Wat is een landkaarttong (lingua geographica)?

dossier Een landkaarttong is een goedaardige aandoening van de tong, waarbij het slijmvliesoppervlak voortdurend verandert van structuur. De patronen die verschijnen doen denken aan een landkaart, vandaar de naam. Naar schatting 1 persoon op 100 heeft een landkaarttong, al zijn de symptomen soms maar heel subtiel aanwezig, waardoor veel mensen er zelf niet van op de hoogte zijn.  

Lees ook: Wat zegt je tong over je gezondheid?

Oorzaak landkaarttong

De oorzaak is nog steeds onbekend, maar experts melden dat de aandoening vooral opduikt

  • bij mensen die lijden aan psoriasis, eczeem, diabetes type 1 of reactieve artritis,
  • bij mensen met een familiegeschiedenis van geografisch tong,
  • bij vrouwen, hormonale veranderingen zouden het verschijnen ervan in de hand kunnen werken.

Lees ook: Hoe kan je gele tanden en tandverkleuring voorkomen?

Risicofactoren voor landkaarttong

Iedereen kan een landkaarttong ontwikkelen, van baby's tot kinderen tot volwassenen. De aandoening komt iets vaker voor bij jongvolwassenen dan bij ouderen.

Naast geassocieerde aandoeningen (psoriasis, eczeem, diabetes, enz.) en familiegeschiedenis, zijn er nog factoren die je risico op kunnen verhogen:

  • een gescheurde tong: mensen met een landkaarttong hebben vaak een aandoening die gescheurde tong wordt genoemd. Dit zijn diepe groeven, fissuren genaamd, die op het oppervlak van de tong verschijnen.
  • gebruik van orale anticonceptiemiddelen
  • vitaminetekorten, met name in zink, ijzer, foliumzuur en vitamine B6 en B12.
  • stress en angst worden vaak genoemd als verergerende factoren

Lees ook: Stress: symptomen en gevolgen voor de gezondheid

Symptomen van landkaarttong

123_tong_kind_landkaarttong_2020.jpg

Witte en rode vlekken zijn kenmerkend voor een landkaarttong

Deskundigen schatten dat ongeveer 3% van de wereldbevolking last heeft van een landkaarttong, maar veel mensen hebben nauwelijks symptomen.

Wanneer de aandoening symptomen veroorzaakt, kun je het volgende zien:

  • Gladde rode vlekken met onregelmatige contouren omgeven door witte of grijzige randen. Op deze plekken bevinden zich minder smaakpapillen.
  • Andere delen van de tong zien er daarentegen wit en ruw uit.
  • Plekken kunnen verschijnen en weer verdwijnen en na verloop van tijd van vorm en plaats veranderen.
  • Over het algemeen is een landkaarttong pijnloos. Sommige mensen zijn echter gevoeliger voor bepaalde pittige, zure of hete voedingsmiddelen. Tintelingen en een branderig gevoel kunnen ook voorkomen.

Lees ook: Wat is het beste middel tegen aften?

Landkaarttong of orale candidiasis: het verschil

Getty_candida_tong_spruw_2024.jpg

© Getty Images / orale candidiasis of spruw

Geografisch tong kan verward worden met orale candidiasis (spruw). Deze laatste veroorzaakt witte vlekken en/of roodheid op de tong, maar ook elders in de mond (bijvoorbeeld aan de binnenkant van de wangen). De witte aanslag kan loslaten als er aan gekrabd wordt. Landkaarttong is over het algemeen pijnloos, terwijl candidiasis pijn en een branderig gevoel kan veroorzaken.

Lees ook: Spruw: een wit beslag op de tong

Behandeling van landkaarttong

Landkaarttong is een goedaardige, niet-besmettelijke aandoening. Over het algemeen is er geen behandeling voor nodig. Er bestaat zelfs geen behandeling voor. Bepaalde geneesmiddelen kunnen echter helpen om de symptomen te verlichten als ze ongemakkelijk zijn.

  • Je kunt eventueel specifieke mondspoelingen of plaatselijke verdovingsmiddelen gebruiken als je pijn ervaart.
  • Vermijd irriterende voedingsmiddelen zoals citrusvruchten, kruiden en alcohol.
  • Zorg voor een goede mondhygiëne om ontstekingen te beperken.

Raadpleeg een arts als de laesies aanhouden of verergeren.

Lees ook: Waarom tong poetsen of schrapen?

Bronnen:
https://www.mayoclinic.org
https://my.clevelandclinic.org
https://www.aaom.com
https://www.msdmanuals.com
https://www.lumc.nl
https://www.gezondheidenwetenschap.be
https://www.huidarts.com

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: april 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram