Terugtrekking Lipobay zorgt voor paniek over andere cholesterolpillen

nieuws Tienduizenden Belgen moeten halsoverkop overschakelen op een andere pil, nu Bayer de cholesterolremmer Lipobay van de markt heeft gehaald. Dat middel is in verband gebracht met de dood van 52 personen. Tienduizenden landgenoten die aan Lipobay verwante medicijnen slikken, vragen zich inmiddels af welke risico's zíj lopen.


LIPOBAY, dat de voorbije week uit de apotheken werd teruggeroepen, behoort tot de scheikundige klasse van de statinen. Waarschijnlijk zullen artsen hun patiënten in de plaats van Lipobay één van de andere medicijnen uit die klasse gaan voorschrijven. Ze hebben de keuze uit Lipitor (van Parke-Davis), Lescol (Novartis), Zocor (Merck Sharp & Dohme) en Pravazine (Bristol-Myers Squibb). Volgens recente cijfers slikken ruim tweehonderdduizend Belgen dergelijke cholesterolpillen.

Statinen zoals Lipobay remmen de vorming van cholesterol in het lichaam. Ze worden voorgeschreven aan mensen met een te hoog cholesterolgehalte in het bloed, die een verhoogd risico op hart- en vaatziekten lopen. Maar Lipobay zou in combinatie met een andere cholesterolverlagend middel, gemfibrozil (merknaam Lopid, in België al enkele jaren niet meer te koop) spierafbraak veroorzaken, die ernstige nierschade tot gevolg heeft. Dat zou volgens de Duitse geneesmiddelenfabrikant Bayer al 52 mensen het leven hebben gekost -- de fabrikant sloot vrijdag niet uit dat het dodental nog verder oploopt.

De spierafbraak waarover het gaat, myositis in het jargon, is zeldzaam. Ze komt voor bij ongeveer een op duizend gebruikers van statinen. Niet alleen gebruikers van Lipobay, óók gebruikers van de vier andere middelen uit de reeks kunnen er last van krijgen. In nog zeldzamer gevallen gaat de myositis over in rhabdomyolysis -- een volledige afbraak van de spiercellen die kan leiden tot nierfalen en de dood.

Op de redactie liepen de voorbije week meerdere bezorgde telefoontjes binnen van lezers die de in opspraak gekomen cholesterolpillen slikken en zich afvragen of ze daar niet beter mee ophouden, gezien de risico's. Maar de meeste experts die we hierover contacteerden, vinden de voordelen van de medicijnen (verlagen van hartrisico) vér opwegen tegen de nadelen. ,,Als je die afweging maakt, is de keuze gauw gemaakt'', vindt Lucas van Bortel, klinisch farmacoloog bij de Gentse universiteit.

Wel geven de experts gebruikers van statinen de raad spierzwakte of spierpijn altijd aan hun arts melden. Ook koorts of een gevoel van lusteloosheid zijn reden voor alarm, hoewel die vaak een andere oorzaak zullen hebben.

Zolang er geen duidelijkheid komt over de precieze risico's, is het wijs met het volgende rekening te houden als u tot voor kort Lipobay heeft genomen, of andere statinen slikt:



Álle statinen kunnen spierafbraak veroorzaken, hoewel Lipobay altijd het grootste aantal klachten over nevenwerkingen heeft gegeven. Volgens sommigen zouden Pravazine en Lescol het minste risico geven op ongewenste wisselwerkingen met andere medicijnen, maar eigenlijk zijn er onvoldoende gegevens om het ene medicijn veiliger of gevaarlijker dan het andere te verklaren.
Wees waakzaam voor spierzwakte of spierpijn, zeker als er koorts bij te pas komt. Roep meteen medische hulp in als uw urine roodbruin verkleurt. Dat is een teken dat myoglobine, een spiereiwit, wordt afgebroken en uitgescheiden langs de nieren.
Sta erop dat uw bloed geregeld wordt getest. Alvorens u statinen begint te slikken, hoort uw arts de werking van uw lever na te gaan. Dat gebeurt met een bloedonderzoek. Na tien tot twaalf weken pillen slikken moet dit onderzoek herhaald te worden. Daarnaast moet uw arts het creatinekinase van uw bloed bepalen -- ook daaraan valt af te leiden of er spierweefsel wordt afgebroken. Als u statinen slikt en spierzwakte ondervindt, is de test zonder meer een must.
Vertel de arts die uw statinerecept uitschrijft, welke medicijnen u nog meer slikt. Het is een raad die u wel vaker hoort, maar in het geval van de statinen kan hij u het leven redden. Niet alleen mensen die Lipobay slikten in combinatie met gemfibrozil zijn overleden, maar ook mensen die het medicijn namen in combinatie met antibiotica, bloedverdunners of cyclosporine en andere immuunonderdrukkende middelen. Vergeet uw arts ook niet te vertellen welke alternatieve medicijnen u slikt. Sommige als 'homeopathisch' verkochte geneesmiddelen bevatten kruidenextracten die, hoewel natuurlijk, allerminst onschadelijk zijn. Ook zij kunnen de werking van klassieke medicijnen dwarszitten.

Bron: De standaard