Inspanningsastma: symptomen, behandeling en tips

dossier Heb je een slechte conditie of gaat het om inspanningsastma? De symptomen kunnen misschien een beetje lijken op elkaar. In elk geval is inspanningsastma geen reden om minder te sporten. Integendeel zelfs.

Lees ook: Welke klachten kunnen wijzen op astma?

Wat is inspanningsastma?

Bij inspanningsastma heeft de grote hoeveelheid lucht die bij intensieve inspanning langs de slijmvliezen stroomt een uitdrogend en prikkelend effect op de slijmvliezen, waardoor een tijdelijke vernauwing van de luchtpijptakken de typische symptomen uitlokt.

Lees ook: Inspanningstest maakt inspanningsastma op jonge leeftijd aantoonbaar

Inspanningsastma bij kinderen

Inspanningsastma kan zich op alle leeftijden voordoen, maar komt vooral voor bij kinderen en jongvolwassenen. Bij kinderen uit het lager onderwijs wordt het voorkomen van inspanningsastma op 7 à 15% geraamd. De aandoening komt dubbel zo veel voor bij jongens dan bij meisjes.

Men schat dat ongeveer 90% van de mensen met astma en 40% van de mensen met allergische neusklachten (rhinitis) ook inspanningsastma hebben. Bij mensen zonder enige vorm van astma zou ongeveer 1 op 10 toch last hebben van inspanningsastma.

Lees ook: Heeft mijn kind astma?

Oorzaak inspanningsastma

Of men bij een inspanning last krijgt van inspanningsastma hangt af van verschillende zaken, zoals de intensiteit van de inspanning en een aantal omgevings- en klimaatsfactoren. Mogelijk speelt de doorbloeding van de luchtwegen en de aanmaak van stoffen als cortisol en adrenaline tijdens inspanning een rol, maar ook externe factoren als de luchttemperatuur, vochtigheid, luchtkwaliteit en tijdsduur van de inspanning dragen bij. 

Inspanningsastma komt opvallend meer voor in koude en droge klimaatomstandigheden. Het is bijvoorbeeld opmerkelijk dat zoveel Scandinavische topatleten in langlauf en biatlon (een combinatie van langlauf en schieten) last hebben van inspanningsastma. 

Symptomen inspanningsastma

Inspanningsastma manifesteert zich meestal tijdens de eerste schooljaren. Het is belangrijk dat inspanningsastma tijdig wordt herkend en goed wordt behandeld om latere complicaties te voorkomen én om te vermijden dat het kind conditioneel in een sukkelstraatje terecht komt.

Typische symptomen die inspanningsastma doen vermoeden zijn:

• het optreden van hoestbuien
• kortademigheid en piepen tijdens de eerste minuten na de inspanning

De klachten bereiken vaak hun hoogtepunt zo'n 8 tot 15 minuten na de inspanning en zijn meestal binnen het uur weer verdwenen. 

Lees ook: Astmatest: heb je last van je ademhaling?

Diagnose inspanningsastma

Om met zekerheid te zeggen dat het om inspanningsastma gaat, is een inspanningsproef op een fiets of een looptoestel aangewezen. Daarbij beweegt men gedurende minstens 6 minuten actief, aan een intensiteit die overeenkomt met 80% van de maximale hartslag.

Behandeling: puffer

Om een aanval te vermijden is het best om kort voor de inspanning een kortwerkend geneesmiddel te inhaleren. Spreek hierover met je arts, hij zal je het meest aangewezen product voorschrijven.

Bij kinderen die bijna constant in beweging zijn, wordt desgevallend beter gekozen voor een langwerkend geneesmiddel dat een- of tweemaal per dag wordt ingenomen. Zodra het kind voldoende inzicht heeft, kan overgeschakeld worden naar een kortwerkend geneesmiddel.

Lees ook: Praktische tips bij inspanningsastma

Sporten met inspanningsastma

Mensen met astma die regelmatig aan sport doen, hebben minder last van hun aandoening dan lotgenoten die een zittend leven leiden.
Astmapatiënten met een goede lichamelijke conditie hebben doorgaans een behoorlijk groot ademvolume. Dit betekent dat ze minder snel last hebben van ademnood bij een eventuele astma-aanval. Ze beschikken ook over een grotere reserve bij zwaardere inspanningen, zoals bv. wanneer ze een trap moeten oplopen. Bovendien hebben ze ook veel minder geneesmiddelen nodig dan anderen. Ga wel liefst sporten in buitenlucht of in goed verluchte lokalen.

Lees ook: Inspanningsastma: welke sporten kiezen?

Bronnen:
https://www.astma-en-allergiekoepel.be
https://www.longfonds.nl