Onderzoekers ontdekken hoe zenuwcellen ons doen beven

nieuws Onderzoekers uit de Verenigde Staten hebben een belangrijke stap gezet richting een beter begrip van de oorzaak van tremors. Mensen met een tremor hebben last van het onvrijwillig beven of trillen van een of meerdere lichaamsdelen, bv. de handen en het hoofd. De recente inzichten zouden kunnen leiden tot nieuwe behandelingen, waaronder het beter inzetten van diepe hersenstimulatie. 

De meesten onder ons beven een beetje, maar merken daar meestal niets van, tot die trillingen bij onder meer heftige emoties of spanning duidelijk zichtbaar worden. Maar we spreken van een tremor wanneer het beven zo hevig wordt dat het mensen hindert in hun dagelijkse leven. Ongeveer 5% van de personen van 40 jaar en ouder heeft een tremor waar ze in meer of mindere mate last van hebben.

Patiënten wordt onder aangeraden cafeïne te vermijden en spanningen te verminderingen, maar vaak is er ook medicatie nodig. Meestal krijgen mensen zogenaamde bètablokkers voorgeschreven, in de eerste plaats propranolol, en soms anti-epileptica. Helaas hebben die middelen bij vele patiënten geen effect. In ernstige gevallen kan men overgaan tot een hersenoperatie.

Cellen in de kleine hersenen

Tremors behandelen is op dit moment dus erg moeilijk en dat komt onder meer omdat de oorzaak nog niet geheel duidelijk is. Maar onderzoekers aan het Amerikaanse Baylor College of Medicine suggereren nu dat veel problemen te wijten zijn aan de verstoorde werking van zogenaamde purkinjecellen – zenuwcellen of neuronen in de kleine hersenen of cerebellum. Dat deel van de hersenen is in grote verantwoordelijk voor onze motoriek. De studie, uitgevoerd op muizen, verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift eLife.

Wetenschappers koesteren al even het vermoeden dat purkinjecellen betrokken zijn bij het veroorzaken van tremors, maar de Amerikaanse onderzoekers wilden er het fijne van weten. Hun eerste experimenten maakten al snel duidelijk dat er bij tremors iets fout ging met de signalen die de purkinjecellen verzonden naar andere zenuwcellen. 

Afvuren salvo’s

Ze zagen dat de purkinjecellen normaal op een gelijkmatige manier signalen verstuurden naar andere zenuwcellen, maar bij tremors werden de signalen als het ware in salvo’s afgevuurd. Om deze hypothese te bevestigen, lokten ze een dergelijke ongelijkmatige activiteit uit in gezonde muizen. Ze gebruikten daarvoor optogenetica, een techniek om met behulp van licht specifieke zenuwcellen aan of uit te zetten. Wanneer de signalen in onregelmatige salvo’s uitgestuurd werden, kregen de dieren inderdaad last van trillingen.

Diepe hersenstimulatie

Vervolgens bekeken de onderzoekers hoe diepe hersenstimulatie, een neurochirurgische behandeling waarbij een specifiek deel van het brein elektrische stroomstootjes krijgt, best kan ingezet worden tegen tremors. Tot nu toe gebruikte men bij het bestrijden van bewegingsstoornissen vooral diepe hersenstimulatie in de thalamus, een zone in de hersenen die als verbindingsstation functioneert, maar die behandeling kan op termijn minder doeltreffend worden. 

De nieuwe testen focusten op het stimuleren van de kleine hersenen, met beloftevolle resultaten bij de muizen. Het team wil in de toekomst onderzoeken of diepe hersenstimulatie in de kleine hersenen ook goed werkt bij mensen met een tremor.

Lees ook: Behandeling van essentiële tremor (beven)

Bronnen: 
www.bcm.edu
www.eurekalert.org
www.sciencedaily.com
www.hersenstichting.nl
www.neurologie.nl