CO-vergiftiging: mogelijke oorzaken

dossier CO-vergiftiging is de meest voorkomende dodelijke intoxicatie in België. Koolmonoxide (CO) is een geurloos en kleurloos gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding van brandstoffen. In huis zijn vooral verwarmingsapparaten en warmwatertoestellen mogelijke bronnen van CO.

Wat is CO of koolmonoxyde?

CO is een kleurloos, reukloos, smaakloos en niet-irriterend gas dat normaal gezien vrijkomt bij elke (onvolledige) verbranding van hout, kolen, gas, mazout, enz. Dit impliceert dat elk verwarmings- of heetwatertoestel een potentiële CO-bron is.

Oorzaak CO-vergiftiging

CO komt van nature in het milieu voor ten gevolge van vulkaanuitbarstingen, moerasgas, bosbranden, enz. Ook bij tal van industriële activiteiten (olieraffinaderijen, verbrandingsovens...) en door het autoverkeer (nooit de auto laten draaien in een afgesloten garage!) komt CO vrij.
Binnenshuis is tabaksrook de voornaamste bron van CO-gas.
Verwarmingstoestellen zijn de voornaamste oorzaak van CO-vergiftigingen.


Risicofactoren zijn verwarmingstoestellen en waterverwarmers die:

• niet verbonden zijn aan een schouw die de verbrandingsgassen afvoert
• slecht geregeld, slecht geïnstalleerd of slecht onderhouden zijn
• verkeerd gebruikt worden

Je loopt ook een risico:

• als de ruimten te klein zijn of onvoldoende verlucht worden
• indien de schouw slecht trekt

De goede kwaliteit van een verwarmingstoestel of een boiler sluit het risico van intoxicatie niet uit: een defect verbindingsstuk, de slechte staat van de schouw of het terugvloeien van de gassen tijdens de dooi kunnen een vergiftiging tot gevolg hebben. Ook een kolenkachel die op halve kracht brandt in een periode waarin de buitentemperatuur opwarmt en er geen wind is - vooral dan in de lente of de herfst - kan CO neerslaan in de kamer.

Een verplaatsbaar verwarmingstoestel (oliekachel, radiator met katalyse) dat in een aangrenzende kamer staat te branden, kan eveneens een ongeval veroorzaken. In onze supergeïsoleerde woningen kan een wasemkap er de oorzaak van zijn dat een schoorsteen niet meer trekt. Bovendien kan het gebruik van een luchtkoker als schoorsteenkanaal tot gevolg hebben dat op verschillende verdiepingen onder of boven het bewuste vertrek mensen het slachtoffer worden van koolmonoxidevergiftiging, enz.

Wanneer je je onwel voelt in een badkamer waar een heetwatertoestel of een boiler geïnstalleerd is, moet je aan CO-vergiftiging denken. Een bijkomende aanwijzing is een beslagen spiegel die ter hoogte van de trekonderbreker van een boiler hangt, wat duidelijk wijst op CO-neerslag.

Lees ook: 8 tips om CO-vergiftiging te voorkomen

Wat is een CO-vergiftiging?

CO wordt via de longen zeer snel opgenomen in het bloed. In het bloed hecht het zich vast op de rode bloedcellen waarbij het de zuurstof (O2) verdringt: het vermogen van CO om zich vast te hechten op de rode bloedcellen is 240 keer groter dan dat van zuurstof. Dat betekent dat zelfs bij een geringe aanwezigheid van CO in de lucht relatief veel CO in het bloed kan terechtkomen en vergiftigingsverschijnselen kunnen optreden.
De ernst van de vergiftiging hangt af van van:

• de hoeveelheid CO in de ruimte: de hoeveelheid CO zal continu vermeerderen zolang de verbrandingsgassen niet worden afgevoerd of het toestel niet wordt dichtgedraaid. Indien er meer dan 0,2% CO aanwezig is in een kamer, treedt de dood vrijwel onmiddellijk in.
• de duur van blootstelling: hoe langer men CO inademt, hoe meer CO in het bloed terechtkomt en hoe minder zuurstof kan worden getransporteerd.
• de hoeveel rode bloedcellen die verzadigd zijn met CO. Kinderen zijn veel gevoeliger voor CO-vergiftiging en de gevolgen zijn bij hen ook ernstiger.
  
  

Lees ook: Wat doen bij (lichte) CO-vergiftiging?

CO-vergiftiging: op welke symptomen letten?

De eerste tekenen van een CO-vergiftiging die het vaakst voorkomen zijn zeer banaal en worden dikwijls nauwelijks herkend: hoofdpijn, misselijkheid en een onverklaarbare vermoeidheid. Nadien krijgt het slachtoffer last van braken, duizeligheid en bewustzijnsverlies dat tot een coma of zelfs tot de dood kan leiden.

CO-vergiftiging kan gemakkelijk verward worden met

• een voedselvergiftiging: een CO-vergiftiging gaat echter in principe niet gepaard met diarree;
• met een griepvirus: een slachtoffer van CO-vergiftiging heeft echter geen koorts;
• met een migraineaanval, die vreemd genoeg verband houdt met een verblijf in een bepaalde omgeving waar veel CO in de atmosfeer aanwezig is.

Ook een cerebrovasculair accident (CVA) bij een bejaard persoon en een infarct of een angina pectorisaanval bij een kransslagaderpatiënt kunnen verband houden met een koolstofmonoxidevergiftiging. De aanwezigheid van CO-hemoglobine leidt hier tot een zuurstoftekort, wat zich bij deze patiënten des te heftiger uit aangezien hun vaatstelsel op bepaalde plaatsen toch al vernauwd was.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van CO-vergiftiging?

Bronnen:
https://www.antigifcentrum.be
https://orbi.uliege.be
https://www.belgium.be
https://www.msdmanuals.com