Vijftien tips voor een gezonde schoonmaak

nieuws Bij verkeerd gebruik van huishoudproducten kunnen schadelijke dampen vrijkomen. Volgens het antigifcentrum zijn huishoudproducten na geneesmiddelen de grootste oorzaak van ongevallen.
Ook ons afvalwater wordt vervuild door chemische middelen die we thuis gebruiken voor de schoonmaak. Vooral ammoniak en javel zijn slecht voor het milieu én de gebruiker.

1. Lees het etiket van producten: zo komt u te weten of een product gevaarlijk is en hoe u uzelf en uw kinderen kunt beschermen.

2. Koop liever geen producten met een gevaarsymbool, er bestaan vaak minder gevaarlijke alternatieven.

3. Volg altijd de gebruiksaanwijzing en gebruik niet meer dan de aangegeven dosis. Staat er niet op hoeveel u moet gebruiken, probeer dan eerst met zo weinig mogelijk: het is goedkoper, gezonder én beter voor het milieu.

4. Bewaar huishoudproducten buiten het bereik van kinderen en hou uw kinderen beter uit de buurt tijdens het schoonmaken.

5. Een allesreiniger kunt u bijna altijd vervangen worden door een minder schadelijk product zoals bruine zeep, zeep op basis van lijnzaadolie, sodakristallen, Bicar of een schoonmaakproduct zonder geur- en kleurstoffen.
Kleur- en geurstoffen worden aan schoonmaakmiddelen toegevoegd om bijvoorbeeld een frissegeur-effect te krijgen bij het schoonmaken. Ze dragen echter niet bij tot de werking van de schoonmaakmiddelen.
Voor het schoonmaken van vrijwel alle gladde oppervlakken (tegels, kunststofoppervlakken, badkamer, wastafels, wc-pot) is bruine zeep geschikt. Bruine zeep is echter niet geschikt voor glanzend geverfde oppervlakken. Het maakt verf dof. Gebruik voor zulke oppervlakken een sopje met afwasmiddel of allesreiniger. Spoel na met schoon water waaraan eventueel een scheutje huis- houdazijn is toegevoegd. Dit voorkomt doffe plekken.
In combinatie met hard (kalkrijk) water wordt bruine zeep voor een groot deel inactief, waardoor extra veel zeep nodig is. U kunt in dit geval een geconcentreerde allesreiniger gebruiken.

6. Glasreinigers bestaan voornamelijk uit water (tot 95%). Sommige bevatten een klein percentage ammoniak om vettige verontreinigingen sneller te kunnen verwijderen. Ammoniak is een agressieve stof die irritatie van de ogen en luchtwegen kan veroorzaken.
In plaats van een glasreiniger kunt een afwasmiddel of een sopje van bruine zeep gebruiken. Spoel ze eventueel met azijnwater of zout water na.

7. Laat u niet misleiden door vermeldingen als 'Biologisch afbreekbaar' of 'Natuurlijk'. Dit schept de illusie dat het om een milieuvriendelijk product gaat, maar dat is niet noodzakelijk het geval.
• 'Biologisch afbreekbaar' heeft immers enkel betrekking op de wasactieve stoffen en niet op de overige toevoegingen. Juist die toevoegingen (bleekmiddelen, waterontharders, enzymen, geur- en kleurstoffen ...) vormen vaak een aanzienlijke belasting voor het milieu.
• De term ‘natuurlijk’ geniet geen wettelijke bescherming. Iedereen mag zijn product dus ‘natuurlijk’ noemen. Natuurlijke stoffen zijn bovendien niet altijd onschadelijk. Sommige planten bevatten bijvoorbeeld zeer giftige stoffen.
Kijk dus altijd op het etiket welke stoffen erin zitten. Bevat het middel zeep of plantaardige wasactieve stoffen (van kokos- of palmolie), dan kunt u het met een gerust hart kopen. Bevat het wasactieve stoffen op basis van aardolie (vaak aangeduid als ‘non-ionische en anionische tensiden’) dan kunt u het product beter in de rekken laten staan.

8. Bleekwater (javel) is geen schoonmaakmiddel: het bleekt het vuil en kan ontsmetten, maar maakt niets schoon. Het is een gevaarlijk en ongezond product. Zowel bleekmiddelen met chloor als zonder chloor kunnen ademhalingsklachten en huid- en oogirritatie veroorzaken.
Als u het toch gebruikt, gebruik het dan zeker nooit samen met of net na andere producten zoals ontkalker of ontstopper, anders komen er giftige chloordampen vrij.

9. Een product met een ontsmettingsmiddel of antibacteriële werking is zelden nodig of zelfs, ook niet voor het schoonmaken van keuken of WC.
De meeste bacteriën zijn onschadelijk en zelfs nuttig. Slechts weinig micro-organismen veroorzaken ziekten. Angst voor micro-organismen in het algemeen is dus ongegrond.
Door vuil, de voedingsbron voor allerlei micro-organismen, weg te nemen is de belangrijkste stap naar ontsmetting genomen en zijn geen specifieke desinfecterende middelen meer nodig.
Het positieve effect van desinfectiemiddelen om overdracht van ziekmakende micro-organismen en infecties te voorkomen, is overigens niet bewezen. Bovendien is van belang dat men het juiste middel in de juiste dosering kiest en het lang genoeg laat inwerken.

10. Als ontsmetten toch nodig is, worden chloorverbindingen (geen huishoudchloor) of alcohol aangeraden. En geen ontsmettingsmiddelen op basis van bijvoorbeeld triclosan, quaternaire ammoniumverbindingen of chloroxylenol (zoals Dettol).
Dat kan zinvol zijn wanneer er iemand ziek is en bijvoorbeeld moet overgeven, diarree heeft enzovoorts, wanneer er sprake is van een epidemie, of wanneer een huisgenoot een verminderde weerstand heeft (bv. een kankerpatiënt die behandeld wordt met chemotherapie, mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, enzovoorts). Bespreek dit dan met uw huisarts.
Wil je toch ontsmetten, dan moet u altijd eerst grondig schoonmaken, want anders heeft de ontsmetting geen effect.

11. Een herbruikbare vochtige microvezeldoek is een uitstekend hulpmiddel om schoon te maken: doeltreffend, effectief en milieuvriendelijk.

12. Verdrijf geurtjes door verluchting. Vermijd spuitbussen en luchtverfrissers. Ze verstuiven het product in fijne druppels die u gemakkelijk inademt en die schadelijk kunnen zijn.

13. Was de vaatdoek of schoteldoek op 60°C en gebruik dagelijks een verse, want na een dag een vaatdoek gebruiken zit deze vol bacteriën. Vervang bij voorkeur ook elke dag keukenhanddoeken.

14. Gebruik uw stofzuigerzak niet te lang en maak de filters van uw stofzuiger schoon in een sopje wanneer u er een nieuwe zak in zet of vervang ze door nieuwe filters. Lees de gebruiksaanwijzing.

15. Verlucht goed tijdens en na het stofzuigen, vegen, schoonmaken met nat of afstoffen.

16. Gebruik voor de schoonmaak niet te veel water zodat de hoeveelheid vocht in huis beperkt blijft. Maak schoon met een vochtige dweil in plaats van met veel water. Droog de vloer na het schoonmaken.
Voor het regelmatig schoonhouden van de vloer is alleen water (voor vaste verontreinigingen) of een oplossing van bruine zeep, zeep op basis van lijnzaadolie of allesreiniger (bij vettige verontreinigingen) voldoende.
Hout-, kurk-, parketvloeren en linoleum reinigt u met lauw water en wat bruine zeep of allesreiniger.