich uiten als: non-verbaal zijn of atypische spraakpatronen hebben, moeite hebben met het begrijpen van non-verbale communicatie, moeite hebben om vrienden te maken en te behouden, moeite hebben met de typische conversatiestijl.
- Beperkt en repetitief gedrag, patronen, activiteiten en interesses
Dat kan je herkennen aan: herhalende geluiden of zinnen (echolalie), repetitieve bewegingen, voorkeur voor hetzelfde en moeite met overgang of routine, starre of zeer beperkte en intense interesses, extreme gevoeligheid voor of aanzienlijk minder gevoeligheid voor verschillende zintuiglijke prikkels.
Veel volwassenen met autisme ontwikkelen gedurende hun leven evenwel manieren om hun aandoening te camoufleren en compenseren. Daardoor is autisme niet altijd duidelijk herkenbaar.
Lees ook: Hoe herken je het syndroom van Asperger?
Individuen met specifieke talenten
De hersenen van iemand met autisme functioneren anders, maar dat betekent niet dat deze personen enkel problemen en beperkingen ondervinden. Anders werkende hersenen kunnen ook voordelen hebben. Mensen met autisme hebben soms bijzondere talenten.
Door hun beperkte en repetitieve interesse- en activiteitenpatronen kunnen ze zich sterk in iets verdiepen en heel gefocust werken. Verder hebben ze een uitstekend analytisch denkvermogen en merken ze snel details op. Ze zijn vaak erg loyaal, creatief en houden zich strikt aan afspraken en regels.
Lees ook: Risicofactoren voor een autismespectrumstoornis (ASS)
Omgaan met autisme
Binnen autisme bestaan er dus verschillen in ernst, beperkingen en kwaliteiten. Het is belangrijk dat iedereen zo volwaardig en zelfstandig mogelijk kan leven en participeren aan de maatschappij. De zorg bij autisme moet dus specifiek afgestemd zijn op een persoon en de omgeving. Er zijn verschillende vormen van ondersteuning mogelijk:
- Psycho-educatie en educatieve benadering: hierbij leert men sociale vaardigheden aan en behandelt men de psychische problemen die gepaard gaan met autisme (bijvoorbeeld depressies of angsten). Belangrijk hierbij is ook een gestructureerde omgeving met heldere communicatieve ondersteuning.
- Cognitieve gedragstherapie: dit is een vorm van psychotherapie waarbij men ongewenst gedrag kan afleren en gewenst gedrag kan aanleren. Het vertrekpunt bij deze therapie is de wisselwerking die iemand met autisme heeft met zijn of haar omgeving.
- Medicatie: voor bepaalde psychische problemen, zoals dwangmatig gedrag, agressiviteit, depressies of angsten, is er medicatie nodig. Bij sommigen is dit effectief om de symptomen te bedwingen.
Lees ook: ASS: epilepsiemedicijn kan belangrijkste symptomen autisme verlichten
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
