Ouderdomsvlekken of levervlekken (Lentigo)

dossier Ouderdomsvlekken (lentigo) zijn een veel voorkomende, meestal goedaardige huidafwijking bij oudere mensen. Ouderdomsvlekken worden ook wel levervlekken genoemd, maar dat heeft alles te maken met de kleur. De term verwijst dus niet naar een slecht werkende lever. Ongeveer 80% van de Nederlanders en Belgen van 65 jaar en ouder heeft wel een of meerdere lentigovlekken.

Symptomen ouderdomsvlekken

© Getty Images _ ouderdomsvlek

Een lentigo is typisch een egaal bruin, scherp begrensde ovale of grillig begrensde vlakke plek van enkele millimeters tot enkele centimeters groot. De plekken worden vooral in het gelaat en op de handruggen gezien, soms ook op het decolleté. 

Een aandoening die wel eens wordt verward met ouderdomsvlekken is purpura senilis. Dit zijn ook donkere vlekjes die vooral voorkomen bij oudere mensen, maar ze worden niet veroorzaakt door een teveel aan pigment. Het zijn kleine bloeduitstortingen die ontstaan doordat de huid met het ouder worden minder elastisch wordt.

Soorten ouderdomsvlekken

1. Lentigo solaris (levervlekken): Deze ouderdomsvlekken komen het meest voor. Ze worden ook levervlekken of zonnevlekken genoemd.
2. Verruca seborrhoica (ouderdomswratten): Deze ouderdomsvlekken zien er meestal wratachtig of bloemkoolvormig uit en worden vaak iets groter dan de andere ouderdomsvlekken, tot wel enkele centimeters in doorsnede. Sommige ouderdomswratten zien er echter uit als levervlekken of moedervlekken. 
3. Seniele angiomen (bloedblaartjes): Deze ouderdomsvlekken worden gekenmerkt door een rode of paarse kleur. Daarom worden ze ook wel bloedblaartjes of ruby spots genoemd.  
4. Idopathische guttate hypomelanose (witte ouderdomsvlekken): Deze vlekjes zijn wit en rond, en gemiddeld een halve centimeter groot. 
   
   

Lees ook: Witte vlekken op de huid: welke soorten zijn er?

Oorzaak ouderdomsvlekken

Er bestaat een duidelijk verband tussen het ontstaan van lentigo en de hoeveelheid zonlicht waaraan de huid gedurende het leven is blootgesteld. Het meest frequent zijn ze te vinden bij lichtere huidtypes (mensen met rood haar die moeizaam kunnen bruinen). Ze komen ook voor bij personen die vanwege een huidziekte (bv. psoriasis of vitiligo) langdurig met PUVA-therapie zijn behandeld. 

Lees ook: SPF zonnecrème: mag je langer in de zon blijven met een hoge factor?

Soms kwaadaardig: lentigo maligna

Lentigo is meestal volstrekt goedaardig. Soms kunnen zich echter kwaadaardige pigmentcellen ontwikkelen. Men spreekt dan van lentigo maligna (of ziekte van Dubreuilh). In feite is lentigo maligna het laatste stadium vóór melanoom, de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Na hoeveel tijd een lentigo maligna melanoma ontstaat, is nog onbekend. De kans op een kwaadaardige ontaarding wordt geschat op 25 tot 50%.

Een lentigo maligna onderscheidt zich van een gewone lentigo door een wisselende en grillige pigmentatie, het pigment is niet meer egaal, maar er komen wat donkerbruine tot bijna zwarte vlekken in.
Bij lentigovlekken die veranderen of klachten geven moet de huisarts worden geconsulteerd.

Lees ook: Melanoom: agressieve huidkanker

Ouderdomsvlekken verwijderen

Omdat een lentigo goedaardig is hoeft deze eigenlijk niet behandeld te worden. Als je de vlekken storend vindt, kun je ze met make-up camoufleren zodat ze minder opvallen.
Wanneer het om cosmetische redenen wenselijk is om de lentigo te verwijderen zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Zo kan je kiezen voor een chemische peeling, voor electrocoagulatie (laten wegbranden) of voor een behandeling met vloeibare stikstof. De duurdere, maar meest efficiënte behandeling is lasertherapie. Zo is bovendien de kans op littekenvorming zeer gering. Een lentigo maligna moet altijd behandeld worden. Meestal bestaat deze behandeling uit operatieve verwijdering.

Lees ook: Soorten huidkanker: welke vlekjes zijn mogelijk kwaadaardig?

Bronnen:
https://www.huidarts.com
https://www.mmc.nl