Gerelateerde artikels
Nina Mouton over mild ouderschap: "Vergeet straffen en belonen. Kinderen hebben een innerlijk kompas"
dossier 'Mild Ouderschap - zelfs tijdens de woedeaanval in de supermarkt': qua aanlokkelijke titel kan het tellen. In haar eerste boek houdt gezinspsychologe Nina Mouton een ijzersterk pleidooi voor ‘mild(er) ouderschap’. Milder voor je kids, je omgeving en jezelf. Maar hoe doen we dat concreet? Ik geef toe dat ik ze lees, die opvoedboeken over hoe het anders kan. Meestal onder druk van vriendinnen, en met groot gezucht achteraf. ‘Yeah, sure’, moet ook zowat het meest passerende zinnetje in mijn hoofd zijn dan. En dan verschijnt gezinspsychologe Nina Mouton, mama van Miro en Loa, met haar tips in mijn Instagramfeed. Voor ’t eerst telde ik af naar een boek over ouderschap. Geen tienstappenplan waarin ik mezelf verlies, maar concrete tips met veel ruimte voor eigen invulling. Nina, hoe kom je zelf bij mild ouderschap? "Toen ik afstudeerde en mijn eerste kind kreeg, dacht ik dat ik het zonder twijfel allemaal perfect zou weten. Ik ben immers gezinspsycholoog: ik ken de fases, de principes van straffen en belonen: kortom, ik als geen ander weet wat er me te wachten staat."
“Ik spreek niet graag in termen van goed of slecht ouderschap. Als je goed in de mond neemt, dan wil het zeggen dat er een keerzijde is die slecht is. Ik pleit voor mild en écht.”"Toen Miro in de peuterpuberteit kwam, zat ik klaar met mijn straf- en beloningskennis. Wat een teleurstelling was dat? Ze hadden me immers geleerd dat het gedrag zou afnemen als ik strafte, maar dat was niet zo. Wel integendeel. Miro wou niet in de hoek, krijste en huilde. Mijn moederhart brak. Hoe kan zoiets werken? Ik ben me beginnen verdiepen in hoe het anders kon, en zo kwam ik uit op ‘attachment parenting’ en onvoorwaardelijk ouderschap." Wat me opviel in je boek is de impact van inner voices, die toch een deel bepalen hoe wij reageren op het gedrag van onze kinderen. "Absoluut! En we hebben die stemmetjes allemaal in ons hoofd; er is niemand die er onderuit komt. Je kent ze vast wel: ‘daarvoor moet je niet huilen’. Of: ‘voor zoiets moet je niet kwaad zijn’. Die inner voices zijn je aangepraat en huizen in je hoofd, maar je bent helemaal zo niet geboren. Ik heb beslist dat ik ernaar luister en me er bewust van ben, maar dat ik zelf beslis welke ik meeneem of welke zinnetjes ik ernaast wil zetten. Daarin zit de vrijheid." Je hebt het over die inner voices in je boek, maar evengoed over langetermijndoelen stellen, en zoeken naar het waarom van een gedrag. Vermoeiend, niet? "Is het niet sowieso vermoeiend? Kan je dan niet beter energie in iets steken dat kan lonen? Mij geeft het eerder zuurstof. En uiteraard moet je niet over al die dingen alleen nadenken. Betrek je partner als die er is, overleg met een goede vriendin, … ‘Wat denk jij hierover? Hoe zie jij dit of dat bij ons?’" Het werd me ook duidelijk dat wij te weinig écht communiceren met elkaar. "We zijn het afgeleerd om dingen naar buiten te brengen, dus houden we maar een interne, soms eenzame strijd. We proberen alles zelf op te lossen, maar dat moet eigenlijk niet. Het is alsof je niet sterk bent als je het niet alleen kan, of nog erger: een slechte moeder of vader. Da’s bullshit uiteraard. Neem mensen mee in je hoofd, je zal zien dat het wonderen doet." Wat is trouwens jouw definitie van een goede moeder? "Ik spreek niet graag in termen van goed of slecht. Als je goed in de mond neemt, dan wil het zeggen dat er een keerzijde is. Voor mij gaat het eerder over authentiek ouderschap, en ik ben voorstander als het echt ‘van u’ is. Uiteraard moet je de maatschappelijke normen daarin hanteren; kinderen slaan is niet ok. Maar als het echt je eigen ouderschap is, dan wordt het eigenlijk zoveel gemakkelijker om toe te passen."
De invloed van sociale media
"Er valt veel ballast weg door niet te vergelijken met anderen. Het is pas vermoeiend als je gaat kijken naar hoe een ander het doet. Sociale media helpt daar niet bij. We denken op de duur allemaal dat we op zondagnamiddag in de bossen moeten spelen, waarbij het kind met gele regenbotten en het perfecte regenpakje in de plassen moet springen. En mama die daar dan een mooie foto van neemt en op Instagram plaatst. Ga toch naar het bos omdat jij daar zin in hebt, en omdat het deugd doet. Niet omdat we denken dat het zo hoort. Jij bestaat echt niet enkel omdat je op Instagram zit." Weet je wat ik één van de grootste eyeopeners uit je boek vond? Dat je een lastig kind als een compliment of cadeau moet zien. "Een kind is nooit lastig, het hééft het lastig. En als het zich lastig toont, dan wil dat zeggen dat het zich veilig voelt bij jou, en die gevoelens bij jou wil deponeren."Onvoorwaardelijk ouderschap
"Als je kinderen straft, ga je ervan uit dat ze slecht zijn en niet willen, en dat wij ze in een trechter moeten duwen van goed gedrag. Wij moeten ze opvoeden en leren wat kan en niet kan. Uiteraard zit daar iets van waarheid in, maar vanuit het onvoorwaardelijk ouderschap zien we het anders. Kinderen zijn van nature goed, ze willen vooruit en ze willen leren. Ze willen vooral graag gezien worden. Ze hebben echt een interne motor die hen drijft, en waardoor ze nieuwe dingen willen leren. Als je van daaruit vertrekt, dan geeft het je een basis om het kind niet in te perken, en in een harnas te duwen. Ga er gewoon naast staan en zeg: ‘lieve schat, je mag boos zijn. Maar met mijn Chinese vaas gooien of je broer slaan mag niet’. En leer hen hoe ze hun boosheid, frustratie of verdriet, -op langetermijn- op een volwassen manier kunnen uiten. Emoties komen in pieken, en nemen dan weer af. Wijzelf zijn altijd tegengehouden vóór de piek. ‘Wees daar niet kwaad om, huil nu maar niet’. Dat zijn weer die inner voices. Leer je kinderen dat emoties komen en gaan, en dat je bij hen bent om samen door die piek te gaan." Dialoog is de oplossing? "Zeker. Niet per se tijdens de piek, dan kan je ze vaak niet echt bereiken. Hou ze dan vast, of net niet als ze dat niet willen. Maar daarna kan je wel met hen gaan spreken. Veel kinderen beseffen trouwens ook zelf, na de piek, dat het gedrag niet juist was. Of schrikken soms van wat ze deden. Verbind met je kind, en toon dat je hen graag ziet. De crisis lost zich op als jij tegemoetkomt aan wat het nodig heeft op dat moment. En dan heb ik het niet over die bal die hij of zij per se wil in de supermarkt en die jij niet wil kopen. Het gaat om geborgenheid, begrip, veiligheid en liefde. En critici zullen zeggen dat dit té grenzeloos is. Dat is het niet. Dan claim ik weer het authentiek zijn als ouder: het is jouw grens, jouw regel. Niet die van de maatschappij, niet die van oma en opa, niet die van je zus of broer. Zolang jouw grens authentiek is, en jij erachter staat, dan zal ze werken. Twijfel jij, dan breekt ook bij hen de chaos uit." Ik hoor mijn eigen moeder hierop al zeggen: ‘Het mist aan consequentie’. "Sorry, maar het leven is niet consequent. Wat er ook komt, je hebt de veerkracht om daar mee om te gaan. Je leert je kinderen vooral vertrouwen te hebben, in zichzelf en in de wereld. Als ze het zelf niet gedaan krijgen, mogen ze uitreiken naar anderen. Waarin ze zelf kunnen voelen wie veilig is en wie niet. Daar ga ik liever van uit dan dat ik moet denken dat mijn regels altijd dezelfde moeten zijn. Als wij niet op regels kunnen terugkomen, dan tonen wij hen dat wij, -en ook zij later-, altijd perfect moeten zijn en dat alles altijd moet kloppen. Maar zo zit de wereld niet elkaar. Een beetje meer kwetsbaarheid moet kunnen." Is mild ouderschap dan ook een hoop op een mildere wereld? "Zeker en vast. Een wereld die durft zijn grens aangeven, maar ook die durft zeggen: ‘help, ik heb dit of dat nodig’. De moeilijkste vraag die ik blijkbaar stel in mijn praktijk is; ‘wat heb jij nu nodig?’ Iedereen weet altijd heel goed wat de ander nodig heeft, maar om die vraag voor zichzelf te beantwoorden? Kinderen kunnen dat wel nog, laten we dat niet afnemen van hen." Het is een wisselwerking. Wij leren ook van hen. "Als je kind ligt te spartelen op de grond in de supermarkt, dan voel jij alleen maar: ‘fuck, ik kan dit niet aan en ik moet dit razendsnel oplossen’. Besef heel goed dat wij zij voelen dit gevoel bij jou eveneens oproept. Maar wij hebben niet geleerd om er dan mee om te gaan. Wat zij ons dan leren is dat wij eerst zelf met onze piek van emotie moeten kunnen omgaan, alvorens zij dat van ons kunnen leren. Het vraagt dus ook werk aan onszelf." Het lijkt simpel. "… maar het is niet gemakkelijk, net omdat je echt naar jezelf moet kijken. Dat is best confronterend." Lukt het jou elke dag? "Uiteraard niet! (lacht) Voor mij is het bevrijdend dat het een zoektocht is die waarschijnlijk nooit af zal zijn. De ene dag heb ik veel veerkracht, de andere dag ben ik te overprikkeld om er iets van te bakken. Dat is ok. Mild ouderschap is ook mild voor jezelf zijn. Vorige week had ik nog zo’n dag. Dan stuur ik naar mijn man: ‘vanavond zal er niet veel meer gebeuren. Ik kook niet, ik ga om frieten’. Want ja, op dinsdag om frieten, wie doet dat? (lacht) Ik gun mezelf de zoektocht in het ouderschap. We zijn niet de alwetende mama en papa. Dat wil ik te allen tijde goed beseffen." Tot slot, je hebt het in je boek over mantra’s. De welke gebruik jij het meest om je op te peppen? "(lacht luid) Niet lachen hé? In het opvoeden zeg ik vaak: ‘Wat zou Nina Mouton doen?’. Dat helpt me om afstand te nemen van de situatie en het professioneel te bekijken, en meestal kom ik tot een zeer mild antwoord. En voor mij persoonlijk zal het ‘het moet niet perfect zijn’ zijn. Daarmee bedoel ik; “Nina, zolang het maar van u is.” Dat heb ik met dit boek ook. Komt er kritiek, dan is dat begrijpelijk, maar ik sta hier wel 100% achter. Authentieker kon ik alvast niet zijn." [caption id="attachment_4808" align="alignleft" width="235"]
Foto: STUDIO RAMMELOO[/caption]
Meer info over Nina’s praktijk en haar lezingen: https://ninamouton.wordpress.com
“Mild Ouderschap”, 240 pagina’s, €24,99. Uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts, illustraties door Eva Mouton. Het boek in intussen in tweede druk.
Auteur: Evi Renaux
