Veilig koken met de microgolfoven

dossier Vandaag bezit ruim 70 % van de Vlaamse gezinnen een microgolfoven. Hoewel hij in hoofdzaak wordt gebruikt om snel maaltijden op te warmen, kan de microgolfoven ook gemakkelijk dienst doen bij de bereiding van maaltijden vertrekkende van verse producten.

Toch blijft een zekere argwaan bestaan. De microgolfoven zou een bron zijn van schadelijke straling, voedsel bereid in de magnetron zou straling opstapelen en dusdanige wijzigingen ondergaan dat het aan voedingswaarde verliest en zelfs kankerverwekkend wordt, melk verwarmd in de microgolfoven zou schadelijk zijn voor baby's enz. Angst voor microgolven wordt vaak ingegeven door het feit dat men microgolven verwart met radioactiviteit. Beide hebben nochtans niets met elkaar te maken.

Verschillende onderzoeken hebben de exacte invloed van microgolven op voedingsstoffen en de vorming van toxische of schadelijke verbindingen vergeleken met de traditionele manier van opwarmen. De conclusies waren duidelijk: koken met de microgolfoven houdt geen groter risico in dan het traditionele koken. Het gebruik van de microgolfoven vraagt wel wat aanpassing. De toe te voegen hoeveelheid water, zout en kruiden, de bereidingstijd en het materiaal van de recipiënten verschillen immers.

Belangrijke tips

• Lees steeds aandachtig de handleiding alvorens de microgolfoven in gebruik te nemen.
• Bij de aankoop van een nieuw toestel is het nuttig om op de volgende 3 zaken te letten: welke beveiligingen zijn ingebouwd om lekken of oververhitting te voorkomen, is de oven gebruiksvriendelijkheid en gemakkelijk in onderhoud.
• Zet de microgolfoven nooit aan wanneer hij leeg is. Hierdoor kan hij schade oplopen. Om dit te vermijden zijn toestellen met een aparte startknop te verkiezen.
• Slecht onderhouden of beschadigde toestellen (bv. een barst in het glas) kunnen gevaarlijk zijn omwille van lekstraling. Reinig het toestel regelmatig en vermijd dat de deur onvoldoende sluit door vuilafzetting op de dichtingsring.
• Afhankelijk van de verdeling van de golven in de oven, het soort voedingsmiddel en de portiegrootte wordt het voedingsmiddel niet gelijkmatig verwarmd. Er kunnen zogenaamde 'hot' en 'cold' spots (warme en koude plaatsen) in het product ontstaan. Dit kan je vermijden door alles in de microgolfoven op een draaiende plaat te zetten, tussendoor te roeren of het product regelmatig om te keren. Let erop dat bijvoorbeeld restjes door en door zijn opgewarmd om een voedselvergiftiging te vermijden.

• Niet alle recipiënten zijn geschikt voor gebruik in de microgolfoven. Het is aan te raden enkel schalen te gebruiken waarop uitdrukkelijk staat vermeld dat zij geschikt zijn voor gebruik in de microgolfoven.
• Metaal is niet toegelaten in de microgolfoven omdat het de microgolven niet doorlaat en het product zo afschermt (skineffect). Bovendien kunnen tussen het metaal en de wanden van de gaarruimte van de oven vonken overslaan. Let extra op metalen deeltjes die gemakkelijk aan de aandacht kunnen ontsnappen zoals een gouden rand op porselein, kobaltblauwe versieringen, schroeven of grepen van serviesgoed of metaal in kristal.
• Kant- en klaarmaaltijden die in een aluminiumschaal zitten, worden best uit de schaal op een bord gezet alvorens ze de microgolfoven ingaan.
• Smalle strookjes aluminiumfolie mogen wel worden gebruikt voor het afdekken van dunnere delen zoals de vleugels van een kip, zodat deze niet te snel ontdooien, gaar worden of te veel uitdrogen.
• Zet je hermetisch gesloten recipiënten in de microgolfoven, dan bestaat het gevaar dat het geheel explodeert onder druk van de gevormde stoom. Zorg er steeds voor dat het deksel los op de pot staat of dat de stoom uit het recipiënt kan ontsnappen via een opening in het deksel.
• Eieren mogen alleen in speciaal daarvoor ontworpen schalen in de microgolfoven worden verwarmd. Aardappelen in de schil moeten worden doorprikt. Zoniet kunnen zij eveneens in de microgolfoven exploderen.
• De microgolfoven is niet geschikt om kruiden te drogen. Wegens ontvlambaar houdt dit brandgevaar in. Ook het verhitten van olie, vet en alcohol in de microgolfoven is om die reden af te raden.
• Flesvoeding voor baby's kan zonder risico voor de gezondheid van het kind in de microgolfoven worden opgewarmd. Schud echter steeds zeer goed de fles na het verwarmen, zodat de warmte in de fles goed wordt verdeeld. Controleer ook altijd of de inhoud van de fles niet te heet is. Dit is eenvoudig te testen door enkele druppels melk te laten lopen op de rug van je hand. Hou er ten slotte rekening mee dat een overdreven opwarming gevolgd door een afkoeling niet wenselijk is omdat er dan voedingsstoffen verloren gaan. Tracht daarom de ideale opwarmingstijd uit te zoeken.