Endocarditis: griepachtige symptomen, maar veel gevaarlijker

dossier Endocarditis is een ontsteking van de binnenbekleding van het hart en de hartkleppen. Het wordt meestal veroorzaakt door een infectie. Als endocarditis niet wordt behandeld, kan dit leiden tot onherstelbare schade aan hartkleppen, hartfalen, bloedstolsels, herseninfarcten of embolieën. Een snelle diagnose is dus van cruciaal belang.


Soorten endocarditis

  • Infectieuze endocarditis: Wordt veroorzaakt door een infectie, meestal met bacteriën zoals Staphylococcus aureus of streptokokken. Dit is de meest voorkomende vorm.
  • Niet-infectieuze endocarditis: Dit kan optreden door schade aan het endocard door bijvoorbeeld reumatische koorts of auto-immuunziekten.

Oorzaak van endocarditis

123m_hart_pijn_borst_man_2022.jpg

Endocarditis wordt doorgaans veroorzaakt door een infectie. Bacteriën, schimmels of andere ziektekiemen komen in de bloedbaan terecht en hechten zich aan beschadigde delen van het hart. De bacteriën komen in het bloed via wondjes of een ontsteking op de huid of in de mond, via de geslachtsorganen en de urinewegen, de luchtwegen en het maagdarmkanaal. Ook na bepaalde medische ingrepen kunnen de bacteriën doordringen tot de bloedbaan.

Sommige mensen hebben een verhoogd risico op endocarditis:

  • Personen met een aangeboren hartaandoening
  • Personen die eerder al endocarditis hebben gehad
  • Personen met een een kunst- of donorhartklep
  • Personen die een harttransplantatie ondergingen
  • Personen die hemodialyse krijgen
  • Personen met een verminderde weerstand
  • Personen die drugs spuiten

Hoor je bij een van de bovenstaande risicogroepen? Dan kan het nodig zijn om vóór een ingreep antibiotica te nemen als voorzorgsmaatregel. Dit heet endocarditisprofylaxe. Bespreek met je (tand)arts of dit in jouw geval nodig is.

Dit kan bijvoorbeeld van toepassing zijn bij ingrepen:

  • bij de tandarts, mondhygiënist of kaakchirurg,
  • aan de luchtwegen bij de KNO-arts,
  • aan de darmen, urinewegen of geslachtsorganen,
  • ter behandeling van ontstekingen.

Symptomen endocarditis

De tekenen van endocarditis verschillen van persoon tot persoon. De aandoening kan zich langzaam of plots ontwikkelen. Dit hangt af van het soort kiemen dat de infectie veroorzaakt en van eventuele andere hartproblemen.

Veelvoorkomende symptomen van endocarditis zijn onder meer:

  • Pijnlijke gewrichten en spieren
  • Pijn op de borst als je ademhaalt
  • Vermoeidheid
  • Griepachtige verschijnselen, zoals koorts en rillingen
  • Nachtelijk zweten
  • Kortademigheid
  • Gewichtsverlies


De symptomen doen denken aan griep, maar een juiste diagnose is heel belangrijk om complicaties te vermijden.


Lees ook: Hoe kan je ongemerkt een hartaanval hebben?

Diagnose endocarditis

De diagnose wordt gesteld door middel van:

  • Bloedonderzoek: Om de aanwezigheid van bacteriën of schimmels in het bloed te detecteren.
  • Echocardiogram: Om vegetaties (bacteriële ophopingen) op de hartkleppen te visualiseren.
  • MRI of CT-scan: Soms gebruikt om complicaties op te sporen.

Behandeling endocarditis

De behandeling hangt af van de oorzaak en de ernst:

  • Antibiotica: Antibiotica zijn de standaardbehandeling bij een bacteriële infectie. Doorgaans wordt die in een ziekenhuis via een infuus  toegediend gedurende 4 à 6 weken.
  • Chirurgie: Bij ernstige schade aan de hartkleppen of complicaties kan een operatie nodig zijn om beschadigde kleppen te repareren of te vervangen.
  • Antischimmelmiddelen: Indien veroorzaakt door schimmels.

Endocarditis voorkomen

Mensen die risico lopen op endocarditis kunnen het risico verkleinen door deze tips te volgen.

Zorg voor een goede mondhygiëne

  • Poets je tanden minimaal twee keer per dag met een zachte tandenborstel.
  • Als je tandvlees bloedt, spoel dan je mond met een ontsmettend mondspoelmiddel.
  • Ga minstens één keer per jaar (bij voorkeur twee keer) naar de tandarts voor controle.

Zorg goed voor je huid

  • Behandel acne zorgvuldig.
  • Desinfecteer wondjes goed om infecties te voorkomen.
  • Verzorg je nagels: vermijd nagelbijten en knip losse velletjes rondom de nagelriemen af.
  • Denk je aan een tatoeage of piercing? Bespreek dit altijd eerst met je cardioloog.

Bronnen:
www.hartstichting.nl
https://uzgent.be
www.gezondheidenwetenschap.be

auteur: Sara Claessens, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: maart 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram