Minder dan 10 procent van Vlaamse jongeren rookt nog dagelijks

Roken is op de terugweg in ons land, dat is al langer zo. Tien jaar geleden rookte nog een kwart van de Belgen tabak. Intussen is dat aandeel gezakt naar minder dan één op de vijf. Ook de voorbije vijf jaar is het aantal rokers gedaald, concludeert de nieuwe Gezondheidsenquête van wetenschappelijk instituut Sciensano. Onder de Vlaamse jeugd is de recente daling zelfs ronduit spectaculair.

Bij de vorige enquête vijf jaar geleden rookte nog 22 procent van de Vlaamse jongeren tussen 15 en 24 jaar, dat is nu nog 11,9 procent. Ook het aantal dagelijkse rokers is gehalveerd: van 17 procent naar 8,3 procent. Mannelijke tieners en jongvolwassenen roken wel veel vaker dan vrouwelijke.

Dat minder Vlaamse jongeren roken, is vooral te wijten aan het feit dat een steeds grotere groep er nooit mee begint. Het aandeel gestopte rokers bij de jeugd is klein, maar meer dan acht op de tien zegt intussen dat ze nog nooit rookten. Eind vorige eeuw was dat amper meer dan de helft.

Een exacte verklaring voor de felle terugval sinds 2013 is er niet. Mogelijk spelen de accijnsverhogingen die de federale overheid doorvoerde een rol. “Een standaardpakje van een gekend merk is in vijf jaar tijd een kleine euro duurder geworden”, zegt Suzanne Gabriëls van de Stichting tegen Kanker. “En met name voor jongeren is de prijs een belangrijk argument. Daarnaast weten we al langer dat een grote groep jongeren zich afkeert van de sigaret. Roken is niet meer cool, omdat het ongezond is vooral, maar ook omdat al die peuken die op straat achterblijven niet ecologisch zijn.”

Experts wijzen wel op het grote verschil tussen jongeren met hoog- of laagopgeleide ouders. Bij de kinderen van die laatste rookt in België een kwart. “Dus ook al groeit globaal de weerzin tegen de sigaret, toch groeit nog een pak jongeren op in een milieu waar roken de normaalste zaak van de wereld is”, zegt Stefaan Hendrickx van Gezond Leven. “Op gezondheidsvlak zijn ze daardoor enorm benadeeld.”

De Gezondheidsenquête, die om de vijf jaar wordt gehouden, bevat voor het eerst ook cijfers over het gebruik van de e-sigaret. Opvallend is dat jongeren er vaak mee experimenteren, ook als ze voordien nooit rookten. De overgrote meerderheid stopt er wel snel mee. Minder dan één procent dampt dagelijks. “Er zijn dus geen aanwijzingen dat de e-sigaret bij onze jeugd tot een epidemie aan nicotineverslavingen leidt zoals in de VS”, zegt Hendrickx.