Intra-articulaire medicatie bij gonartrose

nieuws

Gonartrose is de meest voorkomende chronische gewrichtsaandoening van de knie. De oorzaak is onbekend. De kans op de aandoening neemt toe met de leeftijd. Overgewicht wordt beschouwd als de belangrijkste risicofactor. Bij gonartrose worden soms intra-articulair geneesmiddelen toegediend, vooral corticosteroïden en hyaluronzuur (Hyalgan -®). In de Folia Farmacotherapeutica van maart 2005 worden enkele studies besproken die aantonen dat er weinig bewijzen bestaan voor de effectiviteit van deze behandeling. --> Een studie in het Amerikaanse medisch tijdschrift JAMA (2004 ; 290 : 3115-21) toont een gering effect van hyaluronzuur (eenmaal per week toegediend, gedurende minstens 3 weken) op de pijn. Dat effect zou echter grotendeels te verklaren zijn door het placebo-effect van de intra-articulaire inspuiting. --> Een tweede studie (Minerva, 2003 ; 2 : 130-32 via www.minerva-ebm.be ] komt tot het besluit: "Gezien het gebrek aan overtuigende superioriteit over placebo en de vrij hoge kostprijs, is er nog geen vaste plaats voor hyaluronzuurpreparaten in het behandelingsalgoritme van patiënten met gonartrose". --> Intra-articulaire inspuiting van corticosteroïden (in doses equivalent aan 6,25 tot 80 mg prednisolon) [ Brit Med J 2004 ; 328 : 869-70 ] toont een verbetering van de symptomen gedurende een tweetal weken. Er werd een number needed tot treat berekend van 1,66: dit betekent dat er in die studies op drie patiënten die een intra-articulaire injectie van corticosteroïden kregen, er twee patiënten na 2 weken nog verbetering ervaarden. In de methodologisch aanvaardbare studies waarin het effect op lange termijn werd onderzocht, was er nog symptomatische verbetering na 16 tot 24 weken, met een number needed tot treat van 4,4. In de analyse wordt niet duidelijk vermeld hoeveel injecties de patiënten in de studies kregen. Multipele injecties van corticosteroïden zouden aanleiding kunnen geven tot aantasting van het gewrichtskraakbeen. Volgens de Folia Farmacotherapeutica blijft de eerste keuze voor de symptomatische behandeling van gonartrose paracetamol. Bij onvoldoende doeltreffendheid of bij een inflammatoire opstoot, kan dit eventueel aangevuld worden met een niet-steroïdale ontstekingsremmer (NSAID) . --> In de richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap wordt over intra-articulaire injectie van corticosteroïden bij gonartrose het volgende vermeld: "Bij een tussentijdse verergering of als met algemene maatregelen en analgetica onvoldoende pijnvermindering wordt bereikt kan een intra-articulaire injectie met een glucocorticoïd worden overwogen." --> In het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium (editie 2004) wordt voor volgende corticosteroïden vermeld dat ze intra-articulair kunnen worden toegediend: betamethason (Celestone ®, Diprophos ®), dexamethason (Aacidexam ®), methylprednisolon (Depo-Medrol ®, Depo-Medrol + Lidocaïne ®), triamcinolon (Albicort ®, Kenacort A ®, Lederspan ®). --> Intra-articulaire injectie van een fysiologische zoutoplossing gaf in een gerandomiseerde studie bij patiënten met matige tot ernstige pijn na knie-artroscopie een goede pijnstilling [ Anesth Analg 2004 ; 98 : 1546-51 ]. Injectie van 1 ml bleek even doeltreffend als injectie van 10 ml. Volgens de auteurs kan de aanwezigheid van een dergelijk groot placebo-effect belangrijke implicaties hebben in de interpretatie van placebo-gecontroleerde studies over intra-articulaire toediening van analgetica.