Internationale Anti-Dieet Dag: Jojo en Jojo-plus

nieuws Dieetkuren werken niet en hebben zelfs schadelijke gevolgen voor de gezondheid. De kans dat een dieet op lange termijn resulteert in een blijvend verlaagd lichaamsgewicht is slechts 5%. De meeste mensen zien hun gewicht na een periode van dieet weer stijgen tot het punt waarop ze begonnen zijn met het dieet. Bij ruim de helft van de dieëters wordt uiteindelijk zwaarder door toedoen van een streng dieet. Hierbij treedt het jojo-plus-effect op.

Strenge dieëten kunnen de stofwisseling zo aanpassen, dat afvallen uiteindelijk haast onmogelijk wordt bij een energiebeperkend dieet. Herhaaldelijk strenge diëten volgen is bovendien een belangrijke risicofactor op het ontwikkelen van een eetstoornis.

Het opslaan van vetten heeft in de evolutie van de mens een essentiële rol gehad. Hierdoor waren we in staat zoveel te eten als we konden als er voedsel beschikbaar was en de reserves op te slaan, zodat deze gebruikt konden worden wanneer er even geen voedsel beschikbaar was. Nu voedsel voor iedereen altijd in overvloed beschikbaar is en we nog steeds zoveel kunnen eten als we willen, krijgen we steeds meer reserves die niet opgebruikt worden omdat er geen tijde van schaarste meer zijn. Om het teveel aan lichaamsgewicht kwijt te raken gaan we doelbewust op dieet. Het lichaam kan echter geen onderscheid maken tussen een periode van schaarste en een bewuste energiebeperking (dieet) om een teveel aan lichaamsgewicht kwijt te raken. Dit resulteert in een extra zuinige stofwisseling.

Je lichaam krijgt een signaal dat er minder voedsel beschikbaar is en zal dus extra zuinig met dit beetje voedsel omgaan. Je valt wel af, maar wanneer het dieet afgelopen is gaat je lichaam nog steeds net zo zuinig om met de voedingsstoffen die je binnen krijgt. Bovendien zal het lichaam zijn best doen de vetreserves aan te vullen en zelfs te verhogen zodat een volgende periode van schaarste overleefd zal worden.

Afvallen begint bij het aanpakken van de oorzaak
Afvallen gaat niet alleen om minder eten. Uiteindelijk lukt het afvallen alleen wanneer je de oorzaak van het overgewicht aanpakt en een gezonde leefstijl ontwikkelt in een realistisch tijdsbestek van minimaal een jaar. Met professionele begeleiding als je hulp nodig hebt.

Het lukt pas wanneer je patronen doorbreekt, gewoontes verandert, goed naar jezelf en je lichaam leert luisteren, gaat sporten, leert ontspannen, leert wat een gezond voedingspatroon is en ervoor zorgt dat je lekker in je vel komt. Pas dan bereik je geleidelijk, maar definitief een nieuwe energiebalans en pas dan volgt blijvend gewichtsverlies.

Een evenwichtig, gezond voedingspatroon is een eetpatroon dat niet teveel afwijkt van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid.
Extra beweging is nodig om het afvallen te ondersteunen, het energieverbruik te verhogen en het uiteindelijke gewichtsverlies beter te kunnen behouden.

Onder controle
Het is altijd van belang dat het lichaam voldoende voedingsstoffen binnen blijft krijgen tijdens het afvallen. Verantwoord afvallen betekent daarom:
• Sla het ontbijt nooit over. Alleen een kop koffie of een schaaltje yoghurt is niet genoeg.
• Een gemiddeld gewichtsverlies van een halve kilo per week.
• Een gevarieerd eetpatroon met een beperkte hoeveelheid calorieën minimaal 1500 kcal per dag.
• Matig zijn met voedingsmiddelen waaraan suiker en/ of vet is toegevoegd.
• Het drinken van alcohol beperken.
• Regelmaat aanbrengen in het eetpatroon. Drie hoofdmaaltijden per dag en als je daar moeite mee hebt, vijf kleinere porties verdelen over de dag.
• Eet bewuster. Neem de tijd voor de maaltijden, eet met elkaar, niet voor de tv of de computer, kauw het eten goed en geniet ervan!
•Verwennen is plannen! Er bestaan geen slechte voedingsproducten, wel minder gezonde. Het volhouden van een nieuw voedingspatroon begint bij een goede dag en week-planning. Zorg dat je hierin alles mag eten, in aangepaste hoeveelheden en op geplande momenten. Maak duidelijke afspraken met jezelf.
• Meer bewegen. Dat maakt een lager gewicht behouden makkelijker.

Het optimale beweegrecept bij het afvallen
• Een combinatie van een actieve leefstijl met intensieve inspanning.
• Dagelijks 60 tot 90 minuten matig intensief bewegen (wandelen, fietsen, huishouden, etc). Het hele stofwisselingssysteem werkt anders bij mensen met obesitas, 30 minuten bewegen is niet voldoende. Voor afvallen wordt vaak rustige duurtraining geadviseerd, zodat er relatief meer vet dan koolhydraten worden verbrand.
• 3x per week tot het uiterste gaan, dus niet gelijkmatig blijven maar naar een piek toewerken. Hoe intensiever, hoe beter.
• Kracht/ weerstandstraining 3x per week voor alle grote spieren, dit heeft meer effect op de gezondheid dan alleen fietsen of wandelen. Mensen met obesitas slaan vetten op in de spierweefsels. Dit is de enige manier om die vetten te verbruiken. Met de gewichten stoeien verricht echt wonderen.
• Progressief trainen, begin rustig, maar doe er steeds een schepje boven op.
• Bij voorkeur in een groep.
• Onder gespecialiseerde begeleiding.