Hunker naar sociaal contact gelijkaardig aan honger

nieuws Door de huidige quarantainemaatregelen ervaren we met zijn allen steeds meer hoe belangrijk sociaal contact wel is voor ons mentale welzijn. Een nieuwe Amerikaanse studie toont ook nogmaals wetenschappelijk aan dat het een menselijke basisbehoefte is, door te laten zien hoe de hersenen gelijkaardig reageren op sociale isolatie en honger. 

Drie jaar geleden startten neurowetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in de Verenigde Staten met een studie waarmee ze wilden nagaan of ons brein op dezelfde manier reageert op sociale isolatie als op honger. Op dat moment konden ze onmogelijk bevroeden hoe relevant hun resultaten nu zouden zijn, in deze tijd van lockdowns door de coronacrisis. Een voorproefje van hun conclusies, dat nog gecontroleerd moet worden door andere onderzoekers, verscheen recent op de wetenschappelijke website BioRxiv. 

Tien uur in isolatie

Voor de studie brachten veertig proefpersonen tien uur in isolatie door, in een karig gemeubelde kamer zonder telefoon en computer. Ook boeken werden geweerd, om te voorkomen dat fictieve personages voor gezelschap zouden zorgen. Tijdens een tweede experiment moesten deelnemers gedurende tien uur vasten, waarbij ze enkel water mochten drinken. Voor en meteen na de beproevingen werden er MRI-scans van hun hersenen genomen.

Analyse hersenscans

Tijdens de hersenscans na de experimenten kregen de deelnemers afbeeldingen te zien van hun favoriete vormen van sociale interactie en lievelingseten. De wetenschappers keken vooral wat er tijdens hun reactie plaatsvond in de zogenaamde substantia nigra of ‘zwarte kern’, een zone in het middendeel van de hersenen die dopamine produceert bij gevoelens van motivatie en verlangen.  De chemische stof dopamine speelt een essentiële rol bij het ervaren van geluk.

Het bleek dat dit hersengebied enkel reageerde op de beelden van de zaken die de deelnemers net daarvoor was ontzegd. De omvang van die reactie kwam ook overeen met hoe de deelnemers hun gevoelens zelf omschreven. Vervolgens gebruikten de wetenschappers kunstmatige intelligentie (AI) ter controle en het computerprogramma bevestigde door de analyse van bepaalde neurale patronen dat honger en sociale isolatie onze hersenen op een gelijkaardige manier beïnvloeden.

Benoemt ervaring in quarantaine

“Deze studie suggereert dat chronische sociale isolatie enigszins vergelijkbaar is met langdurige ondervoeding en dus een niet aflatende negatieve impact heeft op onze welzijn,” stelde psycholoog Jamil Zaki van de Amerikaanse Stanford University, zelf niet betrokken bij het onderzoek. “Deze bevindingen benoemen wat talloze mensen op dit moment ervaren: een verlangen naar sociaal contact terwijl ze thuis moeten blijven om de volksgezondheid te beschermen.”

De wetenschappers plannen al een vervolgonderzoek, waarin ze willen nagaan in hoeverre sociale media onze honger naar sociale interactie kunnen stillen.

Lees ook: Zo beperk je de impact van quarantaine op je mentale gezondheid