Wat moet je doen bij een vuurwerkletsel?

dossier

Bij het afsteken van vuurwerk gebeuren er elk jaar ongevallen, zowel bij de vuurwerkmakers als bij de omstaanders. Als het misgaat, zijn de gevolgen meestal (zeer) ernstig: oogletsels en/of brandwonden op handen, armen en hoofd. Hoe help je gewonden, en hoe kan je ongelukken voorkomen?

Lees ook: Tips voor veilige kerstverlichting

Oogletsel

• De belangrijkste tip bij oogletsel zo snel mogelijk - als het oog goed intact is en de pupil rond - te spoelen met (lauw) water om alle kruid eruit te halen. Laat het slachtoffer hier bij voorkeur voor liggen, met het hoofd richting de gewonde zijde gedraaid. Hou dit minstens 10 minuten vol. Door vuurwerk is er eigenlijk sprake van een chemisch letsel. Door direct te beginnen met spoelen heb je een betere prognose voor het oog. 
  
• Als het oog niet meer intact is en de pupil vervormd, is het belangrijk dat er niet op het oog gedrukt wordt. Bij een oog dat zichtbaar kapot is of waar bloed in zit, mag je absoluut geen druk op het oog uitoefenen of niet in het oog wrijven. Dus niet met een doek of hand op het oog drukken wat mensen geneigd zijn te doen. Je moet dan het liefst het hoofd een klein beetje achterover houden en voorkomen dat er in het oog gewreven wordt.
• Zoek bij oogletsel áltijd professionele hulp. Alarmeer de hulpdiensten via het telefoonnummer 112. Zeker bij vuurwerk kan de ernst pas later duidelijk worden. Vervoer een slachtoffer zittend.

Lees ook: Glow sticks: wat moet je doen als breeklichtjes openspringen?

Wonde in het gezicht

• Bij hevige bloedingen in het gezicht, de mond en keel kan het slachtoffer een bedreigde luchtweg krijgen. Laat het slachtoffer indien aanspreekbaar voorover gebogen (de zogenaamde schrijfhouding) zitten zodat het bloed niet in de mond of keel loopt.
• Bij een bewusteloos slachtoffer leg het slachtoffer dan in de stabiele zijligging. Probeer bloedingen in het gelaat te stelpen door druk op de wond.
• Waarschuw 112. 
  
  

Lees ook: Hoe herken je een wondinfectie?

Brandwonden

• Koel bij brandwonden de brandplek tien tot twintig minuten met lauw kraanwater en verwijder alleen kleding die niet vastgekleefd zit aan de huid. 
  
• Als de wond is schoongemaakt, moet deze afgedekt worden met niet-klevend verband. 
• Gebruik nooit brandzalf of boter op een brandwond
• Een lichte (eerstegraads) brandwond kan zelf worden verzorgd, maar het Rode Kruis raadt aan om het noodnummer of de huisarts te bellen. 
• Bij tweede- en derdegraads brandwonden (blaren en een wit- of zwartgekleurde huid) moet je altijd de huisarts of het noodnummer 112 bellen.

Lees ook: Een blaar verzorgen: openprikken of niet?

Afgerukte arm of been

• Bij een afgerukt ledemaat, of een deel daarvan, moet meteen 112 gebeld worden. 
• Vraag daarnaast aan het slachtoffer om met een schone doek of desnoods een kledingstuk op de wond te drukken als dat kan. Blijf druk uitoefenen op de verwonding tot de hulpdiensten ter plaatse zijn. 
• Als de kans op een shock aanwezig is, laat de gewonde dan op de grond liggen.
• Neem (indien mogelijk) het afgerukte lichaamsdeel mee naar het ziekenhuis. Bewaar het geamputeerde lichaamsdeel droog en koel. Tip: doe dit in een zakje dat je vervolgens weer in een tweede zakje met ijswater steekt.  

Gehoorschade