Strengere regels voor beoefenen van homeopathie

dossier Homeopathie beoefenen zal in de toekomst enkel kunnen door artsen, tandartsen en vroedvrouwen, en dat enkel als aanvulling op hun zorgberoep. Elke homeopaat zal ook over een diploma homeopathie van universitair of hoger onderwijs moeten beschikken, wat neerkomt op minstens 600 uur theorie en 200 uur stage. Dat staat in een koninklijk besluit dat de ministerraad heeft goedgekeurd. De tekst voorziet ook in overgangsmaatregelen voor wie de praktijk nu uitoefent, maar geen arts, tandarts of vroedvrouw is.

Ons land telt 340 homeopaten die bij een beroepsvereniging aangesloten zijn. Daarvan heeft meer dan 20 procent geen enkele medische of paramedische opleiding genoten. De cijfers over hoeveel Belgen een beroep doen op een homeopaat lopen uiteen. Een studie van het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg uit 2009 had het over 4 procent van de bevolking dat het voorbije jaar een homeopaat had bezocht, terwijl opiniepeilingsinstituut IPSOS in mei 2011 schatte dat 40 procent van de gezinnen er een beroep op deed.

Minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx benadrukt het belang van een regeling voor de erkenningsvoorwaarden. Een aantal beroepsuitoefenaars is ernstig en heeft het welzijn van de patiënt voor ogen. Maar in sommige gevallen worden volgens haar uitwassen vastgesteld, die zelfs de sektarische toer opgaan en het leven van patiënten in gevaar brengen. Daarom legt ze criteria vast waaraan homeopaten voortaan moeten beantwoorden.

Voor alle duidelijkheid: de ziekteverzekering betaalt homeopathische geneesmiddelen niet terug, omdat er geen ‘evidence based medicine’ over bestaat, aldus Onkelinx. Wel is een gedeeltelijke terugbetaling mogelijk via een aanvullende ziekteverzekering.

De inwerkingtreding van dit koninklijk besluit betekent heel concreet het volgende:

1. De uitoefening van de homeopathie wordt enkel aan artsen, tandartsen en vroedvrouwen voorbehouden aangezien enkel zij een toelating hebben om voor te schrijven.

2. De homeopaat zal de homeopathie enkel als aanvulling op zijn gezondheidszorgberoep en binnen de perken van zijn bevoegdheid mogen uitoefenen. Dat zal als gevolg hebben dat niemand de titel van homeopaat afzonderlijk zal kunnen voeren: die titel zal dus altijd de titel van de basisopleiding van de beoefenaar aanvullen, zodat de patiënt duidelijk zal weten op welke beroepsbeoefenaar hij een beroep doet. Bijvoorbeeld: tandarts-homeopaat of huisarts-homeopaat.

3. De homeopaat zal moeten beschikken over een diploma homeopathie van universitair of hoger onderwijs. Voor een arts gaat het bijvoorbeeld om minimum 600 uur theoretische vorming en 200 uur stage.

4. Elke homeopaat zal zich ook bij de Minister van Volksgezondheid moeten laten registreren. Zijn aanvraag zal voor advies aan de kamer homeopathie worden voorgelegd. De registratie zal voor onbepaalde tijd gelden, maar het behoud ervan zal afhangen van een verplichting tot permanente opleiding. De homeopaat zal dus moeten aantonen dat hij arts, tandarts of vroedvrouw is en dat hij een erkende opleiding homeopathie heeft gevolgd.

5. Wat betreft sancties, zijn de homeopaten aan dezelfde regels gebonden dan welke hun hoofdberoep regelen. Het KB nr 78 voorziet bijvoorbeeld dat een persoon die regelmatig medische verrichtingen doet, zonder over een medisch diploma te beschikken, of zonder over een toelating te beschikken, of zonder ingeschreven te zijn bij de Orde van Geneesheren, het risico loopt op een gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en/of een boete van 3.000 tot 30.000 euro, en bovendien strafrechtelijk vervolgd kan worden voor de gedane verrichtingen en gesanctioneerd kan worden door de Orde.

Overgangsmaatregelen voor de beoefenaars die niet aan de voorwaarden voldoen

Er zijn thans al heel wat geregistreerde homeopaten die aan de praktijkvoorwaarden van de homeopathie voldoen, maar we hebben tevens in overgangsbepalingen voorzien voor de ongeveer vijftig beoefenaars die deze praktijk uitoefenen maar die geen arts, tandarts of vroedvrouw zijn.

Die laatsten zullen minstens aan de volgende voorwaarden moeten voldoen:

1. Ze zullen in de eerste plaats, op de datum waarop het koninklijk besluit in werking treedt:
• een gezondheidszorgbeoefenaar moeten zijn met een minimumopleiding van bachelor. Het gaat hier met name om kinesitherapeuten, diëtisten, ergotherapeuten, logopedisten, verpleegkundigen of podologen, om maar die te vernoemen.
• minstens 1 jaar een door een beroepsvereniging erkende opleiding homeopathie hebben gevolgd of ervoor ingeschreven zijn en bij de registratieaanvraag het bewijs leveren voor die opleiding geslaagd te zijn. De thans in België gegeven opleidingen homeopathie vergen 3 tot 5 cursusjaren.

2. Ze zullen hun registratieaanvraag uiterlijk 5 jaar na de inwerkingtreding van het koninklijk besluit moeten indienen. Door die termijn zal iedereen een begonnen opleiding kunnen voltooien.

3. Ze zullen tevens de basisopleiding moeten aangeven die aan elke vermelding van de titel van homeopaat voorafgaat. Bijvoorbeeld: kinesitherapeut-homeopaat

4. De homeopaten die geen arts, tandarts of vroedvrouw zijn zullen, vooraleer enige behandeling te starten, zich ervan moeten vergewissen dat de patiënt wel degelijk over een recent door een arts opgestelde diagnose beschikt. Indien de patiënt een dergelijke diagnose niet wil voorleggen, zal de homeopaat hem een kwijting laten tekenen.

Homeopathie is een behandelingsmethode die in de achttiende eeuw is ontwikkeld door de Duitse arts Hahnemann. De behandeling berust op twee principes:

• Het gelijksoortigheidsbeginsel stelt dat een stof die bij gezonde personen bepaalde symptomen kan veroorzaken, patiënten met dezelfde symptomen kan genezen. De stof moet dan worden toegediend in zeer zwakke, verdunde en door schudden gepotentieerde doses.

• Het principe van de individualisatie zegt dat een homeopathische arts rekening moet houden met alle specifieke symptomen van de patiënt en diens ziektebeeld moet vergelijken met de homeopathische behandeling. De behandeling wordt gekozen op grond van de reactie van de zieke als individu en niet op grond van de ziekte. Om die reden staat er op het etiket van veel homeopathische geneesmiddelen geen indicatie aangegeven.
Homeopathische geneesmiddelen worden bereid op basis van een zogenaamde oertinctuur, een stof die doorgaans verdund en gepotentieerd is. Oertinctuur kan van dierlijke, plantaardige, minerale of chemische oorsprong zijn.

Homeopathische geneesmiddelen worden in verschillende vormen bereid.

Voorbeelden zijn:

• tubes met granulen
• doses met globulen
• capsules
• druppels
• tabletten
• poeders
• zetpillen
• zalven

Homeopathische geneesmiddelen moeten worden gefabriceerd door erkende bedrijven of door een apotheker. Alleen apotheken mogen homeopathische geneesmiddelen verkopen.

Homeopathische geneesmiddelen die in België op de markt worden gebracht, moeten gemeld worden bij het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, dat de middelen onderwerpt aan een procedure van registratie of vergunning voor het op de markt brengen. Voor ze in de handel komen, moeten ze aan strenge normen beantwoorden.