Respectvol omgaan met materiaal

Jonge kinderen hebben een bewegingsdrang en leren hun motoriek elke dag wat meer beheersen. Dit verloopt bij elk kind anders. Het ene kind gaat al wat bruter om met speelgoed dan het ander. Ook het karakter heeft een invloed: is je kind eerder nonchalant, of net gericht op orde en netheid? Is je kind snel gefrustreerd, en gaat het gooien als iets niet lukt? Speelt je kind graag rustige spelletjes, of houdt het net van wild ravotten? Sommige kinderen hebben ook een erg grote ontdekkingsdrang en doen niks liever dan dingen uit elkaar om te zien hoe de mechanismen werken. Die kinderen doe je een heel groot plezier door hen te laten experimenteren met het in- en uit elkaar halen van een oude telefoon bijvoorbeeld, samen met mama of papa als er veel kleine onderdeeltjes aan te pas komen.

Gooien met een bal is heel normaal, gooien met je pop of auto is dan weer niet de bedoeling. Als kind heb je heel wat leren. Ouders en opvoeders moeten dus heel wat geduld en inlevingsvermogen aan de dag leggen om keer op keer uit te leggen wat er van het kind verwacht wordt. Het duurt wel even voor een kind begrijpt waarvoor bepaald speelgoed bedoeld is.

Merk je na heel veel herhaling nog steeds dat je kind doelbewust een speeltje stuk maakt, dan is het goed om duidelijk grenzen te stellen. Benoem steeds duidelijk het gedrag dat je afkeurt, en vermijd om je kind als persoon negatief te benaderen. Dus liever: ‘Ik vind het niet leuk dat je dat autootje stuk maakt’ in plaats van ‘Je bent stout want je maakt dat autootje stuk’.

Frustratie en boosheid liggen vaak aan de basis van bruut omgaan met materiaal. Als iets niet lukt, borrelen de emoties op en gooit je kind het speelgoed in de hoek. Je helpt je kind door te benoemen wat je ziet: ‘Je gooit met je puzzelstukken, ben je boos omdat het niet lukt?’ Ga samen op zoek naar manieren om met de frustratie om te gaan. Hulp vragen, je boosheid afreageren op een kussen, even buiten stoom aflaten: het zijn allemaal middelen om je kind te leren omgaan met opwellende gevoelens en (letterlijk) even adem te halen voor het verder gaat. Eens je kind weer wat rustiger is, kan je in eenvoudige taal samen praten over hoe wat je kind dwarszit en hoe het daarop kan reageren.

Op momenten dat je kind mooi aan het spelen is, werkt een complimentje erg motiverend. Door op tijd positieve aandacht te geven, vermijd je dat je kind aandacht probeert te trekken door negatief gedrag te stellen. Zoek ook een balans tussen de tijd dat je kind alleen speelt en momenten waarop je meespeelt. Regelmatig even je volle aandacht geven aan je kind, vermijdt dat je kind de hele tijd vraagt om iets samen te doen.

Blijven dingen toch nog vaak stuk gaan? Betrek je kind bij het zoeken naar een aanpak. Fragieler speelgoed enkel in de speelhoek gebruiken bijvoorbeeld. Of sparen voor een duur stuk speelgoed dat je kind echt graag wil, zodat je kind goed beseft dat niet alles zomaar in z’n schoot komt vallen. Een koffer met speelkleren en -schoenen kan veel frustratie over afgesleten schoentippen en kale knieplekken uit de wereld helpen. Wees je er wel van bewust dat het een tijdje duurt voor je een verandering zal zien, dat besef komt geleidelijk aan bij je kind.

Merk je dat je kind vrij plots vaak dingen kapot maakt, sta dan even stil of er de afgelopen tijd veel zaken veranderd zijn. Een broertje of zusje erbij, de schoolstart, een verhuis, het verlies van een grootouder,… kunnen veel invloed hebben op het gedrag van je kind. Sommige kinderen trekken zich terug, anderen kunnen erg druk reageren en wild om zich heen slaan. Jij als volwassene bent dan het steunpunt waar je kind geruststelling kan zoeken en vinden. Maak tijd om goed te kijken en te luisteren naar wat je kind vraagt. Een knuffel, vertellen over hetgeen gebeurd is, of net meer rust en ruimte om hem heen.

Meer informatie, tips, filmpjes, … over opvoeden vind je op www.groeimee.be. Groeimee.be is een product van EXPOO,

het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning van de Vlaamse overheid.