8 tips om CO-vergiftiging te voorkomen

Het risico op CO-vergiftiging is het grootst bij koud weer wanneer we alle deuren gesloten houden en de kieren afdekken, of wanneer het iets warmer wordt en de verwarmingstoestellen dicht staan waardoor er weinig zuurstoftoevoer is en de verbranding zeer onvolledig gebeurt. Ook bij windstil en stabiel weer wanneer de schouwen minder goed trekken, of omgekeerd bij zeer winderig weer waardoor de verbrandingsgassen terug in de afvoer worden geblazen (vooral bij warmwatertoestellen die via een buis rechtstreeks naar buiten worden geleid), verhoogt het risico op CO-vergiftiging. Met uitzondering van elektrische toestellen kunnen alle verwarmingstoestellen CO-vergiftiging veroorzaken. Met deze tips in het achterhoofd kunnen heel veel gevallen van CO-vergiftiging voorkomen worden.

Verwarmingstoestellen, en dan vooral toestellen voor verwarming van water, zijn de voornaamste oorzaak van CO-vergiftigingen. Risicovol zijn: 

• toestellen die niet verbonden zijn aan een schouw die de verbrandingsgassen afvoert 

• toestellen die slecht geregeld, slecht geïnstalleerd of slecht onderhouden zijn 

• toestellen die verkeerd gebruikt worden 

• ruimten die te klein zijn of onvoldoende verlucht worden.

Tegenwoordig isoleren de mensen hun huizen heel goed. Dit is een risicofactor voor CO-vergiftigingen. In elke kamer waar een verwarmingstoestel staat dat lucht verbruikt uit de kamer, moet voldoende verse lucht aangevoerd worden. Een tekort aan verse lucht (zuurstof) zorgt voor CO-vorming in de kachel.

Het risico op CO-vergiftiging is het grootst bij koud weer wanneer we alle deuren gesloten houden en de kieren afdekken. Of wanneer het iets warmer wordt en de verwarmingstoestellen dicht staan waardoor er weinig zuurstoftoevoer is en de verbranding zeer onvolledig gebeurt. Ook bij windstil en stabiel weer wanneer de schouwen minder goed trekken, of omgekeerd bij zeer winderig weer waardoor de verbrandingsgassen terug in de afvoer worden geblazen (vooral bij warmwatertoestellen die via een buis rechtstreeks naar buiten worden geleid), verhoogt het risico op CO-vergiftiging. Tijdens het weerbericht wordt aan de hand van een gevarendriehoek (met uitroepteken) duidelijk aangegeven dat het 'slecht weer is' voor CO-vergiftigingen. Dit wil zeggen dat het weer een bijkomende risicofactor is.

• Elke kamer waar men regelmatig komt, moet goed worden verlucht. 

• Slaap nooit in een kamer waarin een waterverwarmer brandt of waarin een verplaatsbaar verwarmingstoestel brandt op gas of petroleum. 

• In kleine kamers, en zeker in badkamers waar een waterverwarmer is geïnstalleerd en in kamers die verwarmd worden met een verplaatsbare gas- of petroleumkachel, moeten speciale ventilatieroosters of eventueel zelfs een ventilator worden voorzien. In de badkamer waar een gasgeiser of een verwarmingstoestel staat, is een rooster van minimum 150 cm² (vb 10cm op 15 cm) onderaan in de deur en bovenaan in de muur wettelijk verplicht. 

• Voorzie bij een keukengeiser een luchttoevoer en afvoer in de buitenmuur. 

• Plak niet alle kieren van ramen en deuren dicht. 

• Bespreek de plaats waar de droogkast en dampkap worden opgesteld met een specialist.

• Alle toestellen moeten aangesloten worden op een schouw of moeten een rechtstreekse afvoer naar buiten hebben. 

• Meerdere apparaten mogen niet op dezelfde schouw worden aangesloten. • Laat de schoorsteen regelmatig vegen en controleren. Dit voorkomt dat roet, bladeren, vogelnesten, losgekomen bakstenen je schoorsteen verstoppen. 

• Gebruik geen doe-het-zelf reinigingsblokken. 

• Beperk bochten en horizontale delen in de schoorsteen of rookgasafvoer. Hoe minder hoe beter. 

• Herstel scheuren en barsten in de schoorsteen of rookgasafvoer. 

• Laat een vochtige schoorsteen nakijken. 

• Voorzie een controleluik bovenaan in de schoorsteen. 

• Zorg ervoor dat de rookgasafvoer hoog genoeg is en niet gehinderd wordt (bijv. door bomen, gebouwen, ...). 

• Sluit geen droogkast of dampkap aan op een schoorsteen waar reeds een ander toestel op aangesloten is. Zorg dat de toestellen in goede staat zijn 

• Laat verwarmingstoestellen en waterverwarmers steeds door een erkend installateur aansluiten. Een CV-ketel moet verplicht gekeurd worden door een erkend installateur voor hij in gebruik mag worden genomen. 

• Laat het toestel regelmatig controleren en bij breuk herstellen door een vakman. 

• Een CV-installatie of warmwaterinstallatie met vaste brandstof (hout, pellets, kolen) of mazout moet jaarlijks gecontroleerd en gereinigd worden door een erkend vakman. De schoorsteen mag ook door een schoorsteenveger gereinigd worden. 

• Een installatie op gas moet om de twee jaar gecontroleerd en gereinigd worden door erkend vakman. 

• CV-ketels van meer dan 15 jaar oud moeten verplicht gecontroleerd worden door een erkend vakman. 

• Voor individuele toestellen is er geen wetgeving. Individuele toestellen zijn gasgeisers voor in de badkamer, gaskachels, mazoutkachels, ... . Best laat je die toestellen en de rookafvoerkanalen toch regelmatig controleren. Je kan daar de frequentie voor de controle van de centrale verwarming voor aanhouden. 

• Vermijd de aankoop van tweedehandstoestellen.

• Een 5-liter gasgeiser mag enkel gebruikt worden voor een gootsteen of wastafel, nooit voor een bad of douche. Voor een douche heb je minstens een geiser van 10 liter en voor een bad een geiser van 13 l nodig, met schoorsteen of rookafvoerpijp. 

• Verwijder of verplaats nooit de CO-beveiliging of gelijk welke andere beveiliging van het toestel. 

• Gebruik geen verplaatsbare toestellen, tenzij elektrische. 

• Gebruik geen te grote kachel in een kleine kamer. Die zet je immers meestal op een te lage stand, zodat de trek in de schoorsteen daalt. 

• Doe de klep naar de schoorsteen bij een open haard en hout- en kolenkachel nooit volledig dicht. 

• Laat de luchtklep van het toestel voldoende open. 

• Laat bij gebruik na een rustperiode de kachel goed doorbranden om de rookgasafvoer te laten opdrogen en beter te doen trekken. 

• Gebruik de gepaste brandstof. 

• Een dampkap of een droogautomaat met luchtafvoer naar buiten onttrekt lucht aan de ruimte waarin het toestel zich bevindt. Als die ruimte onvoldoende geventileerd dan kan er niet vlug genoeg voldoende verse lucht aangevoerd worden waardoor onderdruk kan ontstaan. Die onderdruk is erg gevaarlijk als er in dezelfde ruimte verbrandingstoestellen (geiser of verwarmingsketel, kachel, kookfornuis op gas …) geïnstalleerd zijn. Te weinig lucht kan dan CO veroorzaken. Vermijd dus om dampkappen of droogautomaten zomaar in zo’n ruimte te plaatsen.

CO-detectoren kunnen een vals gevoel van veiligheid geven. Ze reageren slechts op hoge concentraties en hun betrouwbaarheid kan te wensen overlaten, vooral in een vochtige omgeving (zoals een badkamer). 

• Verschillende personen die op dezelfde plaats zijn of waren en dezelfde klachten vertonen. 

• Huisdieren die vreemd doen: honden en katten zoeken naar verse lucht, vogels vallen van hun stokje... 

• Klachten bij bepaalde activiteiten of op bepaalde tijdstippen, bv. wanneer men doorgaans geen last heeft van de symptomen, maar wel steeds wanneer men een bad genomen heeft. 

• Het verdwijnen van de klachten als men een bepaalde plaats verlaat. Wanneer hoofdpijn en duizeligheid steeds afnemen of helemaal verdwijnen wanneer men die plaats verlaat, kan dit wijzen op CO-vergiftiging. 

• Roetafzetting op en rond het verwarmingstoestel of waterverwarmingstoestel. Deze roetafzetting kan je zien op de witte buitenmantel van de gasgeiser en op de venstertjes van de kachel. 

• Gele in plaats van blauwe vlammen. Wanneer je verwarmt met aargas, butaan, propaan en mazout, zijn de vlammen normaal blauw. Gele vlammen wijzen op slechte verbranding. 

• Abnormaal hoge vochtigheid in de kamer: condens op de ramen, loskomend behangpapier, afschilferende verf, typische vochtgeur en soms zelfs schimmel. 

• De geur van verbranding. Dit is een signaal dat er verbrandingsgassen in de kamer aanwezig zijn en er dus een risico op CO is.