Groen maakt mensen gezonder

nieuws Groen maakt mensen gezonder, bevordert sociale contacten, lokt meer toeristen en investeerders, trekt de waarde van huizen op, maakt dagen van strenge vorst of hittegolven draaglijker, enzovoort. Die voordelen komen uit alle hoeken: privétuinen, parken, groendaken, individuele bomen, … Zelfs het kleinste stukje groen levert in de stad waardevolle diensten of goederen op.
Dat is de conclusie van een onderzoek in opdracht van het Agentschap Natuur en Bos dat de baten van groen in kaart brengt.

• Contact met groen en zicht op groen helpen ons om te recupereren van stress en te herstellen van ziekte.
Een belangrijk voordeel, want in Vlaanderen kampt bijna 30 procent van de werknemers met werkdruk en stress. Vooral mensen met een chronisch te hoog stressniveau zijn gebaat met een bezoek of verblijf in de natuur.

Om het positieve effect van groen te ervaren hoef je er zelfs niet middenin te staan. Alleen maar naar groen kijken reduceert de stress al. Dat komt waarschijnlijk omdat natuurlijke omgevingen ons de mogelijkheid geven om afstand te nemen van onze routinebezigheden en zo tot rust te komen. Onderzoek wijst uit dat wie in een groene buurt woont, minder vaak naar de dokter moet voor een angststoornis of depressie. In ziekenhuizen heeft de aanwezigheid van groenelementen een positief effect op de mentale gezondheid van de patiënten. Wetenschappers hebben vastgesteld dat wie vaak in contact is met groen, sneller herstelt van ziekte.

• Parken, tuinen, groene lanen en recreatiedomeinen zetten ons aan tot bewegen. Ze maken ons ?tter en verminderen het risico op overgewicht.; gebrek aan beweging is immers een belangrijke risicofactor voor welvaartsziekten.
Zo hebben mensen die vaker bewegen, minder last van overgewicht. Vooral bij kinderen speelt de nabijheid van groen hier een belangrijke rol in. Fysieke activiteit
doet ook onze mentale gezondheid goed. Het is dus niet te verwonderen dat in 2010 ‘beweging’ bij meer dan 20 procent van de Britse dokters een van de drie meest voorgeschreven therapieën was. Bewegen in een groene omgeving leidt ook tot een hogere connectie met de natuur en tot extra positieve gezondheidseffecten.

• Kinderen die gemakkelijk toegang hebben tot veilige groene ruimtes, zijn vaker fysiek actief. Dat heeft een positieve invloed op hun ontwikkeling. Zo bevordert een groene buitenruimte creatief spel, stimuleert het de interactie tussen kinderen en volwassenen en vermindert het de symptomen van ADHD. Ook de cognitieve ontwikkeling van kinderen zou verbeteren als ze meer in de natuur komen. Hun bewustzijn en hun vaardigheden om te redeneren en te observeren worden daardoor aangescherpt. Kinderen die regelmatig buiten spelen, zijn minder vaak ziek en tonen ook meer geavanceerde motoriek, waaronder coördinatie, evenwicht en behendigheid.

• Voldoende bewegen is cruciaal om overgewicht te voorkomen. Groen in de stad helpt mensen om hun bewegingspatroon te veranderen en gezonder te gaan leven.
Eén op de vier Vlamingen kampt met overgewicht. Bij Belgische kinderen tussen tien en twaalf jaar heeft één op de vijf overgewicht. 6 procent van hen kampt met obesitas.
Verontrustend is ook dat de meeste jongeren met overgewicht ook als volwassene overgewicht hebben. Overgewicht leidt immers tot gezondheidsproblemen. Mensen met overgewicht hebben vaak meer last van vermoeidheid, slaapstoornissen, rugpijn, transpiratie, hoge bloeddruk, kniepijn, artrose, spierpijn en kortademigheid, vooral bij inspanningen.

Wetenschappelijk onderzoek heeft bovendien relaties aan het licht gebracht met suikerziekte, hart- en vaatziekten, psychische problemen, hersenbloedingen, onvruchtbaarheid en kanker (bijvoorbeeld dikkedarmkanker).

Een gewichtsverlies van 5 tot 10 procent doet meteen de bloeddruk dalen en verbetert hart, bloedvaten en ademhaling. Ook verlaagt het de kans op suikerziekte en cholesterolproblemen.
Om overgewicht tegen te gaan moet de gemiddelde Vlaming zijn voedings- en bewegingsgewoonten danig veranderen. Meer bewegen is daar een onderdeel van. Nederlands onderzoek toont aan dat jongens uit gebieden die aan de Nederlandse groennorm voldoen (minstens 75 m2 groen per woning binnen 500 meter van de woning), bijna 15 procent meer buiten spelen dan jongens in wijken die onder de norm zitten. Bij die jongens vond het onderzoek een direct verband tussen meer buiten spelen en minder kans op overgewicht. Door een uur langer buiten te spelen heb je al 25 procent minder kans op overgewicht. Ook volgens een Europese enquête is de kans op fysieke activiteit drie keer hoger, en komt obesitas 40 procent minder voor in buurten met veel groen dan in andere buurten.

• Groen is ook gezond omdat het de luchtkwaliteit en het stadsklimaat verbetert en de geluidsoverlast vermindert.

Welke gezondheidswinst levert extra groen op?
In Nederland onderzocht men welk effect een grotere groenoppervlakte binnen een straal van een kilometer van de woning heeft op het voorkomen van 18 speci?eke ziektebeelden. Onder meer het effect op hartfalen, depressie, angststoornissen, astma, maagdarminfecties, migraine en hoge bloeddruk werd onderzocht. Die ziektelast kan worden uitgedrukt in disability-adjusted life years of kortweg DALY’s. De DALY kwanti?ceert gezondheidsverlies en is opgebouwd uit twee componenten: de jaren verloren door vroegtijdige sterfte en de jaren geleefd met ziekte met verminderde levenskwaliteit tot gevolg. Wat bleek nu uit het onderzoek? Voor de 12 ziekten waarover genoeg data beschikbaar waren, betekent 10 procent meer groen in een straal van een kilometer van de woning een jaarlijkse winst van 2,46 DALY’s per 1.000 inwoners. Of nog: de totale ziektelast neemt met 3,3 procent af als de hoeveelheid groen met 10 procent toeneemt. In geld uitgedrukt wordt een DALY op 87.000 euro geschat. De jaarlijkse gezondheidswinst van 2,46 DALY’s per 1.000 inwoners komt dan overeen met 214.000 euro, voor de 12 ziekten waarvoor voldoende data beschikbaar waren. Per persoon komt dat neer op een vermindering van de ziektelast ter waarde van gemiddeld 214 euro per jaar.
Omgerekend naar Vlaanderen betekent het voorgaande een voordeel van ongeveer 10.000 euro per extra hectare groen, bij een gemiddelde bevolkingsdichtheid. Maar de impact en de waarde van groen
hangen sterk af van het aantal inwoners dat erdoor beïnvloed wordt.

U kunt de brochure ‘Investeer in groen, winst verzekerd’ downloaden op:
www.natuurenbos.be/nl-BE/Natuurbeleid/Groen/Investeer%20in%20groen.aspx